Onze Taal. Jaargang 66

[p. 232]

Taal
Redactie Onze Taal
Taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Zomercursus Nederlands voor allochtone kinderen

Deze zomer hadden niet alle schoolkinderen vakantie. Zo'n honderdvijftig allochtone kinderen uit Amsterdam-Zuidoost gingen de hele maand juli naar de ‘Summerschool’ om hun taal- en leerachterstand in te lopen. De leerlingen wonen al enige tijd in Nederland of zijn hier geboren, maar kunnen toch niet goed meekomen op hun Nederlandstalige school. Op gewone scholen kan daar weinig aan gedaan worden; de leraren hebben er simpelweg geen tijd voor.

Om de kinderen met taalproblemen snel bij te spijkeren, werd op de Summerschool de zogenoemde ‘moedertaalverwerving’ nagebootst. De eerste tijd praatten de docenten tegen de kinderen zoals een moeder tegen haar baby. Docente Elisa Plink: ‘Als ik vaak genoeg naar mijn schoenen wijs en daarbij “schoenen” zeg, leren ze dat woord gemakkelijker.’ Pas toen de kinderen veel woorden begonnen te begrijpen, werd er aandacht besteed aan grammatica. De aanpak werkte: kinderen die geen woord Nederlands spraken toen ze op de Summerschool kwamen, konden na twee weken al in het Nederlands met elkaar praten.

In sommige klassen deden de kinderen ook iets aan de meer algemene leerachterstand ten opzichte van Nederlandse klasgenoten. Zij maakten ‘een reis om de wereld’, waarbij iedere dag een land werd behandeld in relatie met Nederland. Ook kregen ze computerles.

De kinderen bleken het geen probleem te vinden om in de vakantie naar school te gaan. Fatima, een van de leerlingen: ‘We leren, maar het lijkt net spelen. Anders verveelde ik me toch.’ Projectleidster Elena de Ru is blij verrast over de motivatie van de leerlingen. ‘Als een kind niet kon komen, meldde het dat zelf. Zoiets is in de Bijlmer tamelijk verbazingwekkend.’

Bron: NRC Handelsblad, 23-7-1997

Westfriesland?

Is het West-Friesland of Westfriesland? Die vraag is niet zo moeilijk te beantwoorden: sinds jaar en dag is de officiële spelling West-Friesland. Er is alleen wel een ander probleem, want wat is dat West-Friesland eigenlijk precies? Het westelijk deel van de provincie Friesland, zou je zeggen. Maar het is daarnaast ook het ‘noordelijk gedeelte van de tegenwoordige provincie Noord-Holland’, zoals Van Dale het noemt.

Verwarrend allemaal. Zou het niet eenvoudiger en duidelijker zijn om het Noord-Hollandse West-Friesland Westfriesland te noemen, zoals al vaak wordt gedaan? Ed Wagemaker uit West- Friesland (het Noord-Hollandse West-Friesland, voor de duidelijkheid) peilde de meningen van dertig Noord-Hollandse West-Friese personen en organisaties. Hij vroeg hun hoe zij hun streek noemen, en waarom. De reacties verzamelde hij in een dossier.

Een deel van de inzenders geeft de voorkeur aan het streepje, omdat het nu eenmaal zo hoort. Een meerderheid heeft echter gekozen voor Westfriesland, niet alleen om aan te geven dat het gebied niet in Friesland ligt, maar ook omdat het gaat om een eigennaam, waarop de spellingregels niet van toepassing zijn. Bij die meerderheid horen onder meer het Waterschap Westfriesland, de VVV regio Westfriesland en het Westfries Museum.

Ook Wagemaker ziet het meest in Westfriesland. Hij roept streekgenoten - om te beginnen het Noordhollands Dagblad - op zich sterk te maken voor de streeploze variant.

Naamfabrieken

In de Verenigde Staten zijn op dit moment zo'n 750.000 handelsmerken geregistreerd. Wie daar nog een originele, pakkende naam voor zijn bedrijf of product aan wil toevoegen, moet dus van goeden huize komen. Maar hij kan ook een beroep doen op een van de talloze bedrijfjes die gespecialiseerd zijn in het bedenken van bedrijfs- en productnamen. Hij zou niet de enige zijn die zo te werk gaat: aan de Amerikaanse westkust kon de afgelopen jaren een heuse naamgevingsindustrie ontstaan.

Hoe gaan die naamgevingsbedrijfjes te werk? Dat verschilt nogal. Er is er een die brainstormsessies belegt met onder anderen een schrijver en een acteur. Een ander heeft een bijna wetenschappelijke methode ontwikkeld om uit kleine woorddeeltjes nieuwe woorden samen te stellen. Dit bedrijf verzon de naam Compaq (een van de belangrijkste computerfabrikanten ter wereld): com staat voor ‘computer’ en pak voor ‘package’, ‘pakketje’; de k is vervolgens vervangen door een q om de naam beter te laten opvallen in de beurskolommen van de Wall Street Journal. Weer een ander bedrijf zorgt ervoor dat allerlei ogenschijnlijke details in de bedrijfscultuur van de klant hem niet ontgaan. Zo leidde de aanblik van twee tafelvoetballende managers (‘a very active, powerful, driven couple of guys’) tot de uiteindelijke bedrijfsnaam: Wallop (‘dreun’).

Bij alle onderlinge verschillen tussen de naamfabrieken is er één overeenkomst: hun tarieven. Die liggen rond de 30.000 dollar per naam. Duur? Misschien, maar, zo is gebleken, altijd nog een stuk goedkoper dan het kiezen van de verkeerde (of een al bestaande) naam.

Bron: Wired, juni 1997