Onze Taal. Jaargang 66

Van route description tot briefaanhef
De meestgestelde vragen aan de Hotline Engels
Adriaan Brugman - Vertaalbureau Taalcentrum-VU, Amsterdam

De Hotline Engels, verbonden aan het Taalcentrum van de Vrije Universiteit, beantwoordt (doorgaans kosteloos) telefonische vragen. Sinds 1990 werden er meer dan 7000 vragen voorgelegd. Een blik in het bestand van deze vraagbaak voor het Engels.

Veruit de meeste vragen aan de Hotline Engels worden gesteld door mensen die in hun werk tegen een Engels probleem aanlopen: als ze in het Engels moeten solliciteren, als er een rapport in het Engels vertaald moet worden of als er een folder in het Engels wordt geconcipieerd. Het grootst in aantal zijn vragen naar woordvertalingen: ‘Wat is het Engelse woord voor...?’ Zulke vragen hebben meestal betrekking op woorden die niet in het gemiddelde woordenboek staan. (‘Hoe vertaalt u loempiavellenmachine?’ Het werd pastry roll machine.) Soms gaat het om telefoontjes van wanhopige vertalers (‘Kunt u mij helpen aan de Nederlandse naam voor de volgende twintig haaiensoorten?’). Af en toe is er geen pasklare vertaling, maar kan er toch een omschrijving worden geleverd: de functie beleidsmedewerker is gemeengoed op Nederlandse visitekaartjes, maar heeft geen ronkend Engels equivalent (policy assistant dus maar).

Er zijn ook veel vragen die betrekking hebben op de spelling van Engelse woorden. Vooral vragen over de schrijfwijze van samenstellingen in het Engels komen bijna dagelijks

[p. 73]

voor. Waarschijnlijk komt dat doordat het Nederlands en het Engels zich daarin tegengesteld gedragen: terwijl het Nederlands van de meeste samenstellingen één geheel maakt, worden in het Engels samenstellingen juist vaak met spaties geschreven. Het is dus language centre, customs officers, football player. Bij Engelse samenstellingen in het Nederlands (ook daarover krijgt de Hotline vragen) is de situatie nog ingewikkelder: sommige kun je op z'n Nederlands behandelen (turnkeyproject, businessplan), andere zijn daar nog te ‘Engels’ voor (management review).

In de derde plaats ziet de Hotline vragen over correspondentiecodes regelmatig terugkeren. Veel Nederlanders weten niet precies hoe je een Engelse brief begint en afsluit. De regel luidt: je begint met Dear Mr/Mrs/Ms X. Als je in de aanhef een naam noemt (Dear Mr Johnson), dan sluit je altijd af met Yours sincerely. Open je met Dear Sir, dan sluit je af met Yours faithfully.

Tot slot zijn er vragen die te maken hebben met de Engelse taal en cultuur in het algemeen, bijvoorbeeld waar de afkorting GSM voor staat (Global System for Mobile Communication), of van wie het citaat ‘In married life three is company and two is none’ afkomstig is (Oscar Wilde). Soms vraagt de beller naar het verschil tussen Amerikaans Engels en Brits Engels. En meer dan eens krijgt de Hotline vragen over de aanduiding van het land zelf: wat is de verhouding tussen de namen England, United Kingdom en Great Britain? Veel mensen gebruiken England, terwijl ze eigenlijk én Engeland én Schotland én Wales bedoelen. In plaats daarvan zou je Great Britain moeten gebruiken. Maar in adressering is de officiële aanduiding dan weer United Kingdom: die omvat zowel Groot-Brittannië als Noord-Ierland.

Er komen ook echte breinbrekers binnen: woorden die geen rechtstreeks Engels equivalent hebben, zoals baaldag, zorgverlof (care leave) of routebeschrijving (How to reach us by car), of woorden waarvan de Nederlandse betekenis onduidelijk is. (‘Hoe vertaalt u veranderkundig traject?’ ‘Wat is dat?’) Maar het lukt toch bijna altijd om de beller snel een antwoord te geven.

Hebt u ook een korte vraag over het gebruik van het Engels? U kunt elke werkdag van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur terecht bij de Hotline Engels: 020 - 444 64 22.