|
| |
| |
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
Ondertussen zijn we ruim tien jaar verder en heeft doeg zich verder ontwikkeld tot doei en in Tilburg zelfs tot loei als we Jan Kuitenbrouwer (Turbo-taal, 1987, blz. 28) mogen geloven. Het gebruik van doeg/doei is al lang niet meer beperkt tot vrouwen; het is zelfs zo dat alle buitenlanders het zeggen, macho of niet. Volwassen taalleerders pikken het eerst marginale woorden op. Een ‘volkswoord’ is het nog steeds. Cor Hoppenbrouwers schrijft in Jongerentaal (blz. 43) dat doeg bij jongeren een tijdlang erg populair was, maar nu exit is. ‘Verdere vervormingen als doei en loei doen het hier en daar nog wel.’
| |
● Nieuwe formule
En nu sluipt er een nieuwe afscheidsformule onze taal binnen, onder invloed van het Engels en van de jongerentaal. Jongeren zeggen zie je en hoor je; rechtstreekse vertalingen van see you en hear you (Hoppenbrouwers, blz. 44). In een serie als Goede Tijden Slechte Tijden neemt men nooit afscheid met de woorden dag, daag, doeg, doei of tot ziens, nee, het is steevast ‘ik zie je’. Niet helemaal Engels, maar het lijkt toch wel verdacht veel op see you en I'll see you. Ik had het er onlangs nog over met mijn collega Stroop. Volgens hem is ‘ik zie je’ Goois en bestaat het daar al een jaar of tien. Via veel bekeken televisieseries kan dergelijk taalgebruik gemakkelijk in het Nederlands komen. In Amsterdam hoor je het in ieder geval en heus niet alleen uit de mond van jongeren.
Nog iets verder van het Engels afstaande varianten zijn ‘ik zie je nog’ en ‘ik zie je nog wel’. Vroeger hadden deze gewoon Nederlandse uitdrukkingen concrete betekenissen, je wilde ermee zeggen dat je elkaar wat later op de dag of in ieder geval op korte termijn weer zou spreken. ‘Ik zie je nog (wel)’ is onder invloed van het Engels zijn betekenis aan het verliezen. Het is in de plaats aan het komen van ‘tot ziens’, waarbij het moment van wederzien nog een hele tijd kan duren of zelfs helemaal kan uitblijven. Sluipende taalinfiltratie.
| |
● Poëzie als spel
Poëzie als Woordspel is een ludieke handleiding voor het schrijven van gedichten. Het is vooral bedoeld voor taalliefhebbers en schrijvers van gelegenheidsgedichten. De schrijver, Henk Flipse, behandelt in essayvorm verschillende dichtgenres, zoals het gelegenheidsgedicht en de limerick, en een aantal onderwerpen waar geen poëet omheen kan, zoals de liefde. Bij zijn uitleg maakt hij gebruik van veel eigen voorbeelden.
Poëzie als Woordspel is verschenen bij Het Spectrum en kost f 19,90.
ISBN 90 274 3038 1
| |
● Clichés
In zijn strijd tegen de burgerlijke domheid schreef Gustave Flaubert zo'n honderdvijftig jaar geleden zijn woordenboek van conventionele ideeën - een verzameling clichés en platitudes die hij optekende uit de monden van tijdgenoten. Flaubert kreeg zoveel navolgers dat het woordenboek van gemeenplaatsen inmiddels zelf een cliché is geworden. Ed van Eeden, journalist van het Utrechts Nieuwsblad en redacteur van Boekblad, lijkt zich daaraan niet te storen. In zijn boekje Om maar eens een cliché te gebruiken behandelt hij honderden clichés die ‘met een schaamteloos gemak’ gebruikt worden in de dagelijkse communicatie. Het gaat hem om het taalgebruik van trainers die toegeven dat ‘de bal rond is’ en dat van deelnemers aan quizzen die zeggen ‘dat het maar een spelletje was’ en die ‘de volgende kandidaat meer succes’ wensen. Van Eedens uitgever noemt het boekje een must voor iedere kritische taalgebruiker!
Om maar eens een cliché te gebruiken. Over de platgetreden paden van de taal wordt uitgegeven door Waterland van Wezel en kost f 19,50.
ISBN 90 6834 807 8
| |
● Communicatieve vaardigheden
Uitgeverij Auctor Educatief brengt sinds kort voor gebruik in het onderwijs de serie ‘Effectieve Communicatie’ op de markt. Deze serie bestaat uit drie delen, waarin afzonderlijke communicatieve vaardigheden worden behandeld.
In het deel Sollicitatie-instructie voor schoolverlaters behandelt H.J. Boef aspecten van het solliciteren, en geeft hij aanwijzingen voor het schrijven van een effectieve brief en het verzorgen van een goede presentatie. Het deel Schriftelijk rapporteren biedt een praktische werkwijze voor het schrijven van een correct en leesbaar rapport. Het formuleren van de doelstelling en het vaststellen van de doelgroep van het rapport zijn daarbij het uitgangspunt. De auteur van Vergadertechnieken en notuleren, C. Bakker-Ringeling, leert de gebruiker hoe hij zich kan voorbereiden op een vergadering en daarin een actieve rol kan spelen. Bij dit deel zijn twee geluidscassettes verkrijgbaar met oefeningen, vergaderfragmenten en notuleeropdrachten. Tevens is een Docentenhandleiding Effectieve Communicatie beschikbaar.
