Onze Taal. Jaargang 67

[p. 46]

Tamtam
Redactie Onze Taal
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

‘Wetsvoorstel’: beleidsnota's moeten korter

Ministeriële beleidsnota's voldoen niet aan de minimumeisen die je aan een tekst mag stellen. Ze hebben vaak een allerbelabberdste stijl en structuur (veelal ontbreken bijvoorbeeld conclusies en samenvattingen), en bovenal zijn ze veel te lang.

Echt verrassend is het niet, dit resultaat van een onderzoek dat eind vorig jaar werd gepresenteerd tijdens het symposium ‘Te(k)st in de praktijk’, gehouden aan de Technische Universiteit Delft. Wél opmerkelijk is dat men besloten heeft het daar niet bij te laten. De vereniging van tekstschrijvers TekstNet heeft naar aanleiding van het onderzoek een ‘wetsvoorstel’ ontworpen dat paal en perk moet stellen aan lange, ondoordringbare regeringsstukken. Beleidsnota's moeten volgens TekstNet vervangen worden door wat zij noemt ‘beleidsnotabenes’: helder geschreven en gestructureerde teksten die de lezer binnen een uur duidelijkheid geven over de plannen van de regering.

Anders dan dat nogal ludieke woord beleidsnotabenes misschien suggereert, gaat het hier wel degelijk om een serieus voorstel. TekstNet-voorzitter Felix van de Laar heeft het in december aangeboden aan PvdA-Kamerlid Rick van der Ploeg. Die reageerde verheugd: ‘Deze wet maakt het leven van een Kamerlid een stuk aangenamer. Ik ga het zeker bespreken met collega's uit de fractie.’ Wanneer hij het voorstel ook werkelijk bij de Tweede Kamer gaat indienen, is nog niet duidelijk: ‘We moeten wachten op het juiste moment.’

Mis in dialect mag niet meer

In veel gemeenten in Brabant en Limburg wordt op de zondag van carnaval een aangepaste mis opgedragen in het plaatselijke dialect. Het bisdom Roermond wil dat er een einde komt aan deze traditie: de mis mag voortaan alleen nog in de Nederlandse standaardtaal worden gelezen.

Het bisdom heeft twee bezwaren tegen het gebruik van dialect tijdens de mis: teksten in de streektaal onttrekken zich aan de controle van het centrale kerkelijke gezag, en bovendien klinkt het dialect te profaan voor bijbelteksten. ‘Het evangelieverhaal in dialect kan echt niet’, aldus de voorlichter van het bisdom.

Bron: Trouw, 18 december 1997

Taalbeheersing in de praktijk wordt Over taal

Het Vlaamse tijdschrift Taalbeheersing in de praktijk is begin dit jaar vervangen door een nieuw blad met een wat ruimere opzet: Over taal.

Deze verandering is, zo meldt de redactie, een logisch gevolg van de ontwikkeling die het gebruik van het Nederlands in Vlaanderen de laatste decennia heeft doorgemaakt. In 1962, toen het tijdschrift voor het eerst verscheen, was er behoefte aan een hulpmiddel voor overheidsfunctionarissen die zich niet wilden bezondigen aan de onbegrijpelijke ‘on-Nederlandse wendingen’ die toen nog veel voorkwamen in overheidspublicaties. Het blad heette aanvankelijk dan ook Taalbeheersing in de administratie.

In de jaren tachtig werd de koers gewijzigd. De lezers bleken meer belangstelling gekregen te hebben voor ‘de taal als communicatiemiddel’, voor ‘taalbeheersing in de praktijk’ - wat ook meteen de nieuwe titel werd.

Sindsdien is het gebruik van het Nederlands in Vlaanderen volkomen vanzelfsprekend geworden, aldus de redactie. Dat was aanleiding om het blad een nog ‘breder’ en algemener karakter te geven, en een nieuwe naam. Over taal zal zich richten op ‘alle taalminnaars die Vlaanderen rijk is’.

Bron: Taalbeheersing in de praktijk, november/december 1997

Nieuwe algemeen secretaris Taalunie

Op 1 april wordt prof. dr. K. Jaspaert algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie. De taalkundige Jaspaert (41 ) is momenteel hoofddocent aan de Katholieke Universiteit Leuven en directeur van het Steunpunt Nederlands als Tweede Taal. Hij is de opvolger van Greetje van den Bergh, die per 1 januari is vertrokken. Tot 1 april fungeert Joep Baartmans, directeur van het Cito, als algemeen secretaris ad interim.

Haags ‘dictei’

Dankzij Haagse Harry, de hoofdpersoon uit de gelijknamige strip van Marnix Rueb, is het Haags weer enorm populair, ook buiten Den Haag. Voorlopig hoogtepunt van deze opleving: het op 10 januari in de Nieuwe Kerk gehouden Haags dictee.

De driehonderd deelnemers hoefden zich niet te houden aan het Groene Boekje; de norm was de Haagse Harry-strip, waarin het Haags min of meer fonetisch wordt weergegeven. In die notatie ziet de eerste zin die organisator Sjaak Bral voorlas er zo uit: ‘Begtus, een hageneis, ging zau blâh as een dùinkaunèn naah het èspelès om te sollecitere’ (ook goedgerekend werd: ‘solleciterûh’). In totaal moesten er tien zinnen worden opgeschreven. De uitslag viel niet mee. De jury, onder voorzitterschap van Bart Chabot (‘de Haagse Hella Haasse’), telde gemiddeld 80 fouten; winnares Cathelijne Dommerholt had er nog altijd 22. Sjaak Bral had dus gelijk: ‘Hagenaars zijn in staat een tram de rails uit te lullen, maar hoe schrijf je het?’

Bronnen: Weblocatie Sjaak Bral (http://www.xs4all.nl/~bral/); NRC Handelsblad, 12-1-1998