Onze Taal. Jaargang 66

[p. 124]

Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Leerstoel ‘Limburgkunde’

Nu het Limburgs onlangs officieel erkend is als streektaal, moet er ook een leerstoel ‘Limburgkunde’ komen. Dat vindt althans de dialectvereniging Veldeke, die het initiatief heeft genomen tot de instelling van zo'n bijzonder hoogleraarschap. Het is de bedoeling dat er aan de faculteit Cultuur- en Wetenschapsstudies van de Universiteit Maastricht enkele uren per week les wordt gegeven in het vak ‘Streektaal en volkscultuur van Limburg’.

Rector magnificus J. Cohen van de Maastrichtse universiteit ziet wel iets in het plan, en ook de geldelijke kant van de zaak lijkt niet al te veel problemen op te leveren. Dialectvereniging Veldeke, eerder ook al de drijvende kracht achter de officiële erkenning van het Limburgs, dient binnenkort een verzoek in bij de provincie om het bijzonder hoogleraarschap te financieren. De provincie staat volgens gedeputeerde M. Eurlings van cultuur positief tegenover het initiatief.

De leerstoel Limburgs is nog maar het eerste van een reeks plannen van dialectvereniging Veldeke om het Limburgs ‘in de volle breedte’ te bevorderen. In de toekomst zou het Limburgs ook op de basisschool aan bod moeten komen (in een soort ‘kunst- en cultuurpakket’), en er wordt onderzocht of Limburg een beroep kan doen op landelijke cultuurfondsen om bijvoorbeeld een film of theaterstuk in het Limburgs te maken.

Bron: de Volkskrant, 8-3-1997

Ook Haarlem leert ambtenaren schrijven

Het is hier al eerder vastgesteld: taalcursussen voor ambtenaren zijn een rage aan het worden. Nu moeten ook de Haarlemse gemeenteambtenaren eraan geloven. Het probleem in Haarlem is hetzelfde als elders (ambtenaren schrijven niet helder), en ook de gekozen oplossing is niet nieuw: leer ze zo te schrijven dat iedere gewone burger het kan begrijpen. Maar het moet gezegd: Haarlem heeft het behoorlijk groots aangepakt. De gemeente heeft 1997 uitgeroepen tot het Jaar van de Taal, en liet dat gepaard gaan met een forse kalender, die twaalf taaltips geeft. Meer tips zijn te vinden in de speciaal voor dit doel geschreven handleiding Stijlwijzer correspondentie, en ook de computer is ingezet: iedere ochtend moeten de ambtenaren als ze hun tekstverwerker inschakelen eerst een taaloefening maken. Hoogtepunt van de ‘gemeentebrede activiteiten’ (zoals het gemeentelijk persbericht het formuleert) is het deze zomer te houden ‘Taaldictee’. Dat is geen gewoon dictee, maar een bijeenkomst waarop ambtenaren, wethouders en journalisten worden ‘uitgedaagd om een minder ambtelijke manier van schrijven uit te proberen’.

Zo gezegd

Als geen andere overkoepelt onze taal, de Nederlandse, de tweespalt tussen twee grote vormen van Europees christendom, het calvinisme en het roomskatholicisme. In de Nederlandse poëtische traditie tref je én Achterberg én Cezelle, én Gerhardt én Kemp, én Revius én Claus. In je eigen taal kun je zwerven van wierook naar psalm, van predestinatie naar biecht.’

G. van Istendael in Grenzen aan veeltaligheid. Taalgebruik en bestuurlijke doel-treffendheid in de instellingen van de Europese Unie. Den Haag, Sdu Uitgevers, 1997.

Liefdesbaby verdwijnt uit Privé

Het woord komt niet voor in Van Dale, maar ten minste 439.801 mensen kennen het: liefdesbaby. Het is een vondst van Henk van der Meyden, tot voor kort hoofdredacteur van het roddelblad Privé. In de jaren zeventig zat hij met een probleem: nogal wat ongetrouwde sterren kregen een kind, maar hoe moest hij daarover in Privé schrijven zonder het kille buitenechtelijk kind te gebruiken? De oplossing: buitenechtelijk kind verzachtte hij (misschien wel naar Engels voorbeeld) tot liefdesbaby. Het woord fungeerde op die manier ook als een soort code. Als Privé-lezeressen een liefdesbaby tegenkwamen, wisten zij voldoende: hier was geen huwelijk aan te pas gekomen. De Privé-redactie was zó ingenomen met het woord dat ze het ook voor andere gevallen ging gebruiken. Zo kon liefdesbaby langzamerhand gaan betekenen: ‘kind van twee mensen die enorm veel van elkaar houden’. Het gevolg laat zich raden: in Privé werd iedere baby een liefdesbaby.

En dat is ook precies de reden waarom liefdesbaby binnenkort uit de kolommen van Privé zal verdwijnen. Wilma Nanninga, de onlangs aangetreden opvolgster van Henk van der Meyden, vindt dat het woord door het vele gebruik versleten is geraakt: ‘Liefdesbaby heeft zijn lading verloren. Ik voel er helemaal niets meer bij; het roze randje eromheen is verdwenen.’ Maar wat nu? Heeft de vrouw van René Froger onlangs dus gewoon een kind gekregen? Nanninga: ‘Nee, kind of baby is te gewoontjes. We denken druk na over alternatieven. Gelukskind is een mogelijkheid. Of sprookjeskind. Of kleine fee. We zijn er nog niet helemaal uit.’