Sollicitatie-instructie voor schoolverlaters (ISBN 90 71844 18 8) en Vergadertechnieken en notuleren (ISBN 90 71844 20 X) zijn verkrijgbaar voor f 16,90 en Schriftelijk rapporteren (ISBN 90 71844 21 8) voor f 19,90. De beide geluidscassettes (ISBN 90 54360 119 en 90 54360 12 7) kosten elk f 32,90, de docentenhandleiding (ISBN 90 71844 22 6) kost f 26,90.
| |
● Taalcuriosa
Bij uitgeverij M&P verscheen de derde verzameling taalcuriosa van Jules Welling: Wasserij Stoomtrein. Eerder verschenen bij deze uitgeverij Vishandel Hein Graat en Taxibedrijf Antiloop. Wasserij Stoomtrein bevat bijna dertig taalobservaties, waarvan enkele al eerder in Onze Taal werden gepubliceerd. Ze bewijzen dat taal een onuitputtelijke bron van verbazing en amusement is.
Wasserij Stoomtrein en andere taalcuriosa kost f 10,90.
ISBN 90 6590 588 X
| |
● Morfologie
In haar proefschrift Produktiviteit in taal en taalgebruik bespreekt Ariane van Santen de mogelijkheden om in het Nederlands nieuwe woorden te vormen. Zij behandelt de systematiek die aan woordvorming ten grondslag ligt en besteedt uitgebreid aandacht aan het verband tussen
| |
| |
(woord)vorm en betekenis. Een van de vragen waar Van Santen een antwoord op probeert te geven, is welke factoren een belemmering zijn voor het vormen van nieuwe woorden.
Produktiviteit in taal en taalgebruik. Een studie op het gebied van de Nederlandse woordvorming is te bestellen door f 25,- over te maken op girorekening 2420135 t.n.v. A. van Santen, Leiden.
ISBN 90 9004 661 5
| |
● Nederlandse en Turkse zegswijzen
In een multi-culturele samenleving als de onze vormt de taal vaak een grote barrière. Vooral idioom is voor de anderstalige een bron van misverstand. Met de Prisma-uitgave Nederlandse en Turkse zegswijzen draagt Sahir Adsiz een steentje bij aan de oplossing van die spraakverwarring. Het boek bevat ongeveer 2000 typisch Nederlandse zegswijzen en spreekwoorden, voorzien van een Turks synoniem.
Nederlandse en Turkse zegswijzen wordt uitgegeven door Uitgeverij Het Spectrum B.V. en kost f 19,90.
ISBN 90 274 30292
| |
● Namen van gerechten
Wist u dat pompernickel een verbastering is van ‘C'est bon pour Nickel’ en dat Nickel het paard van Napoleon was? En wat hebben pommes dauphine met de kroonprins te maken? In Pompadour, pompernickel en pique-nique verklaart Fred Spaargaren de namen van allerlei beroemde gerechten. Een boekje vol wetenswaardigheden en leuke anekdotes voor fijnproevers.
Pompadour, pompernickel en pique-nique is verschenen bij BZZTôH en kost f 17,50.
ISBN 90 6291 775 5
| |
● VAN-congres over onderwijs
Op 21 november 1992 houdt de Vlaamse zustervereniging ‘Vereniging Algemeen Nederlands’ haar tweejaarlijkse taalcongres in Hotel Astoria in Brussel. Het thema ‘Het Nederlands in het onderwijs’ zal aan bod komen in een viertal lezingen en in twee toespraken van Gemeenschapsministers. De lezingen gaan respectievelijk over het Nederlands in het basisonderwijs (lic. Leo Demeulenaere), in het hoger secundair onderwijs (dr. Romain Debbaut), in de leerboeken (dr. Yvette Stoops) en over de lerarenopleiding Nederlands (prof. dr. Frans Daems).
De deelnemersbijdrage (inclusief koffie en congresmap) is mét lunch Bfr. 2000, zonder lunch Bfr. 1000. Leden krijgen hierop Bfr. 400 respectievelijk Bfr. 200 korting. Verdere inlichtingen via telefoonnummer 09/322.223.1523, of per post: Koningsstraat 192, bus 19, B 1000 Brussel.
| |
● Lezing W.B. Hietbrink
Op donderdagavond 15 oktober wordt om 20.00 uur in de Stadsbibliotheek Haarlem een lezing gegeven onder de titel: ‘Nederlands, taal der talen’. Deze avond wordt verzorgd door W.B. Hietbrink, die in Onze Taal van mei 1992 nog uitvoerig werd geïnterviewd. Hietbrink gaat uit van zíjn opvatting over de oertaal: het Kerndiets. De lezing wordt gehouden in het kader van de serie Bibliotheeklezingen met als thema ‘Omgekeerde wereld’.
Voor informatie en reservering kunt u van dinsdag t/m vrijdag bellen met de Stadsbibliotheek, tel. 023-157600 (de heer C. van Son). De entree is gratis.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd