Onze Taal. Jaargang 69

De schrijfwijze van getallen

Lieuwe Op 't Land - Ericeira, Portugal

In haar artikel ‘Driehonderdvijftig. De schrijfwijze van getallen’ (Onze Taal november 1998) illustreert Corriejanne Timmers uitstekend welke verwarring er bestaat bij de schrijfwijze van getallen, en hoe de Spellingwijzer Onze Taal daar een zekere ordening in aanbrengt. Timmers maakt echter geen gewag van een in dit verband belangrijke suggestie in de Spellingwijzer, namelijk om het plaatsen van een spatie te koppelen aan het puntgebruik in cijferreeksen (regel 74).

Eerst wordt de hoofdregel gegeven:

Een getal in woorden wordt aaneengeschreven. Na duizend volgt een spatie; miljoen, miljard, biljoen, enz. zijn aparte zelfstandige naamwoorden.

En in de toelichting lezen we:

De regel om een spatie te zetten na duizend en om alleen miljoen, miljard, biljoen, enz. als aparte woorden te behandelen, sluit aan bij het puntgebruik in cijferreeksen. Een voorbeeld: f 3.154.123,71: drie miljoen honderdvierenvijftigduizend honderddrieëntwintig gulden en eenenzeventig cent.

Miljoen, miljard, biljoen, enzovoort horen volgens de Spellingwijzer dus los te worden geschreven, omdat het zelfstandige naamwoorden zijn en geen telwoorden. Ik meen echter dat álle getallen als telwoord én als zelfstandig naamwoord kunnen voorkomen, afhankelijk van hun betekenis en de context.

In de normale omgangstaal worden getallen hoofdzakelijk gebruikt om hoeveelheden aan te geven en om te tellen; die getallen zijn dan dus telwoorden. Zo is miljoen in het voorbeeld uit de Spellingwijzer geen zelfstandig naamwoord, maar een telwoord; er staat in feite ‘driemiljoen gulden’. Wanneer een getal wordt voorafgegaan door de, het, een, die, deze, enzovoort en als het een meervoudsvorm heeft, dan is het een zelfstandig naamwoord, met alle grammaticale eigenschappen van dien. In ‘er staat een drie in de noemer’ of ‘de drieën in deze tekst moeten vet worden gedrukt’ is drie een zelfstandig naamwoord. Maar in de zin ‘De eerste drie krijgen een prijs’ is drie weer géén zelfstandig naamwoord, maar een telwoord, want ‘winnaars’ is weggelaten; het is een ellips.

Er is dus geen reden om een speciale spatieregeling in te voeren voor miljoen, miljard, biljoen, etc. Ik stel een andere, veel eenvoudigere regel voor: zet een spatie op de plaats van elke punt. Een getal als 111.220.303.444.055 zou dan geschreven moeten worden als: ‘honderdelfbiljoen tweehonderdtwintigmiljard driehonderddriemiljoen vierhonderdvierenveertigduizend vijfenvijftig’. Is deze oplossing té eenvoudig om waarheid te kunnen worden?