|
| |
| |
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten! Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Taalbeheersing
In de bundel Taalbeheersing als tekstwetenschap: terreinen en trends doen twaalf taalbeheersers verslag van de stand van zaken in hun vakgebied. De artikelen zijn bewerkingen van lezingen die werden gepresenteerd tijdens een conferentie van de RU Leiden en de VIOT. Ze gaan over tekststructuur en tekstbegrip, argumentatie, conversatie, taalgebruik in zijn maatschappelijke context, schrijfvaardigheid, en het taalvaardigheidsonderwijs. Mede dankzij uitvoerige bibliografieën geeft de bundel een nagenoeg compleet beeld van de ontwikkelingen die zich de laatste 10 à 15 jaar in het vak taalbeheersing hebben voorgedaan. De bundel is bruikbaar als hand- en studieboek.
Taalbeheersing als tekstwetenschap: terreinen en trends van A. Braet en J. van de Gein (red.) wordt uitgegeven door ICG Publications en kost f 30,-.
ISBN 90 6765 519 8
| |
● Runen
Het boek Runen - Een helder alfabet uit duistere tijden neemt veel misverstanden en onduidelijkheden over runen weg. De auteurs, Marlies Philippa en Aad Quak, maken in het eerste hoofdstuk duidelijk hoe een verkeerde beeldvorming van het runenschrift heeft kunnen ontstaan. Daarna geven zij een uitvoerig overzicht van het runenalfabet, waarbij zij onder meer het verband met ons huidige alfabet aangeven en een schets geven van de tijd waarin en de omstandigheden waaronder de runen werden gebruikt. De auteurs gaan daarbij ook in op het gebruik van runen door de nazi's.
Runen is verschenen bij Thomas Rap en kost f 27,50.
ISBN 90 6005 390 7
| |
● Congres spelling
Onder de titel ‘Het behoud van de Nederlandse spelling’ vindt op 11 juni a.s. een spellingcongres plaats in Nijmegen. De negen leden uit de jongste spellingcommissie verzorgen ieder een korte lezing, waarin zij de voorstellen van de commissie zullen toelichten aan neerlandici, leraren, taaladviseurs, redacteuren en andere belangstellenden.
Inschrijving: door overmaking van f 75,- (of f 90,- incl. lunch) onder vermelding van projectnummer 302027 op postgiro 1781085, t.n.v. Congresorganisatie KUN, Postbus 9111, 6525 HN Nijmegen (080-612184). Meer informatie (plaats, tijd, programma) krijgt u na inschrijving toegestuurd.
| |
● Brieven van ambtenaren
In Taal mag geen belasting zijn doet Jan Renkema verslag van een (geheim) onderzoek naar de taalvaardigheid van belastingambtenaren. Hij geeft een gedetailleerd beeld van de omstandigheden waaronder het onderzoek tot stand kwam, beschrijft de opzet ervan en geeft een overzicht van de resultaten. Die geven een niet erg rooskleurig beeld van de schrijfvaardigheid van ambtenaren. Uit de beoordeling (door 150 burgers aan de hand van een evaluatieformulier) bleek dat ‘de communicatieve kwaliteit op veel punten nog slechter is dan men had vermoed’. Renkema besluit zijn boek daarom met een reeks adviezen.
Taal mag geen belasting zijn. Een onderzoek-in-burger naar brieven van ambtenaren wordt uitgegeven door de Sdu en kost f 29,90.
ISBN 90 12 06720 0
| |
● Communicatie
Het idee achter Doelmatig communiceren van Klaas Wiertzema en Wouter van den Brink is dat het verschaffen van inzicht in de basisbeginselen van communicatie de beste methode is om taalgebruikers beter te leren communiceren. De auteurs menen dat effectief communicatief gedrag slechts in beperkte mate een kwestie is van ‘de juiste dingen zeggen’. Aangezien de reactie van de luisteraar voor 38% bepaald wordt door het stemgeluid van de spreker en voor 55% door diens visuele signalen, is het volgens de auteurs veel belangrijker hoe iemand iets zegt, dan wat hij zegt. De basisbeginselen van het communiceren hebben dus vooral te maken met intonatie, gelaatsexpressie en lichaamshouding.
