mei 1931 - mei 1991 Zestig jaar Onze Taal
Amsterdam, 16 mei 1931
Oprichtingsvergadering van het Genootschap Onze Taal: dertig taalminnende mensen komen bijeen om de grondslagen vast te stellen voor ‘een nieuwe vereeniging tot het onderling beoefenen van zuiver Nederlandsch’.
Amsterdam, 16 mei 1991
Algemene Ledenvergadering van een jubilerend genootschap dat inmiddels meer dan dertigduizend taalminnende leden telt.
Het initiatief voor de oprichting van een taalgenootschap werd indertijd genomen naar aanleiding van twee artikelen in het Algemeen Handelsblad (1930/1931), waarin de heer C.K. Elout opriep tot strijd tegen germanismen. Dit bracht de heer P.C. Smit op het idee een vereniging in het leven te roepen die, naast de bestrijding van germanismen, ten doel zou hebben de zuiverheid van onze taal meer in het algemeen te bevorderen.
Dat werd op 16 mei 1931 vastgelegd in Artikel 2 van de Statuten:
‘De vereeniging heeft ten doel het bevorderen van de zuiverheid der Nederlandsche taal, in het bijzonder, in dit tijdsgewricht, ten aanzien van germanismen.’
Er werden nog twee andere principiële punten vastgesteld. Omdat ze het karakter van het genootschap en het tijdschrift tot op de dag van vandaag bepalen, halen we ze hier kort aan:
‘De vereeniging zal, overeenkomstig de bedoeling van den Heer Smit, zoo niet uitsluitend dan toch in de eerste plaats, als “onder-onsje” dus binnen den kring der leden, werken. Vandaar dat de naam “Genootschap” en niet die van “vereeniging” is aangenomen.
Wij zijn een vereeniging van dilettanten die belangstellen in onze taal en waarde hechten aan de zuiverheid ervan. Wij zullen daarom onderling, dus in een kring van dilettanten, van gedachten wisselen over de taal. Maar ten slotte wil men toch wel eens een stellige uitspraak vó'or zich zien door het gezag van Deskundigen.’
Op die zeer eigen manier volgt het Genootschap Onze Taal nu al zestig jaar op de voet onze taal en schreef het een boeiende, taalkundige geschiedenis, die werd vastgelegd in het tijdschrift Onze Taal. De doelstelling werd gaandeweg verruimd, maar het oorspronkelijke karakter van het genootschap bleef bewaard.
Aan zestig jaar geschiedenis van onze taal en aan die van Onze Taal is het Jubileumcongres 1991 gewijd, dat op zaterdag 2 november ter gelegenheid van de verjaardag van het genootschap in de prachtige Beurs van Berlage te Amsterdam zal worden gehouden.
Op die dag wordt bovendien het eerste exemplaar van een speciaal voor het jubileumjaar samengesteld boek gepresenteerd dat de unieke geschiedenis van een zeldzaam ‘onder-onsje’ uit de doeken doet. Een boek dat geen Onze-Taalliefhebber mag missen!