Iktionaire
Erin zitten
Jan Kuitenbrouwer
‘Het is natuurlijk belangrijk om te weten hoe de VVD hiertegenover staat, vandaar ook dit gesprek’, zegt Jan Peter Balkenende.
‘Ik ken Donners standpunt over dit onderwerp niet, maar ik kan me niet voorstellen dat het sterk afwijkt van het onze’, zegt VVD-Kamerlid Hans van Baalen.
‘Groenlinks denkt hier anders over dan de SP, maar ik heb goede hoop dat we toch tot een gezamenlijke verklaring kunnen komen’, zegt SP-Kamerlid Harry van Bommel.
Nee, ik jok.
Ze zeggen het niet. Als ik het citaat later terugluister, blijkt dat ze iets anders zeiden. Ik heb de geest genoteerd, maar de letter ontsnapte.
‘Het is natuurlijk belangrijk om te weten hoe de WD “hier in zit”’, zei Balkenende.
‘Ik weet niet hoe Donner “hier in zit”’, zei Van Baalen.
‘GroenLinks “zit hier anders in” dan de SP’, zei Harry van Bommel.
We staan tegenwoordig niet meer ergens tegenover, we zitten erin.
Opvattingen worden niet meer bepaald door je positie ten opzichte van de materie, maar je positie ín de materie. Eromheen lopen om je standpunt te kiezen kan niet meer, je zit erin!
De opinie als ongeval met beknelling.
‘We weten niet precies hoe de minister erin zit,’ sprak de wachtmeester, ‘maar we gaan proberen hem eruit te zagen.’
Het is de combinatie, zitten-in. Staan-in is meteen al een stuk minder lijdzaam. Je staat erin, tot aan je kuiten desnoods, maar je kunt er zo weer uit stappen. Zitten-in heeft iets hulpeloos.
‘Hij staat in de put’, dat zeg je niet.
Of ‘Hij zit voor z'n zaak.’ Ja, een groenteboer die een sigaretje rookt.
Je stáát aan de top en je zít in de penarie. (Kan gelijktijdig.)
Deterministisch idioom, dat is het eigenlijk. (Determinisme: elke gebeurtenis is het onvermijdelijke gevolg van een reeks eerdere gebeurtenissen, de vrije wil is fictie.) Het leven is een achtbaan en jij zit erin. Weinig aan te doen.
De vraag is: zou de spreker eigenlijk liever staan, of komt het hem wel goed uit, dat zitten? Als excuus om aan z'n mening vast te houden? Alles goed en wel, maar zó zit ik hierin, en een knappe jongen die me eruit krijgt.
‘Weet je?’
‘Nou?’
‘Eigenlijk ben ik het helemaal niet eens met mijn mening.’
‘O.’
‘Maar ja, zo zit ik er nu eenmaal in.’
‘Goh. Lullig voor je.’