Onze Taal. Jaargang 74

Hom of kuit
Slechte brieven aan de schandpaal?
Frank Jansen

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

Het dagblad Metro publiceert sinds begin april in de ingezondenbrievenrubriek ‘de slechtste brief’, onder de titel ‘Terug naar school?’. Zo'n brief is steevast slecht gespeld, onbeholpen geformuleerd en vaak ronduit onbegrijpelijk. Is die rubriek een goed idee?

Uit Metro, 12 april 2005.

Voor:

Een lezersbrief naar de krant is in principe kopij. Als je een dergelijke brief schrijft, heb je je maar te houden aan de normale regels van het taalverkeer: correcte spelling, goedlopende zinnen en een structuur met een kop en een staart. Wie zich daar niet aan houdt, schaadt in de eerste plaats zichzelf. Als een bureauredacteur kan kiezen tussen een halfuurtje corrigeren en de prullenbak, is die keuze niet moeilijk. De brievenschrijver bezorgt redacteuren dus extra werk, en de lezers geeft hij een slecht voorbeeld. Maakten redacteuren zich vroeger alleen intern vrolijk over knuddebrieven, nu is dat genoegen gedemocratiseerd. Jammer dat Metro de brieven anoniem afdrukt. Dat is net zoiets als een gesluierde aan de schandpaal nagelen. Alleen als iedereen de taalzondaar met de vinger kan nawijzen, zal de brief ten volle corrigerend kunnen werken. Want dat zal op den duur de uitkomst zijn van het laten zien van al die slechte voorbeelden: er zullen nauwelijks nog belabberde brieven geschreven worden. Wat wel merkwaardig is: dat de gratis treinkrant Metro hier het goede voorbeeld moet geven aan de zogeheten kwaliteitskranten.

Tegen:

Een lezersbrief is in principe een behulpzaam uitgestoken hand van een betrokken lezer aan zijn krant. Zonder zulke brieven zouden kranten niet gemaakt kunnen worden. Wat Metro doet, is bijten in de hand die hem voedt. Als Metro de zorgwekkende staat van de briefschrijverij echt ter harte gaat, stuurt de krant slechte schrijvers een aardige brief waarin ze op hun feilen gewezen worden. Bovendien wijst de rubrieknaam ‘Terug naar school?’ op een misverstand: dat scholen voor goed schrijfonderwijs zouden zorgen. Klopt dat nog wel, nu de leerlingen in hun studiehuis wel veel schrijven, maar de leraar heel weinig grondig corrigeert en met hen bespreekt?

En dan nog iets heel anders. De vooronderstelling in het voorgaande is dat uit de brieven blijkt dat de schrijfvaardigheid naar een bedenkelijk peil zou zijn gedaald. Maar is een andere verklaring niet veel waarschijnlijker? Metro heeft met zijn korte berichtjes nieuwe groepen tot krantenlezers gemaakt. Waarschijnlijk schrijven die lezers wel naar deze krant, terwijl ze er niet over zouden peinzen om dat naar andere fora te doen, en dat zeker nooit zouden durven. We kunnen het ons niet veroorloven deze nieuwe medeschrijvers te kakken te zetten.

Wat vindt u ervan? Is het een goed idee om slechte brieven in de krant aan de schandpaal te nagelen?

Geef voor 4 juli uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/ homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Slechte brieven aan de schandpaal’ of ‘Slechte brieven niet aan de schandpaal’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Is het een goed idee kritische of negatieve uitingen in e-mails te voorzien van een lachebektekentje, oftewel een smiley? Dat was het probleem dat de lezers in het meinummer werd voorgelegd. Dat het in brede kring leefde, bleek uit het grote aantal stemmen: bijna 1400 ditmaal.

De meeste stemmers waren duidelijk voor smileys: er waren 968 stemmen voor (69,8%), en 419 tegen (30,2%). De voorstanders geven de volgende motivering voor hun standpunt: met de smiley kunnen ze snel de bedoeling van hun e-mail nader uitleggen. Ze hebben niet de ervaring dat hun lezers de smiley verkeerd, bijvoorbeeld spottend, interpreteren.