Hoe genaamd
Goede en kwade buren
Riemer Reinsma
In het Nederlandse taalgebied wonen een kleine vierhonderd mensen met de naam Goedegebuure. Daarvan is bijna tachtig procent te vinden in Zeeland en in de Belgische provincie West-Vlaanderen. In België heten ze trouwens een beetje anders: Goeghebeur.
Op zichzelf allemaal geen erg schokkende feiten. Maar met die naam Goedegebuure is iets aan de hand: er bestaat ook een naam die het omgekeerde betekent van Goedegebuure of Goeghebeur: Quaghebeur. Deze laatste naam komt alleen in België voor.
Het merkwaardige is, dat de Goeghebeurs en de Quaghebeurs niet in dezelfde streek van Vlaanderen wonen. Ze hebben allebei hun eigen territorium. De Goeghebeurs zitten in het westen van Vlaanderen, tegen de Noordzeekust aan, de Quaghebeurs wonen meer naar het oosten. Maar de twee gebieden grenzen wel aan elkaar. Je zou dus kunnen zeggen dat alle Goeghebeurs tezamen de (goede) buren zijn van alle Quaghebeurs.
Zijn al die Quaghebeurs inderdaad kwade buren, kwaadaardige ellendelingen? Is het algemene humeur in de streek waar Quaghebeurs wonen een paar graden slechter dan in de streek van de Goeghebeurs? Vast staat in elk geval dat de Quaghebeurs aan elkaar beslist geen hekel hebben. Want in het jaar 1970 kwamen er enkele honderden Quaghebeurs bijeen op een ontmoetingsdag ergens in Vlaanderen, om allerlei gegevens over hun familiegeschiedenis uit te wisselen. In de jaren die daarop volgden werden deze gegevens uitgewerkt. Daardoor kwam aan het licht dat de namen Goeghebeur en Quaghebeur niet alleen in ons eigen taalgebied voorkomen, maar ook verder naar het zuidwesten, in het Franse taalgebied. In Noord-Frankrijk heet Goeghebeur Beauvoisin, Quaghebeur Malvoisin. Het aardige is nu, dat de streek waar de Franse Beauvoisins wonen, keurig aansluit op de streek van de Vlaamse Goeghebeurs, en dat de streek van de Malvoisins naadloos aansluit op die van de Quaghebeurs.
Maar het onderzoek leverde nòg een verrassing op. Het bleek dat de gebieden van de Malvoisins en de Beauvoisins niet, zoals in Vlaanderen, onmiddellijk aan elkaar grenzen, maar dat er een soort niemandsland tussen ligt. Drie keer raden welke naam daar in dat tussengebied thuishoort.
Inderdaad. Tussen de Beauvoisins en de Malvoisins - de goede en de kwade buren - wonen de Voisins, de buren dus. Het is alsof de Malvoisins en de Beauvoisins zùlke slechte buren van elkaar zijn dat er een neutrale zone nodig is, een zone waar een soort vredesmacht is gelegerd. Die vredesmacht, dat zijn dus de Voisins.
Lit.: De familienamen Quaghebeur en Goeghebeur. Naamkunde 1974; 6: 185-197.
Auteursrechtelijk beschermd