|
| |
| |
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Lezen
Leesvaardigheid Nederlands van Ton Hendrix en Hans Hulshof is bedoeld voor (aanstaande) docenten Nederlands en anderen die de leesvaardigheid van hun leerlingen willen verbeteren. De auteurs gaan ervan uit dat bestaande deelvaardigheidstrainingen (het beantwoorden van schijnbaar opzichzelfstaande vragen over verwijzingen, betekenis, argumentatie e.d.) alleen zin hebben als ze met elkaar worden gecombineerd in een uitgebreide leesprocedure: ‘Pas dan ervaren leerlingen waarom ze al die arbeidsintensieve deelhandelingen moeten toepassen.’ Hun procedure bestaat uit vijf stappen: voorbereiding, eerste lezing, studerend lezen en samenvatten, verwerking en beoordeling, verdere activiteiten. De auteurs leggen uit hoe met behulp van deze procedure geleerd kan worden zelfstandig een zakelijke tekst op z'n merites te beoordelen. Ton Hendrix is vakmedewerker Nederlands bij het CITO, en Hans Hulshof bijzonder hoogleraar Moedertaaldidactiek aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Leesvaardigheid Nederlands. Omgaan met zakelijke teksten is verschenen bij Coutinho en kost f 29,50.
ISBN 90 6283 953 3
| |
● Schrijfrecht
De Rechtwijzer voor auteurs beschrijft de juridische mogelijkheden en beperkingen van schrijvers, vertalers, uitgevers, bibliothecarissen, boekhandelaren en uitgevers. Het boek bestaat uit een ruime collectie artikelen van deskundige auteurs. Een raadsheer van het Amsterdams gerechtshof behandelt het auteursrecht, een uitgever-jurist de relatie tussen uitgever en auteur, een advocaat het uitgavecontract. In de andere opstellen worden enkele niet-schriftelijke verschijningsvormen van teksten behandeld, het letterenbeleid van de Nederlandse en Vlaamse overheid en de fiscale aspecten van het schrijverschap. Redacteur van de bundel is Linus Hesselink.
Rechtwijzer voor auteurs: contract, fiscus en beleid rond schrijven en vertalen wordt uitgegeven door de Sdu onder verantwoordelijkheid van de Boekmanstichting, en kost f 39,90.
ISBN 90 12 081 36 X
| |
● Correctheid
S. Theissen, L. Gehlen en J. Vromans herzagen het AN Woordenboek voor correct taalgebruik. Het zal vooral voor Vlaamssprekenden een nuttig boek zijn: er wordt uitgegaan van Vlaamse trefwoorden waarvan de auteurs het ‘Algemeen Nederlandse’ equivalent geven. Behalve aan woorden en hun betekenissen besteden zij (in aparte hoofdstukken) aandacht aan de voornaamste afwijkingen in de zinsbouw en aan de uitspraak.
Het Woordenboek voor correct taalgebruik wordt uitgegeven door Wolters Leuven en kost Bfr. 545.
ISBN 90 309 9608 0
| |
● Nederlandkunde
Schoolboeken waarin typisch Nederlandse woorden voorkomen als monnikenwerk, meesterstuk en verzuiling zijn voor kinderen van niet-Nederlandse afkomst vaak extra moeilijk. Ze begrijpen deze woorden niet goed, doordat ze minder goed bekend zijn met onze cultuur. Het leerboek Zo zijn onze manieren van J. van der Toorn-Schutte brengt anderstalige leerlingen kennis bij van de taal door uitgebreid op Nederland in te gaan. In afdeling 1 wordt de Nederlandse geografie behandeld, in afdeling 2 de Nederlandse cultuurgeschiedenis en in afdeling 3 de Nederlandse gewoonten en gebruiken. Het boek is zo geschreven dat ook autochtone leerlingen er plezier aan zullen beleven. Een docentenhandleiding is beschikbaar.
Zo zijn onze manieren. Nederlandkunde voor buitenlanders wordt uitgegeven door Auctor en kost f 27,50. De docentenhandleiding kost f 19,90.
