Zwaluwstaarten
C. Kostelijk - Lelystad
Naast de oorspronkelijke betekenis van het werkwoord zwaluwstaarten ‘een (hout)verbinding met zwaluwstaarten maken’ werd in Van Dale al in de editie van 1976 als figuurlijke betekenis vermeld: ‘vast ineensluiten’. Men koos ter illustratie een citaat uit het werk van Ida Gerhardt: ‘laat het [het vers - CK] feilloos sluitend zijn: gezwaluwstaart’. Waarschijnlijk zal de lezer met mij de keuze van de lexicograaf bewonderen.
Merkwaardig zijn de uitersten wat taalkundige appreciatie betreft bij de figuurlijke betekenis van zwaluwstaarten. De Grote Koenen (1986) ontleende namelijk zijn voorbeeld met dezelfde betekenis aan de politiek: ‘het zwaluwstaarten van buitenparlementaire en parlementaire oppositie’. De betekenis van dit zwaluwstaart en blijkt nu geheel verworden en uitgehold, en het gebruik ervan wekt bij politici alleen maar irritatie. In die mate zelfs dat men van overheidswege heeft verzocht dit vakjargon te vermijden. In juli 1995 gaf minister Sorgdrager in de Justitiekrant grotere bekendheid aan haar ergernis over uitdrukkingen als ‘dit moeten we even zwaluwstaarten’ en ‘dit moet we ritssluiten’, voor situaties waarin meningen aan elkaar moeten worden getoetst.
Auteursrechtelijk beschermd