Doelmatig communiceren: basisprincipes wordt uitgegeven door Coutinho en kost f 19,50.
ISBN 90 6283 920 7
| |
● Spreken
Volgens de nieuwe eisen voor de eindexamens Nederlands dienen leerlingen minimaal twaalf uur per jaar les in mondelinge taalvaardigheid te krijgen. Amos van Gelderen en Ron Oostdam, werkzaam bij het SCO-Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam, schreven Mondelinge taalvaardigheid Nederlands, waarmee (aanstaande) docenten een leergang in de mondelinge taalvaardigheid kunnen ontwikkelen. Van Gelderen en Oostdam menen dat de docent heldere doelen, toetsen en oefenvormen moet ontwikkelen. De drie instrumenten die de docent daartoe in zijn lessen kan gebruiken, zijn het referaat (waarmee de leerlingen oefenen in het houden van een formele monoloog), het debat (waarmee zij een stelling leren verdedigen) en de discussie (waarmee zij leren samen een probleem op te lossen).
Mondelinge taalvaardigheid Nederlands. Referaat, debat en discussie in de bovenbouw van havo en vwo wordt uitgegeven door Coutinho en kost f 22,50.
ISBN 90 6283 938 X
| |
● De zin van grammatica
In De woorden en hun zin, dat deze maand verschijnt, behandelt Frida Balk-Smit Duyzentkunst de basiselementen van de grammatica: woordsoorten en zinsdelen. Dat lijkt niets nieuws, maar haar presentatie en de doelstelling die zij voor ogen heeft, maken het boek interessant. Balk, tot 1992 hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Universiteit van Amsterdam, behandelt de grammatica met als doel de teruggang in grammaticale kennis tegen te gaan die sinds de jaren zeventig is ontstaan. Om dezelfde reden houdt zij een pleidooi voor de herinvoering van grammatica op de basisschool.
Woorden en hun zin: Grammatica voor iedereen wordt uitgegeven door Nijgh & Van Ditmar en kost f 29,90.
ISBN 90 388 0272 2
| |
● Vergaderen
De communicatie-adviseur Theo Bollerman vindt dat er in Nederland te veel, te lang en te slecht wordt vergaderd. Onder de wat onorthodoxe titel Vergaderen moet, maar met mate en goed bracht hij een aantal adviezen ter verbetering bijeen. Bollerman wijst erop dat er maat moet worden gehouden en dat er efficiënt moet worden vergaderd: de tijd en moeite die de beraadslagingen kosten, moeten in verhouding staan tot het te
| |
| |
bereiken resultaat. Iemand die goed wil vergaderen, moet eerst nadenken: hij moet bepalen met wie hij vergadert en waarover, nagaan wat het doel van de vergadering is (beslissen, adviseren of informeren) en voldoende informatie verzamelen.
Vergaderen moet, maar met mate en goed. Van directieberaad tot werkoverleg wordt uitgegeven door Coutinho en kost f 22,50.
ISBN 90 6283 945 2
| |
● Congres ‘naties en talen’
Van 7 tot 10 november 1994 houdt de Katholieke Universiteit Leuven een internationaal congres over de ontwikkeling van naties en talen in Europa, en de gevolgen van taalnationalisme voor de Europese eenmaking. Dit congres richt zich in de eerste plaats tot sociolinguïsten, historici en politicologen, maar andere belangstellenden zijn ook welkom.
Wie een lezing wil geven, stuurt vóór 30 juni een samenvatting van 1 à 2 bladzijden in. De voertalen op het congres zijn Nederlands, Engels en Frans. Er wordt voor vertolking gezorgd.
