Onze Taal. Jaargang 56

[p. 104]

InZicht

InZicht wil u informeren over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
Nico Groen & Erik Viskil

Deze rubriek wordt voortaan door twee nieuwe medewerkers, taalbeheersers, te Amsterdam, verzorgd. De opzet verandert echter niet. Elke aflevering zullen ze over boeken en tijdschriften berichten, en lezingen, congressen en themadagen over taal en taalgebruik aankondigen.

Normen en taal

De jaren tachtig worden wel eens gekenschetst als de jaren van het hernieuwde normbesef. Etiquetteboekjes worden weer grif verkocht en de discussie over taalgebruiksnormen lijkt te herleven. De hoeveelheid publikaties over dit onderwerp neemt de laatste jaren sterk toe. De recentste is Normen en Taal van W. Haeseryn, een deel uit de serie Voorzetten van de Nederlandse Taalunie, waaraan P. Nieuwenhuijsen in dit zelfde nummer een bespreking wijdt.

Wat een taal

zou een uitroep kunnen zijn van iemand die erg op de naleving van taalnormen gesteld is. Het is ook de titel van het NOS-programma dat elke maandagmiddag van 17.00 tot 17.25 uur via Radio 5 wordt uitgezonden. Voor de zomermaanden heeft de redactie van Wat een taal een speciaal programma samengesteld. Iedere veertien dagen wordt aandacht besteed aan het leren van vreemde talen. Bijvoorbeeld op 20 juli: ‘Waarom niet eens proberen om Swahili te leren?’ Een greep uit de andere onderwerpen: 27 juli: ‘Het begin van spraak op aarde?’; 3 augustus: ‘Zoveel talen iemand spreekt, zovele malen is hij mens...’; 7 september: ‘De mens is de enige diersoort die over spraak beschikt - zouden zich in de voortgaande evolutie nog andere sprekende dieren kunnen aandienen?’

Tekst en uitleg

Taal is niet alleen aan de hand van losse woorden en zinnen te bestuderen, ook tekstgehelen kunnen object van taalonderzoek zijn. In 1978 verscheen bij Het Spectrum de eerste Nederlandse inleiding in de tekstwetenschap, Tekstwetenschap van Teun A. van Dijk. Sindsdien zijn er belangrijke vorderingen gemaakt in het onderzoek naar vorm en functie van teksten. Jan Renkema, oud-redacteur van Onze Taal, stelde onder de titel Tekst en Uitleg een geheel nieuwe inleiding in de tekstwetenschap samen. Hoewel Tekst en Uitleg vooral als cursusboek is bedoeld (elk hoofdstuk wordt afgesloten met een serie vragen en opdrachten), is het ook als naslagwerk te gebruiken. Tekst en Uitleg bevat een uitgebreide bibliografie en is door opzet en inhoud voor een breed publiek toegankelijk. Over enige tijd zal er in Onze Taal een bespreking van het boek verschijnen. (Jan Renkema, Tekst en Uitleg: een inleiding in de tekstwetenschap, Foris Dordrecht. Prijs f 49,50.)

Jan Veeringprijs

Een andere oud-redacteur van Onze Taal, dr. Jan Veering, in leven hoogleraar in de Toegepaste Taalkunde aan de TU Delft, wordt geëerd met een prijs die zijn naam draagt.

De jury die de prijs toekent, kiest dit jaar de beste gebruiksaanwijzing. Door de prijs kan de erbarmelijke kwaliteit van veel gebruiksaanwijzingen aan de kaak worden gesteld, en kan een goede tekst worden geprezen. De laatste keer ging deze prijs voor goed taalgebruik, die wordt gesponsord door enkele grote bedrijven, naar de best leesbare afstudeerscriptie aan een van onze technische universiteiten. Bedrijven die dit jaar willen meedingen naar de prijs, kunnen hun gebruiksaanwijzingen opsturen naar STIC, Venusschelp 34, 1112 CP Diemen.

Proefschrift te koop

Een van de huidige medewerkers van Onze Taal, dr. Marlies Philippa, laat ons weten dat haar proefschrift over Noordzeegermaans, waarop ze in januari van dit jaar promoveerde, voortaan te koop is bij de taalkundige boekhandel Postma, Spuistraat 122 in Amsterdam, voor de prijs van f 25,-.

VIOT-taalbeheersingscongres

Dit jaar organiseert de Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing het landelijke taalbeheersingscongres in samenwerking met de Vakgroep Taalbeheersing van de Universiteit van Amsterdam. Het congres wordt op 16, 17 en 18 december in Amsterdam gehouden. Er zullen lezingen zijn over de thema's:

Argumentatieleer en retorica Conversatieanalyse Empirisch onderzoek naar taalvaardigheid Taalvaardigheidsonderwijs Taalbeheersing in organisaties. De inschrijfkosten voor het congres bedragen voor niet-VIOT-leden f 100,- voor het gehele congres en f 40,- per dag. VIOT-leden betalen respectievelijk f 75,- en f 30,- en studenten f 50,- en f 20,-. Voor nadere inlichtingen kunt u zich wenden tot het congressecretariaat, R. Grootendorst, Instituut voor Neerlandistiek, Spuistraat 134, 1012 VB, Amsterdam. Telefoon: 020 - 525 47 10.

Wie en wat

Mocht u van plan zijn het VIOT-taalbeheersingscongres te bezoeken, dan kan de adreslijst Wie en wat in de Neerlandistiek in Nederland en België misschien van nut zijn. In een oogwenk vindt u hierin de adressen en functies van alle deskundigen op taalgebied. De lijst is te verkrijgen door overmaking van f 5,- op postgirorekening 3314917 van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) te Den Haag, onder vermelding van ‘Wie en wat in Neerlandistiek’. Ook professor P.C. Paardekooper van de Universiteit van Leuven is overtuigd van het belang van adreslijsten. In De Nederlandse Taalkunde in kaart heeft hij naast overzichten van inleidingen, handboeken, proefschriften en bibliografische hulpmiddelen op het gebied van de taalkunde een omvangrijke adreslijst opgenomen van instellingen die zich bezighouden met de Nederlandse taal. In De Nederlandse Taalkunde in kaart geven 25 deskundigen op het gebied van de taalwetenschap een indruk van hun respectieve specialismen. De bibliografie telt ruim 1100 titels. Het boekje kost f 12,- (inclusief verzendkosten) en is te verkrijgen door girering van dit bedrag op de (Nederlandse) girorekening 1104606 van P.C. Paardekooper, Kortrijk.