Onze Taal. Jaargang 60

[p. 24]

Inzicht
Nico Groen & Eric Viskil

InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!

● Politiek taalgebruik

In Parlementaal geeft Albert Hofstede, parlementair stenograaf, een beeld van het taalgebruik van politici. Het boekje bevat een alfabetisch overzicht van termen die in het politieke bedrijf vaak worden gebruikt, een verzameling treffende uitspraken van parlementsleden en voorbeelden van onnavolgbare zinswendingen en neologismen van ministers en kamerleden. Wat dacht u bijvoorbeeld van de door Lubbers geïntroduceerde term hobbelprobleem of van het woord inzichtbaarheid ter vervanging van inzichtelijkheid?

Parlementaal: een verwarrend woordenboekje is verschenen bij La Rivière & Voorhoeve en kost f 14,50.
ISBN 90 384 0101 9

● Taalgebruiksstoornissen

De stem-, spraak- en taalpathologie is het wetenschappelijk aandachtsgebied waarin medische wetenschappers, logopedisten en linguïsten de oorzaken van afwijkingen in taal- en stemgebruik bestuderen. In een onlangs uitgebracht handboek beschrijven H.K Schutte en S.M. Goorhuis-Brouwer, beiden verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, een aantal theorieën over taalpathologische afwijkingen en geven zij praktische richtlijnen voor diagnostiek en therapie.

Handboek klinische stem-, spraak- en taalpathologie is verschenen bij de Academische Uitgeverij Amersfoort en kost f 49,00.
ISBN 90 5256 059 5

● Taboes in taal

Ondanks het feit dat er in de laatste decennia nogal wat taboes zijn gesneuveld, is het allerminst zo dat elk onderwerp in elke situatie kan worden aangesneden. Het luistert soms zeer nauw wat in een bepaalde situatie wel of niet kan worden gezegd. Een aantal nog bestaande taboes is verzameld in Taboes in taal. De linguïst Michael Elias laat hierin aan de hand van actuele voorbeelden zien welke taboes dat zijn en hoe ze in ons taalgebruik tot uitdrukking komen.

Taboes in taal is verschenen bij Uitgeverij Kosmos en kost f 16,90 ISBN 90 215 1725 6

● Studieboeken schrijven

Het ontwikkelen van schriftelijk studiemateriaal is over het algemeen geen eenvoudige klus; het materiaal moet immers niet alleen inhoudelijk correct zijn, maar ook de lezer in staat stellen de inhoud te begrijpen en te verwerken. In Ontwikkelen van schriftelijk studiemateriaal besteden Jan Elen, Joost Lowyck en Jef van den Branden aandacht aan tal van problemen bij het schrijven van studieboeken. Zij gaan in op de inhoud van studiemateriaal, de didactische aspecten van het schrijven ervan en de wijze van vormgeven.

Ontwikkelen van schriftelijk studiemateriaal is verschenen bij de Academische Uitgeverij Amersfoort en kost f 24,75.
ISBN 90 334 2409 6

● Woord, zin, alinea

In Succesvol formuleren geven Gerard Verhoeven en Monique Wekking adviezen voor het kiezen van woorden, het formuleren van zinnen en het indelen van alinea's. Zij bespreken die adviezen aan de hand van vier eisen die van oudsher aan een goede formulering worden gesteld: correctheid, helderheid, aantrekkelijkheid en passendheid. Succesvol formuleren bevat zowel de ‘theorie’ over formuleren alsook een grote hoeveelheid casus-materiaal en oefenstof waarmee de adviezen in de praktijk kunnen worden gebracht. Door de overzichtelijke indeling, de margeteksten en het uitvoerige register is het boek niet alleen geschikt als cursusmateriaal, maar ook als naslagwerk.

Succesvol formuleren. Een advies- en oefenboek voor professionele schrijvers wordt uitgegeven door Wolters-Noordhoff en kost f 29,50.
ISBN 9001 90263 4

● Namen

In De naam is... belicht Wim Daniëls diverse aspecten van onze voornamen, achternamen en bijnamen. Aan de orde komen onder meer de geschiedenis van de naamgeving, de betekenis van namen, soorten namen, bijzondere namen, pseudoniemen, de meest voorkomende namen, naamsveranderingen en naamspelletjes.

De naam is... is verschenen bij Uitgeverij Kosmos en kost f 16,90 ISBN 90 215 1724 8

● Schrijven met een computer

In zijn dissertatie De computer en het schrijfproces besteedt Luc van Waes vooral aandacht aan het verloop van het schrijfproces en aan het pauzeen revisiegedrag van schrijvers. Uit zijn onderzoeken blijkt dat schrijvers die van een tekstverwerker gebruik maken over het algemeen geen langere teksten schrijven dan schrijvers die gewoon pen en papier gebruiken, maar wel langer aan de eerste versie van hun tekst werken en vanaf het begin van het schrijfproces meer veranderen in hun tekst. Bovendien blijkt dat schrijvers met een tekstverwerker zich steeds bewust zijn van het zogenoemde ‘word-processor-comfort’: op elk moment kan de tekst worden herzien, wat leidt tot snellere beslissingen bij het produceren van tekst.

De computer en het schrijfproces is nummer 8 in de reeks WMW-publikaties van de Faculteit Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Twente en kost f 57,75. Het boek kan worden besteld bij Universiteit Twente, Fac. WMW- TW-RC RC k. 310, Postbus 217, 7500 AE Enschede.

● Medialexicon

De veranderingen binnen de media voltrekken zich uiterst snel. Het aantal communicatiemiddelen en de

[p. 25]

technologische vernieuwingen die deze middelen hebben mogelijk gemaakt, zijn in korte tijd enorm toegenomen. De bijbehorende terminologie groeit in een even hoog tempo en wordt snel gemeengoed. Zo had vijf jaar geleden nog bijna niemand gehoord van DAT, Videotex en CD-ROM. In Medialexicon worden op eenvoudige wijze talloze mediatermen uitgelegd die aan nog maar weinigen bekend zijn. De samensteller van het lexicon, Dirk de Grooff, is als docent verbonden aan het Mediacentrum van de KU te Leuven.

Medialexicon. Alles over de moderne communicatiemiddelen is verschenen bij Lannoo en kost f 38,50.
ISBN 90 209 1986 5

● Presenteren

Voor een publiek spreken over de stand van zaken in werk of studie, het verzorgen van een presentatie, is bepaald niet eenvoudig. Het boekje Presenteren is bedoeld om mensen die nog niet veel ervaring hebben in deze vaardigheid op weg te helpen. Theo Wubbels, hoogleraar Didactiek aan de RU Utrecht, verschaft in dit boek achtergrondinformatie en tips, onder meer over de omgang met het publiek, het aanbrengen van een structuur, stijl en begrijpelijkheid.

Presenteren is verschenen in de Aula-reeks van Het Spectrum en kost f 14,90.
ISBN 90 274 2868 9

● Nederlands in Europa

In Nederlandse levensstijl en taal gaat dr. A.J. Verbrugh in op de positie die de Nederlandse cultuur en de Nederlandse taal in het bijzonder zouden kunnen innemen in een verenigd Europa. Verbrugh, oud-lid van de Tweede Kamer voor het GPV, tracht vragen te beantwoorden als: Hoe ver moet de Europese integratie gaan? Moet de Nederlandse cultuur opgaan in een Europese? Moet Nederland zich inzetten voor het behoud van een Nederlandse cultuur en vanuit dat gezichtspunt grenzen stellen aan de integratie?

Nederlandse levensstijl en taal is verschenen bij De Vuurbaak en kost f 17,50.
ISBN 90 6015 914 4

● Schoolrijtjes

Met Meneer Van Dale Wacht Op Antwoord heeft Pieter Steinz, redacteur van NRC Handelsblad, een bijzondere uithoek van ons taalgebied in kaart gebracht: ‘schoolse rijtjes’ en ezelsbruggetjes die het onthouden van deze rijtjes vergemakkelijken. Vaak zijn die ezelsbruggetjes zinnen waarvan de beginletters corresponderen met de beginletters van de woorden van een rijtje. ROGGBIV is een voorbeeld van een ezelsbruggetje; het bestaat uit de beginletters van de kleuren van de regenboog: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.

Meneer Van Dale Wacht Op Antwoord is verschenen bij Prometheus en kost f 14,90.
ISBN 90 5333 065 8