Contactadres:
European Studies KUL
Congressecretariaat
t.a.v. Lieve Notré
Blijde-Inkomststraat 5
B-3000 Leuven
tel. (32-)16-286611/282482
fax (32-)16-222345
| |
● Nieuwe prisma's
In de Prisma-reeks van Uitgeverij Het Spectrum verschijnen binnenkort vier nieuwe deeltjes over taal. In twee ervan worden taalvaardigheden behandeld: schrijven in Helder en pakkend schrijven van Erik van der Spek en snellezen in Snellezen: efficiënt omgaan met geschreven tekst van Bert Ruck. Een derde deel, Grammaticale tips: goed Nederlands spreken en schrijven van Peter de Rijk, gaat in op grammaticale kwesties. Het laatste deel, Taalspelletjes (door Riemer Reinsma), gaat over taal als veelzijdig speelgoed.
De Prisma Taalboekjes kosten f 7,50 per stuk.
ISBN's: 90 274 3374 7 (Schrijven), 90 274 4023 9 (Snellezen), 90 274 3380 1 (Grammaticale tips) en 90 274 3378 X (Taalspelletjes).
| |
● Taaldag NRC: taal op muziek
Op zaterdag 4 juni houdt NRC Handelsblad in Utrecht opnieuw een Taaldag. Het thema is dit jaar ‘Taal op muziek’. De dag begint met een plenaire lezing in de Domkerk over het Nederlands als zangtaal. Het programma wordt vervolgd in het naast de Dom gelegen Academiegebouw met tweemaal een ronde van acht parallelle sessies lezingen en tweegesprekken.
Aan het woord komen o.a. Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink, Louis Andriessen, Carel Alphenaar, Maarten 't Hart en Martin van Amerongen. Bezoekers kunnen deelnemen aan maximaal twee bijeenkomsten naar keuze uit dit programma (uit elke sessie één bijeenkomst). De dag wordt afgesloten met een concert (Masterclass) in de Dom.
Toegangskaarten kosten f 65,- (inclusief lunch, koffie en thee). U kunt u opgeven door de aanmeldingsbon in NRC Handelsblad van 29 of 30 april in te vullen en op te sturen met een eurocheque/girobetaalkaart. Voor meer informatie: bureau Verstegen & Stigter, telefoon 020-6235451 of 6238421, fax 020-6231474.
| |
● Falsche Freunde
Duitse woorden die lijken op Nederlandse, maar iets anders betekenen (zogeheten ‘falsche Freunde’), kunnen gemakkelijk aanleiding geven tot blunders bij het vertalen van het Nederlands naar het Duits en andersom. Om die blunders te voorkomen, heeft Gerda Meyerink een groot aantal van deze woorden bijeengebracht in De Taalvos Duits, dat daarmee aansluit bij de eerder verschenen ‘taalvossen’ Engels, Frans, Spaans en Italiaans.
De Taalvos Duits wordt uitgegeven door Thomas Rap en kost f 20,-.
ISBN 90 6005 479 2
| |
○ Nederlands van nu
In de eerste aflevering van de jaargang 1994 wordt stilgestaan bij het woord rap(muziek) en bij de Franse invloed op accentueringsverschillen in Noord- en Zuidnederlands. F. Claes bespreekt aardrijkskundige namen, en H. Brouckaert de bedreiging van taaltechnologie voor kleinere talen in Europa. Andere onderwerpen in deze aflevering zijn de ontwikkelingen in het Afrikaans, reclameslogans, boekbesprekingen en taalvragen.
Een abonnement op Nederlands van Nu kost Bfr. 650/f 37,50 en is te verkrijgen bij de Vereniging Algemeen Nederlands, Koningsstraat 192 bus 19, B 1000 Brussel. Betaling vanuit Nederland via girorekening 3992897 t.n.v. VAN, Brussel.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd