Onze Taal. Jaargang 69

[p. 140]

Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichten

Jacht op internetnamen

Begin dit jaar werd het Meertens Instituut benaderd door een Noors bedrijf dat graag een lijst met de 10.000 meestvoorkomende namen van Nederland wilde hebben. Aan de hand van die lijst wilde het bedrijf alle bijpassende domeinnamen (zoals ‘www.jansen.nl’) laten registreren, om vervolgens de bij het domein behorende e-mailadressen (zoals <[e-mail]>) gratis uit te delen. Dat klinkt mooi, maar Jan Jansen zou vervolgens wel steeds naar de weblocatie van het bedrijf moeten om zijn post op te halen, en zo een makkelijk doelwit van de aldaar geplaatste reclameboodschappen worden. Het Meertens Instituut ging niet op het verzoek in, maar dit op zichzelf onschuldige geval illustreert dat domeinnamen gewilde ‘artikelen’ zijn.

Wie een domeinnaam op internet wil reserveren, kan dat tamelijk eenvoudig en voor weinig geld regelen. Is zo'n domeinnaam eenmaal geregistreerd, dan is hij niet meer voor anderen beschikbaar. Handige ondernemers zagen al snel dat een gewilde domeinnaam (zoals ‘www.mcdonalds.com’) daardoor flink in waarde kan stijgen, en lieten hele rijen bekende namen registreren. De handel die zo ontstond, betrof in eerste instantie vooral merk- en bedrijfsnamen, maar sinds de rechter bepaald heeft dat domeinnamen van bekende bedrijven onder het merkenrecht vallen, richt men zich op adressen met gewone woorden erin (‘www.importeren.com’ of ‘www.jodelsex.nl’) en op adressen van (overheids)instellingen en gemeenten. Deze ontwikkeling leidde eind februari tot vragen in de Tweede Kamer; kort daarna bleek dat de Stichting Internet Domeinregistratie inmiddels een limitatieve lijst was gaan hanteren waarop - tot 1 januari 2001 - alle Nederlandse gemeentenamen voorkomen, en waar verder allerlei adressen van algemeen belang aan toegevoegd zullen worden. Alle namen op die lijst zijn beschermd, en mogen niet meer worden geclaimd door anderen dan de direct belanghebbenden. Maar ‘www.jansen.nl’ zal er zeker niet op komen te staan.

Bron: Computable, 25-2-2000

Filter tegen schuttingtaal

Onder de A4 loopt een tunnel die het oude Leidschendam en het nieuwe Leidschenveen met elkaar verbindt. Aan het ontwerp (van architectenbureau Zwarts & Jansma uit Abcoude) is veel zorg besteed. De grote attractie is een enorme lichtkrant op een van de tunnelwanden, waarop iedereen via internet zijn eigen teksten kan plaatsen.

Maar wat te verwachten viel, gebeurde: er verschenen racistische en pornografische uitingen op de lichtkrant. De gemeente Leidschendam vond dat er ingegrepen moest worden, en dat was het begin van een meningsverschil met Hans Muller, de kunstenaar die verantwoordelijk was voor de uitvoering van het ontwerp. Hij vond dat de lichtkrant goed voldeed. Volgens hem gaat het hier om een vorm van ‘zelfreinigende graffiti’, die in vergelijking met gewone graffiti als voordeel heeft dat de teksten ook snel weer verdwijnen. Maar de gemeente dacht daar anders over; zij wilde een soort filter dat bepaalde onwelvoeglijke woorden permanent van de lichtkrant weert. Intussen had de gemeente de stekker van de krant er maar alvast uit getrokken.

Nadat beide partijen naar de rechter waren geweest, werden ze het eens over een compromis: een ‘dynamisch filter’, een lijst waarop mensen woorden kunnen zetten waaraan ze zich hebben gestoord; die woorden zullen dan twee maanden niet op de lichtkrant te zien zijn. Of er op deze manier uiteindelijk alleen maar welvoeglijke taal te zien zal zijn in de Leidschendamse tunnel, is nog maar de vraag. Volgens Zwarts & Jansma zal het ‘een zeer populaire sport worden om met vermijding van ongewenste woorden de meest gore teksten te laten verschijnen. Er is natuurlijk niets mis met het woord strelen, maar hoe voorkom je met een dynamisch filter dat er een tekst als “hij vond het heerlijk om kleine meisjes te strelen en prefereerde daarbij de geheime delen” op de krant verschijnt?’

Vanaf mei zal het in de praktijk na te gaan zijn, want dan wordt de lichtkrant weer ingeschakeld, met filter en al.

Bronnen: Het Leidschendamse Krantje; weblocatie Zwarts & Jansma: www.zwarts.jansma.nl

Hulp in eigen taal tijdens EK

Nederlanders mogen dan misschien de naam hebben een aardig woordje over de grens te spreken, maar om tijdens Euro 2000 een goede gastheer te kunnen zijn is er meer nodig dan wat Engels, Duits en Frans. De vier Nederlandse steden waar deze zomer de Europese Kampioenschappen voetbal worden gespeeld zijn daar goed van doordrongen. Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Arnhem zijn naarstig op zoek naar tolken die op vrijwillige basis supporters uit onder meer Turkije, Italië, Roemenië, Portugal, Slovenië, Noorwegen, Joegoslavië en Tsjechië te woord kunnen staan.

De voorkeur gaat uit naar zogenoemde native speakers van de diverse talen. Zij zullen de buitenlandse supporters moeten helpen in ‘fan-ambassades’, waar informatie wordt verstrekt over van alles en nog wat, en waar supporters in voorkomende gevallen zelfs begeleid kunnen worden, bijvoorbeeld bij ziekenhuisbezoek. De fan-ambassades richten zich vooral op ongeorganiseerd reizende supporters; de fans die in groepsverband naar Nederland komen, worden al begeleid door stewards.

Wie belangstelling heeft om tijdens Euro 2000 te tolken, kan contact opnemen met de plaatselijke VVV.

Bron: De Gelderlander, 13-3-2000