|
| |
| |
| |
InZicht
Raymond Noë
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Dicteevee
Medio december wordt voor de negende maal het Groot Dictee der Nederlandse Taal gehouden. Wie zich hier alvast op wil voorbereiden, kan de serie ‘DicTeeVee’ van Teleac volgen. Deze ‘dicteecursus’ is samengesteld in samenwerking met de Taaladviesdienst van het Genootschap Onze Taal. In vier afleveringen komen steeds drie min of meer bekende Nederlanders in een spellingquiz tegen elkaar uit. De quizrondes worden afgewisseld met korte documentaire onderwerpen over de spelling. Zo vertelt Bart Chabot over zijn ervaringen als deelnemer aan het Groot Dictee (inclusief spiektips) en geeft Felix van de Laar zijn visie op de laatste spellingwijziging. Ook vragen als ‘Waarom winnen Vlamingen altijd bij spellingwedstrijden?’ en ‘Maken allochtonen dezelfde spellingfouten als autochtonen?’ komen aan de orde. Het boek bij de serie is de onlangs verschenen Spellingwijzer Onze Taal.
De uitzendingen van ‘DicTeeVee’ zijn te zien op TV2. Uitzenddata: zondag 1, 8, 15 en 22 november, van 18:05 tot 18:30.
| |
● Vloeken
Het gebruik van krachttermen - vloeken, verwensingen en scheldwoorden - is het onderwerp van het Vloekenboek. In kort bestek schetst Arno Kantelberg de actuele ontwikkelingen in Nederland op dit gebied. Aan bod komen: de toenemende invloed van vreemde talen (vooral het Engels), het toewensen van ziektes, godslasteringen, krachttermen op het podium en in het voetbalstadion, krachttermen van jongeren en allochtonen, en het schelden op allochtonen. Via het register achter in het boek zijn al die vloeken makkelijk terug te vinden.
Vloekenboek. Een verzameling hedendaagse verwensingen is verschenen bij Prometheus en kost f 16,90. (92 blz.)
ISBN 90 5333 712 1
| |
● Nederlands voor Duitsers
Speciaal voor Duitsers die Nederlands (willen) leren heeft Marina Henselmans de belangrijkste spellingregels in een boekje samengebracht. Aan de orde komen: werkwoordsvormen, tussenletters, hoofdlettergebruik, lettertekens, aaneenschrijven, afbreekregels en leestekens. Van de student wordt een elementaire kennis van de Nederlandse grammatica verwacht. Behalve de theorie bevat het boekje ook oefeningen, op drie niveaus: voor beginners, voor gevorderden en voor hbo- en universitaire studenten.
Nederlands - Hoe schrijf je dat? De Nederlandse spelling voor Duitstaligen toegelicht is verschenen bij Coutinho en kost f 24,50. (127 blz.)
ISBN 90 628 3124 9
| |
● Communicatie is oorlog
De Amerikaanse taalkundige Deborah Tannen is bekend geworden door haar boeken Je begrijpt me gewoon niet, over communicatie tussen vrouwen en mannen, en Woorden aan het werk, over communicatie in werksituaties. Haar jongste boek gaat over de grote rol die het conflict vaak inneemt in gesprekken, debatten en vergaderingen. Volgens Tannen hebben we de neiging een gesprek als een woordenstrijd te zien, waarin het winnen belangrijker is dan het eigenlijke onderwerp of het doel van het gesprek. Ze illustreert dit met vele voorbeelden en probeert aan te geven hoe we zo'n strijd meer het karakter van een dialoog kunnen geven. Het boek weerspiegelt de situatie in Amerika (waar het conflict een prominentere rol lijkt te spelen dan hier), maar ook de Nederlander zal er veel in herkennen.
‘Omdat ik het zeg’. Een pleidooi om begrip te kweken voor elkaar is een uitgave van Prometheus en kost f 39,90. (302 blz.)
ISBN 90 5333 71 3 X
| |
● Ambachtelijk dichten
Aan dichten zit ook een ambachtelijke, technische kant. Daarover gaat het Rijmhandboek, dat uitgebreid aandacht schenkt aan ritme en metrum, rijmschema's, versvormen en ‘rijmacrobatiek’, maar ook aan onderwerpen als woordkeus, stijl en humor. Bovendien wordt er uitvoerig ingegaan op het schrijven van gelegenheidspoëzie en liedteksten. De tekst wordt geïllustreerd met vele gedichtjes en fragmenten, en in een appendix is een lijst van nuttige naslagwerken opgenomen (waaronder het telefoonboek).
