Onze Taal. Jaargang 64

[p. 251]

Tamtam
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Onderwijskwaliteit daalt bij colleges in het Engels

In 1993 liet onderwijsminister Ritzen zich ontvallen dat (een deel van) het hoger onderwijs in het Engels gegeven zou moeten worden. Door een storm van protesten verdween dat plan al snel van tafel. Maar dat weerhield Diana Vinke van de vakgroep Communicatie en Kennisoverdracht (Technische Universiteit Delft) er niet van grondig uit te zoeken wat de gevolgen zijn wanneer Nederlandse docenten het Engels als instructietaal gaan gebruiken. Voor haar onderzoek (waarop ze in september is gepromoveerd) ondervroeg ze diverse universitaire docenten. Degenen die al in het Engels college gaven, bleken meer tijd kwijt te zijn aan voorbereidingen. Verder vonden zij het inspannender en moeilijker om zich helder en nauwkeurig uit te drukken, te nuanceren, op meerdere manieren uit te leggen, te illustreren en te improviseren. De economiedocenten vonden het vooral positief dat ze het vele Engelse vakjargon niet in het Nederlands hoefden te vertalen.

En hoe kwam dat Engels in de collegezaal over? Vinke liet docenten hetzelfde college in het Nederlands en het Engels houden. Vinke: ‘De kwaliteit van de colleges heeft inderdaad te lijden onder het feit dat de docent Engels moet spreken. Naast de dingen die ze zelf al aangaven, worden docenten ook minder expressief en variëren ze hun intonatie minder.’

Het is opvallend dat de studenten de Engelstalige colleges niet slechter vonden, terwijl de gemiddelde tentamencijfers toch lager waren. Vinke, zelf anglist, ziet ondanks de bezwaren toch mogelijkheden voor colleges in het Engels. Maar dan moet er meer gericht aandacht worden besteed aan taaltraining en aan het studiemateriaal.

Bron: Delta, 24 augustus 1995

‘Traditionele’ taalkunde op de tocht

Bezuinigingen, reorganisaties, saneringen, inkrimpingen - de letterenfaculteiten van de Nederlandse universiteiten weten erover mee te praten. Aan de Universiteit van Amsterdam is men, als het om bezuinigingen gaat, de tel langzamerhand kwijtgeraakt. Een groot probleem in Amsterdam, maar ook elders, is de geringe animo bij de hedendaagse generatie jongeren om zich voor een letterenstudie aan te melden, en dat heeft alles te maken met de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. De vraag is hoe er meer studenten naar de letterenfaculteiten kunnen worden gelokt. In Amsterdam denkt men erover om de letterenstudies te ‘moderniseren’ door er onderdelen als ‘beleid en communicatie’ in te verweven, zodat studenten wat meer kans hebben op de arbeidsmarkt.

Maar er zijn ook drastischer manieren om de huidige penibele situatie tegemoet te treden. Zo kwam de Leidse universiteit onlangs met het plan om de personeelsformatie voor Nederlandse taal- en letterkunde met ongeveer een kwart te reduceren. Vooral de traditionele Nederlandse taalkunde zal het moeten ontgelden; de voorgestelde reductie daarvan bedraagt bijna 60%. Dat betekent onder meer dat de enige leerstoel voor de geschiedenis van het Nederlands die er nog in ons land is, zal verdwijnen. ‘Voor zover er in Leiden nog wat aan de geschiedenis van het Nederlands gedaan zal worden, zal dat volgens het facultair plan gebeuren onder toezicht van een hoofddocent bij Engels. Zeker niet een blijk van diepe eerbied voor de moedertaal’, aldus prof. dr. Cor van Bree, (de laatste?) hoogleraar historische taalkunde en taalvariatie in Leiden.

Voor wie verknocht is aan de meer traditionele, maar in deze tijd kennelijk ‘nutteloze’ onderdelen van de neerlandistiek, valt er ook een lichtpuntje te bespeuren. Onlangs is aan de Universiteit van Amsterdam een bijzondere leerstoel naamkunde ingesteld. Rob Rentenaar - ook medewerker van Onze Taal - mag zich als enige in Nederland hoogleraar naamkunde noemen.

Bronnen: de Volkskrant; 1-7-1995, Trouw, 21 en 28-7-1995

Zo gezegd

‘Een jaar of vier geleden had ik voor het eerst een student Nederlands die zei dat hij nog nooit een boek had gelezen en dat eigenlijk ook niet van plan was. Ik dacht eerst dat hij een grap maakte, maar hij bleek bloedserieus. Dus ik vroeg wat hij dan wilde doen, zo tijdens zijn studie. Hij wilde pr doen. Toen dacht ik bij mezelf: jongen, je moet hier weg.’

Antony Mertens, oud-docent Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, in de Volkskrant, 1-7-1995