Hoe genaamd
Vriezen in Friesland
Riemer Reinsma
Een van de meest voorkomende namen in Nederland is De Vries. Een simpele naam waarvan je onmiddellijk de betekenis begrijpt: iemand die zo heet, heeft Friese voorouders. Toch is er met de naam De Vries iets geks. In de provincie Friesland zelf wonen namelijk naar verhouding veel meer Friezen dan in welke andere provincie ook. Dat is vreemd, want het heeft tenslotte alleen zin om jezelf De Vries te noemen wanneer je tussen de niet-Friezen zit. De cijfers liegen er niet om: bijna drie procent van alle Friezen heet De Vries, terwijl van alle Groningers maar iets meer dan één procent zo heette; in Drente was het zelfs minder dan één procent. Dat is vreemd.
Hoe moeten we dit verklaren? Het schijnt dat we de oplossing van het raadsel moeten zoeken in de Franse tijd. In 1811 voerde Napoleon in ons land de burgerlijke stand in. Duizenden mensen die nog geen achternaam hadden, of tenminste geen officiële achternaam, moesten er toen een uitkiezen. Uit archiefonderzoek is gebleken dat in Friesland opvallend veel mensen de naam De Vries hebben aangenomen.
Waarom die voorkeur voor De Vries? Er zijn sterke aanwijzingen dat al deze mensen op die manier een symbolisch protest aantekenden tegen de Franse onderdrukkers. Ze wilden met hun daad zeggen: we zijn ondanks alles ‘vrije Friezen’ en we willen Friezen blijven; en daarom heten we vanaf nu De Vries.
Auteursrechtelijk beschermd