Engelse ziekte
Drs. A.G. den Haan - Gouda
De liefhebbende zorg waarmee ons gidslandje op gezette tijden het grote buitenland vermaant of corrigeert, strekt zich ook uit tot de Engelse taal. Op 12 februari 1985 gaf de NOS in Van Gewest tot Gewest een onderwerp de volgende titel mee: ‘graffity tegen graffity’.
Het betrof een stad waar de overheid de bekladding van de muren trachtte te bestrijden door ‘officiële’ en niet onverdienstelijke spuitbusartiesten hele wanden in tunnels en van winkelluiken met hun grillige decoraties te laten bedekken.
Om een onduidelijke reden werden deze versieringen aangeduid met een Engels-achtig woord, dat u in een woordenboek van vóór 1980 tevergeefs zult zoeken; alle sprekers in de uitzending bedienden zich echter van een uitspraak waarbij het woordeinde rijmde op university (of op stupidity).
How come?
Het Italiaanse woord graffito, mv. graffiti, wordt in archeologie en kunstgeschiedenis sinds jaar en dag gebruikt voor een tekening of opschrift, meestal anoniem gekrast of geschreven op een buitenmuur. Vooral de rijke oogst aan graffiti in het oude Pompeij is bekend geworden.
De Concise Oxford Dictionary geeft dit woord en vermeldt terecht dat het accent op de tweede syllabe ligt en dat de i-'s in enkel- en meervoud klinken als in sea.
Intussen is met de renaissance van de ongevraagde muurdecoraties in onze grote steden in de (Angelsaksische) uitspraak van het Italiaanse woord het accent vaak naar de eerste syllabe verschoven.
De spelling echter bleef Italiaans. Niet tevreden hiermee heeft de NOS gemeend het Angelsaksische taalgebied met een nieuw woord te moeten verrijken.
Suggestie: als men toch andermans taal aan het verfraaien is, what about de spelling graphity - dan zijn we weer terug bij het Griekse graphein (krassen, merken, schrijven).