Onze Taal. Jaargang 67

Onze Taal, verhef uw stem!
Arno Schrauwers - Amsterdam

Aan mijnheer Nuis, staatssecretaris van Cultuur, zijn Kamervragen gesteld over de opkomst van tweetalig voortgezet onderwijs. Die kan toch nauwelijks bevorderlijk zijn voor de positie van het Nederlands; en hoe verhoudt die ontwikkeling zich tot het geuite streven van de regering de positie van het Nederlands te beschermen en het gebruik ervan te bevorderen?, vroeg een RPF-Kamerlid aan Nuis. Het is maar een experiment, antwoordde Nuis, en tweetalig onderwijs is beslist niet in strijd met het streven van de regering naar bescherming en bevordering van het Nederlands.

In het bedrijfsleven is het Engels (of eigenlijk het Amerikaans) al vaak de voertaal geworden, niet alleen bij buitenlandse bedrijven, maar soms ook al bij Nederlandse. Een fax naar een van oorsprong Amerikaans bedrijf met een grote vestiging in Den Haag wordt in het Engels beantwoord. Het argument hiervoor is dat alle correspondentie wordt gearchiveerd en dat de archieven ook voor niet-Nederlanders toegankelijk moeten zijn.

In de rubriek ‘Engerlands’ heb ik het afgelopen jaar in Onze Taal de onevenredig grote - en mijns inziens bedreigende - invloed van het Amerikaans-Engels aan de kaak gesteld. De Engelse ziekte die momenteel in Nederland en Vlaanderen heerst, heeft zo langzamerhand epidemische vormen aangenomen. Ik heb het dan niet alleen over de toenemende infiltratie van het Nederlands door het Engels, maar vooral ook over het verdwijnen van de vanzelfsprekendheid van het Nederlands in Nederland. Op steeds meer plaatsen waar het vroeger normaal was dat er Nederlands werd gebezigd, wordt nu Engels gebruikt. Deze anglomane reflex manifesteert zich op tal van fronten: de naamgeving van kinderen, producten en bedrijven, op congressen, in leergangen, opleidingen, reclame, enzovoort.

Er zijn mensen die dat een goede ontwikkeling vinden (zoals Hugo Brandt Corstius). Ik niet, en ik denk velen met mij. Er zijn mensen die zeggen dat het allemaal zo'n vaart niet loopt. Het Nederlands heeft meer onder vuur gelegen - onder meer in de Franse tijd - en heeft die aanvallen met glans overleefd, is hun redenering. Daarbij vergeten ze dat nooit eerder in de geschiedenis van het Nederlands een vreemde taal zo intensief is geïnfiltreerd in de Nederlandssprekende samenleving als het Amerikaans in onze hedendaagse maatschappij. Ook niet in de Franse tijd.

Taal is je huis, je gereedschapskist. Geen andere taal is rijker dan je eigen taal en die verkwansel je toch niet

[p. 138]

zomaar? Het Genootschap Onze Taal verenigt ruim 45.000 liefhebbers van de Nederlandse taal. Het lijkt me dan ook voor de hand liggen dat dat genootschap in tijden dat het Nederlands het moeilijk heeft wat meer in het strijdperk treedt. Ik weet het, de Nederlander vindt het moeilijk (en eigenlijk wel raar) om voor zijn eigen taal op te komen. Daarom mijn oproep: bestuur en leden van het genootschap, werp uw schroom af en toon daadkracht. Ageren tegen een domme spelling is loffelijk, maar die spelling bedreigt de taal niet. Vraag de overheid waarom ze geen echt taalbeleid heeft, zet anglomane hoogleraren te kijk. Doorbreek uw lethargie en laat zien dat niet iedereen de Engelse ziekte als onontkoombaar fenomeen beschouwt. Zet uw schouders onder het voorstel van Renkema voor een taalacademie, schrijf een prijsvraag uit voor het beste Nederlandstalige computerprogramma of de mooiste/beste Nederlandstalige cd-rom, ga eens praten met de directie van PTT Telecom. En waarom horen we nooit iets van neerlandici over dit onderwerp? Ook een taak voor het genootschap, dunkt me. Er is zo veel te doen. Kom van uw stoelen en verhef uw stem.

Op de komende jaarvergadering van het genootschap - op donderdagavond 4 juni in Den Haag - wil ik de opstelling van het genootschap aan de orde stellen. Waarom is het bestuur van het genootschap niet actiever in de bescherming van het Nederlands tegen de oprukkende invloed van het Amerikaans-Engels?