Sprokkelingen
Jan Bom - publicist, Apeldoorn
Enkele observaties uit onze taaltuin die aangeven dat taal voortdurend verandert. Vasthouden aan wat eens was, wordt een onmogelijkheid, wil men niet van de wereld vervreemden. Ik wil niets afkeuren, alleen maar signaleren. Steeds vaker stuit men op de term ‘... is te bestellen bij...’. Is dat al te aanvaarden als goed Nederlands? Het heeft iets te maken met ‘is te koop bij’ en ‘is verkrijgbaar bij’. Heeft ‘kan worden besteld bij’ afgedaan?
Steeds vaker hoor ik ‘inschrijven’ gebruiken als wederkerig werkwoord. Ik heb mij ingeschreven, kan men dan horen. Nog even en we horen ook ‘Ik heb mij bedankt.’ Men hoort al wel. ‘Ik heb mij geëxcuseerd’, in plaats van ‘Ik heb gevraagd mij te willen excuseren.’ Men biedt ook steeds meer excuus aan in plaats van erom te vragen.
De volgende observatie heeft een ander karakter: zij illustreert vooral het per definitie vergankelijke bestaan van bepaalde woorden.
Ik zag onlangs een rubriekadvertentie waarvan de tekst begon met: ‘Eendrijders opgelet!’ Welk een lange wordingsgeschiedenis gaat achter dat woord schuil! De levensduur van zo'n woord is begrensd. Als de Citroën 2 CV historie is geworden zal ook dit spontaan geboren woord sterven. Ik denk in dit verband aan een tekst die ik kort na afloop van Wereldoorlog II op het raam van een kapperszaak zag aangebracht: ‘Knippen 50 cent. Dreestrekkers half geld.’
Auteursrechtelijk beschermd