Onze Taal. Jaargang 69

[p. 113]

InZicht

Raymond Noë

InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Uitspraakwoordenboek

Iedereen weet wat er met ABN bedoeld wordt, maar bijna niemand weet hoe het precies klinkt. Ook het recentelijk verschenen Uitspraakwoordenboek geeft daar geen uitsluitsel over. Het boek is volgens het voorwoord ‘het resultaat van observatie, en niet van de wens tot voorschrijven’, en geeft enkel informatie over de uitspraak - van ruim 80.000 woorden - zoals die door de meeste Nederlandstaligen in de dagelijkse conversatie gebezigd wordt. Voor de fonetische notatie van de uitspraak is gebruikgemaakt van een internationaal erkend notatiesysteem, waarbij elke klank (foneem) door één teken (grafeem) wordt weergegeven. Uiteraard wordt bij elk woord ook de plaats van de klemtoon aangegeven, en bovendien worden eventuele gangbare uitspraakvarianten in het Nederlands en het Belgisch-Nederlands vermeld. In een uitgebreide inleiding wordt ingegaan op de klemtoonregels en de belangrijkste uitspraakkenmerken van het Nederlands, mede omdat daaruit de uitspraak van niet-opgenomen woorden kan worden afgeleid.

Het Uitspraakwoordenboek van Josée Heemskerk en Wim Zonneveld wordt uitgegeven door Het Spectrum en kost f 105,-. (857 blz.) ISBN 90 274 4482 X

De taal van het recht

Juridische vaktaal is voor gewone burgers vaak moeilijk te volgen. Dat komt niet alleen door het jargon (vaktermen, Latijnse en archaïsche woorden en woordgroepen), maar ook door de ondoorzichtige structuur en de ambtelijke stijl: indirecte rede, tangconstructies, passieve zinnen, dubbele ontkenningen en voorzetselstapelingen. Joris Gerets, docent Rechtstaalbeheersing aan de Universiteit van Antwerpen, beschrijft in Betere taal: meer recht hoe het anders kan, maar stelt ook dat er in de eerste plaats een mentaliteitsverandering nodig is: juridische teksten zijn niet alleen bedoeld voor juristen, maar ook om met de burger te ‘communiceren’. Gerets behandelt alle genoemde aspecten van juridisch taalgebruik (jargon, stijl, structuur), en geeft vooral met voorbeelden van herschrijvingen aan hoe een tekst duidelijker kan worden. Waar nodig gaat hij ook in op de verschillen tussen de Belgische en de Nederlandse situatie. In een aparte bijlage komt ten slotte ook de (nieuwe) spelling nog aan bod.

Betere taal: meer recht. Handboek rechtstaalbeheersing is een uitgave van Acco en kost f 32,50. (92 blz.)
ISBN 90 334 4356 2

Schrijven voor de overheid

‘De overheid heeft haar eigen jargon, haar eigen tekstconventies en een eigen manier van formuleren. Wie een overheidstekst schrijft of redigeert, stuit daarom vaak op specifieke taalproblemen’, aldus de inleiding van de Taalwijzer voor de overheid. De in het boek behandelde onderwerpen kom je in vrijwel elke schrijfhulp wel tegen (hoofdletters, aaneenschrijven, tussenletters, getallen, enzovoort), maar de keuze en de behandeling ervan (en de voorbeeldteksten) zijn toegespitst op de bovengenoemde specifieke taalproblemen. Bovendien bevat het boek een