Rijmhandboek. Praktische gids voor het schrijven van gedichten en liedjes van Jaap Bakker is verschenen bij Bert Bakker. Het kost f 34,90. (264 blz.)
ISBN 90 351 2009 4
| |
● Taalatlas
Boeken over taal bevatten doorgaans weinig plaatjes. Een van de uitzonderingen daarop is de (uit het Engels vertaalde) Grote Taalatlas, die rijkelijk is voorzien van foto's en illustraties. Het boek behandelt de oorsprong, de ontwikkeling en de verspreiding van de taal. Na een inleidend gedeelte worden ruwweg per continent de belangrijkste talen en taalfamilies behandeld. Daarnaast zijn er aparte hoofdstukken opgenomen over pidgin- en creooltalen en over de verschillende soorten schrift die de mensheid kent. De grote lijn van het betoog wordt verlevendigd met informatieve en vaak amusante kadertekstjes.
De Grote Taalatlas. Oorsprong en ontwikkeling van taal en schrift in de gehele wereld, onder redactie van Bernard Comrie, Stephan Matthews en Maria Polinsky, is een uitgave van Natuur & Techniek en kost f 69,90. (224 blz.)
ISBN 90 73035 83 X
| |
| |
| |
● Charivarius
Is dat goed Nederlands? (uit 1940) wordt beschouwd als het eerste Nederlandse taaladviesboek. Het werd geschreven door Charivarius, die destijds erg bekend was om zijn taalrubriek in De Groene Amsterdammer. Van de zevende druk van dit boekje (1946) is nu een facsimile-herdruk verschenen, voorzien van een uitgebreid voorwoord van Wim Daniëls.
Is dat goed Nederlands? wordt uitgegeven door Sdu Uitgevers en kost f 24,90. (150 blz.)
ISBN 90 75566 91 3
| |
● Vertaalwoordenboeken
De ‘grote’ vertaalwoordenboeken (Engels, Duits en Frans) van Van Dale zijn door de actuele taalontwikkelingen en door de spellingwijzigingen in Nederland en Duitsland aan herziening toe. De eerste aangepaste delen (Engels-Nederlands (E-N) en Frans-Nederlands (F-N)) zijn inmiddels verschenen. Beide boeken bevatten duizenden nieuwe woorden en geactualiseerde vertalingen. Bovendien zijn de spreekwoorden nu in de artikelen opgenomen. Wat betreft het deel E-N is er meer dan voorheen aandacht voor Amerikaanse uitdrukkingen en voor het verschil tussen Brits- en Amerikaans-Engels. In het deel F-N is nu meer plaats ingeruimd voor Belgisch-Frans. De overige delen verschijnen in de loop van 1999.
Van Dale Groot Woordenboek Engels-Nederlans en Frans-Nederlands worden uitgegeven door Van Dale en kosten elk f 145,-. (1763 resp. 1516 blz.)
ISBN 90 6648 143 9 resp. 90 6648 141 2
| |
● Dyslexie
Waarschijnlijk ook omdat het tegenwoordig op scholen eerder dan voorheen wordt vastgesteld en ‘behandeld’, is dyslexie of woordblindheid een onderwerp waar steeds meer over geschreven wordt. Het boek De gave van dyslexie is nu zelfs voor de tweede maal herdrukt. Een reden voor dit relatieve succes zou kunnen zijn dat de auteur (de Amerikaan Ron Davis, zelf dyslecticus) dyslexie niet als ‘probleem’ behandelt, maar er juist zeer positieve aspecten in ziet. Volgens hem heeft de dyslecticus een ander ruimtelijk inzicht en komt dyslexie voort uit de desoriëntatie die hiervan het gevolg is. Behalve inzicht in de ‘begaafdheid’ van de dyslecticus geeft hij ook technieken waarmee deze desoriëntatie (en daarmee de dyslexie) bestreden kan worden.
De gave van dyslexie. Waarom zelfs heel slimme mensen soms niet kunnen lezen en hoe ze het kunnen leren van Ronald D. Davis en Eldon D. Brown is verschenen bij Elmar en kost f 34,50. (256 blz.)
ISBN 90 389 0745 1
|
|
Auteursrechtelijk beschermd