Hom of kuit
Onderwijs in allochtone talen niet zonder meer handhaven
Frank Jansen
Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt maandelijks zo'n kwestie. Hij steekt daarbij zijn eigen mening niet onder stoelen of banken en eindigt telkens met een stelling, waarop u kunt reageren.
Een van de beleidsvoornemens van het kabinet-Balkenende was dat op termijn de subsidiëring van het Onderwijs in Allochtone Levende Talen wordt beëindigd. Dit besluit heeft tot heftige bezwaren geleid, bijvoorbeeld bij degenen die de docenten in dit vak opleiden. Maar dat betekent niet dat het huidige OALT ook echt in het belang van allochtone kinderen en van ons land is.
OALT is het kindje van het Onderwijs in de Eigen Taal en Cultuur dat - met gering succes - in de jaren tachtig aan kinderen van allochtonen (vooral Marokkanen en Turken) gegeven werd. Eigenlijk zijn er twee soorten OALT, voor het gemak OALT1 en OALT2 genoemd. OALT1 wordt gegeven in de laagste groepen van het basisonderwijs en is gericht op de ondersteuning van kinderen die te slecht Nederlands spreken om het reguliere onderwijs goed te kunnen volgen. 72% van alle inspanningen is op deze vorm van OALT gericht. OALT2 is voor scholieren uit de hoogste groepen, vindt plaats buiten de school en is gericht op vermeerdering van de kennis van de taal en cultuur die in het moederland van hun ouders bestaat.
Er is decennialang hard gewerkt om beide soorten OALT van een rechtvaardiging te voorzien. Het probleem is dat die alleen op ideologisch niveau te vinden is: hoe meer culturen en talen er in een maatschappij bestaan, des te beter het is. In tegenstelling tot wat de voorstanders beweren, is er geen enkele serieuze studie die laat zien dat een of beide vormen van OALT bijdragen aan verbetering van de taalvaardigheid van allochtone kinderen. Het lijkt me ook sterk dat zo'n resultaat ooit gevonden wordt. Uit allerlei studies blijkt namelijk dat het mensen maar moeilijk lukt een bepaalde taalvaardigheid (bijvoorbeeld het verbeteren van taalfouten of het kiezen van een beleefdheidsformule) systematisch over te dragen van de ene taal of taalsituatie naar de andere.
Daarom luidt de stelling deze keer:
Als er geen positief effect van OALT op het onderwijs kan worden aangetoond, moet het verdwijnen.
Bent u het eens of oneens met deze stelling? Breng voor 19 december uw stem uit op onze website: www.onzetaal.nl. U kunt ook per post reageren; stuur een briefkaart met ‘OALT: niet zonder meer subsidiëren’ of ‘OALT: zonder meer subsidiëren’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In een volgende aflevering de uitslag van de stemming.
Op onze website staan verwijzingen naar allerlei achtergrondinformatie over deze kwestie.
Auteursrechtelijk beschermd