Niet te klagen
Redactie Onze Taal
Op de achterpagina van het juli/augustusnummer 1993 prijkte het volgende bericht: ‘Dat de nieuwe zaak (...) niet te klagen heeft over een gebrek aan belangstelling bleek het afgelopen weekend overduidelijk.’
De redactie nam het knipsel op omdat zij er een grappige ongerijmdheid in zag. Niet te klagen hebben betekent volgens Koenen: ‘tevreden zijn’. Dat de nieuwe zaak tevreden is met een gebrek aan belangstelling ligt niet zo voor de hand. Van Dale noemt niet te klagen hebben een litotes: dat is de stijlfiguur waarbij door middel van ontkenning het tegenovergestelde wordt beweerd: ‘ze is niet blij’ betekent dat ze zeer bedroefd is.
Maar niet iedereen zag iets onlogisch in het bewuste zinnetje. Er ontstond met enkele lezers een uitvoerige briefwisseling over de betekenis van deze zin, en er werd door Ernst van Altena zelfs een stukje aan de discussie gewijd in de Nieuwe Noordhollandse Courant. Van Altena ontving daarop een handvol reacties waaruit eveneens duidelijk werd dat de intuïties van de taalgebruiker hierover sterk uiteenlopen.
Reden genoeg om er in Onze Taal nog eens op terug te komen. Mag er volgens u na niet te klagen hebben over iets negatiefs volgen of is dat uitgesloten? En hoe verklaart u dat?
Graag uw reacties voor een mini-onderzoekje naar de betekenis en het gebruik van deze uitdrukking.