ISBN 90 5436 070 4 (boek) en 90 5436 081 X (handleiding)
| |
● Rapportagetechniek
Mensen met een technische of bedrijfsgerichte opleiding op hbo- of wo-niveau besteden liefst weinig tijd aan schrijven. Dat beweren althans de auteurs van Rapportagetechniek, die deze gedachte als uitgangspunt hebben genomen voor hun boek. Rapportagetechniek geeft gerichte adviezen voor het schrijven onder tijdsdruk en voor het organiseren van het schrijfproces in teamverband. De adviezen hebben betrekking op het schrijven van rapporten, memo's, brieven, haalbaarheidsstudies, procedures en faxberichten. Bij het boek is een helpprogramma op diskette verkrijgbaar, Ganesh, dat honderden adviezen en voorbeelden bevat, die de gebruiker in zijn eigen document kan overnemen. Een opdrachtenboek en een docentenboek zijn vanaf april 1995 beschikbaar.
Rapportagetechniek van R. Elling, B. Andeweg, J. de Jong en C. Swankhuisen wordt uitgegeven door Wolters-Noordhoff en kost f 49,50. Ganesh wordt geleverd op een 3,5 inch hd-diskette, die f 25,- kost.
ISBN respectievelijk 9001 29131 7 en 9001 87091 0
| |
● Breinboek
De Prisma van het brein is een nieuw deeltje in de reeks Prisma Opzoekboeken. Het geeft de uitleg van begrippen die betrekking hebben op verschillende aspecten van de hersenen, de anatomie, de werking, de stoornissen en de aandoeningen. Ook onderzoekmethoden, medicijnen die inwerken op de hersenen en de gevolgen die hersenstoornissen hebben op gedrag en gezondheid worden behandeld. Het boek is niet alleen interessant voor wie in de
| |
| |
medische sector werkt, maar ook voor woordenboekliefhebbers en geïnteresseerden in de relatie tussen taal en hersenen.
De Prisma van het brein wordt uitgegeven door Uitgeverij Het Spectrum en kost f 14,90.
ISBN 90 274 4107 3
| |
● Taalverandering
Wanneer het gaat om taalverandering, is de aandacht meestal gericht op het verschijnen en verdwijnen van woorden en uitdrukkingen. In Tot straks, na de reclame! gaat de belangstelling echter uit naar de ‘bewegingen’ in betekenissen en zinspatronen. In vijf hoofdstukken bespreekt Marcel Lemmens 22 voorbeelden van dergelijke vormen van taalverandering. Zo gaat hij in op het veranderende gebruik van het woord volledig, het toenemende gebruik van doen in zinnen als ‘doe jij even afwassen’ en de herhaling van betekenissen, zoals in ‘een nieuwe noviteit’. De titel van het boek verwijst naar het stuk waarin Lemmens signaleert dat het woord straks langzamerhand naar een steeds minder verre toekomst lijkt te verwijzen. Een deel van de opgenomen artikelen verscheen eerder in Onze Taal.
Tot straks, na de reclame! wordt uitgegeven door Sdu Uitgeverij Koninginnegracht en kost f 19,90.
ISBN 90 12 08146 7
| |
● Bankzaken
Het Prisma Vakwoordenboek Bankzaken bevat verklaringen van woorden die in de bankwereld veel gebruikt worden. De woorden hebben zowel betrekking op zaken die voor consumenten interessant zijn, zoals kredieten, hypotheken, verzekeringen, beleggingen en spaarregelingen, als op zaken die eerder van belang zijn voor bankmedewerkers, zoals administratie en bedrijfs- en algemene economie. Behalve de Nederlandstalige verklaringen van de trefwoorden worden ook de vertalingen in het Engels, Frans en Duits gegeven.
Het Prisma Vakwoordenboek Bankzaken is samengesteld door Tineke Zwijgers, met medewerking van Peter de Rijk. Het wordt uitgegeven door Uitgeverij Het Spectrum en kost f 24,90.
ISBN 90 274 4177 4
| |
● Taalbeheersing
Eind 1993 werd in Gent het zesde congres van de Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing gehouden. De lezingen zijn gebundeld onder de titel Perspectieven in Taalbeheersingsonderzoek. Deze bundel geeft een compleet overzicht van de recente ontwikkelingen in het wetenschappelijk taalbeheersingsonderzoek aan de Nederlandse en Vlaamse universiteiten. Enkele onderwerpen: het herkennen van verschillende typen argumentatie; coherentierelaties in verschillende teksttypen; de effecten van hardop denken op het schrijfproces; metaforisch taalgebruik in discussies; het afschuiven van verantwoordelijkheid door het gebruik van citaten. De bundel staat onder redactie van A. Maes, P. van Hauwermeiren en L. van Waes.
Perspectieven in Taalbeheersingsonderzoek. Bijdragen van het zesde VIOT-taalbeheersingscongres gehouden op 15, 16 en 17 december 1993 aan de Provinciale Hogeschool voor Vertalers en Tolken in Gent wordt uitgegeven door ICG Publications en kost f 45,-. Lezers van Onze Taal kunnen de bundel rechtstreeks - schriftelijk - bij de VIOT bestellen: Brusselsepoortstraat 93, B-9000 Gent.
ISBN 90 6765 5260
| |
● Nederlands van Nu
De laatste aflevering van 1994 van Nederlands van Nu opent met een bespreking van het cursuspakket Overlevingsnederlands, een cursus die buitenlandse studenten in staat moet stellen zich in een Nederlandstalige omgeving overeind te houden. Heleen de Groot belicht de taalstrijd die Nederlanders in Vlaanderen doormaken als zij in een Vlaamstalige omgeving leven. Haar conclusies: het Vlaams wordt steeds meer een autonome taalvariant, en de verwijdering tussen Nederland en Vlaanderen wordt sterker.
Een abonnement op Nederlands van Nu kost Bfr. 650/f 37,50 en is te verkrijgen bij de Vereniging Algemeen Nederlands, Kardinaal Mercierplein 1, B 2800 Mechelen. Betaling vanuit Nederland via girorekening 3992897 t.n.v. VAN, Mechelen.
| |
● Textielbegrippen
De textielindustrie heeft in Nederland en Vlaanderen vele sporen nagelaten, niet in de laatste plaats in de taal. In Goed Garen bespreekt Els de Baan naast hedendaagse textielwoorden ook textieljargon uit een vaak ver verleden. Het woord saai bijvoorbeeld (‘een stof van zuivere wol’) verwees lange tijd geleden naar een korte wollen mantel die door de Germanen werd gedragen. Alle begrippen zijn zo veel mogelijk in een historisch kader geplaatst, en aangevuld met spreekwoorden, zegswijzen en uitdrukkingen die hun oorsprong vinden in de textielindustrie. Het boekje werd samengesteld als gids bij de tentoonstelling Leids Goed in De Lakenhal te Leiden, maar is ook als zelfstandig naslagwerk bijzonder informatief.
Goed Garen, termen en begrippen van de textielnijverheid uit heden en verleden is uitgegeven door Uitgeverij Goossens en kost f 19,50.
ISBN 90 6551 313 2
| |
● Kiliaanlezing
De Kiliaanstichting is verantwoordelijk voor de samenstelling van het nog te verschijnen nieuwe, grote Etymologisch Woordenboek van de Nederlandse Taal. Het boek zal in zeven gebonden banden worden uitgegeven door de Sdu. Dit jaar verschijnt het eerste deel. In de rubriek ‘Van woord tot woord’ zal Marlies Philippa u er nader over berichten.
Op 26 april om 20.15 uur houdt deze stichting haar jaarlijkse Kiliaanlezing voor een breed publiek. Plaats: het PC-Hoofthuis in Amsterdam: Spuistraat 134, te bereiken met de tram vanaf het Centraal Station, halte Dam. Spreker is de etymoloog dr. Frans Debrabandere uit Brugge. Hij zal spreken over zijn grote naamkundige project in het kader waarvan hij in 1993 een schitterend boek heeft gepubliceerd: het Verklarend woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk.
| |
● Taal op NOS-radio
Het radioprogramma NOS-Taal is verhuisd van de zaterdagmiddag naar de donderdagochtend, op Radio 5 van 11.30-12.00 uur. De naam van het programma is weer als vanouds ‘Wat een Taal!’ De nieuwe presentatrice is nieuwslezeres Henny Stoel; zij volgt presentator Frits Spits op.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd