[Mededeling]
□ □ □ □ □
■ Al zix omber bendan emi xeven gla shesfant enoft andren wegsom bereit, mari quil weideuil de lex tellen: xinix inant idee pressie va. ■ Zo, dat is dan maar weer eens gezegd. Onder de juiste inzendingen, althans onder de auteurs van dezulken, wordt een fles geestrijk vocht verloot. ■ Enige maanden geleden heb ik wat vierkantjes gewijd aan het item geen bezwaar. ■ Een bijzonder aardige bijdrage aan de geen-bezwaar-cultuur levert een 34-jarige vrouw in een kennismakingsadvertentie: Nationaliteit of leeftijd geen bezwaar, eerlijkheid wel. ■ Klaas Bil uit Honselersdijk wees me op deze pennevrucht uit een niet nader geïdentificeerd blad. ■ Het moge u van lieverlede genoegzaam bekend zijn dat ik wat allergisch ben voor termen als taalbesmetting en taalverloedering. ■ Niet dat ik smetten en loeders toejuich (ofschoon, bij nader inzien, een goede smet is nooit weg), maar het wil me wel eens voorkomen dat sommigen bij de eerste de beste ongrammaticaliteit te snel van taalverarming en wat dies meer zij gewagen. ■ Neem nu de ingezonden brief van dr. Th.M. de Jongh die stelt: ‘De taalbesmetting neemt zodanige vormen aan dat zelfs een pasgeborene meedeelt dat zij Mathea Jolanda Lamberdina zal gaan heten.’ ■ Hij verwijst daarbij naar een geboorte-advertentie in De Telegraaf. ■ Nu, daargelaten het feit dat je in de regel van pasgeborenen geen perfecte beheersing van de moedertaal verlangt, waar zit nu precies het element van taalbesmetting in dezen? ■ Kennelijk stoort inzender zich aan het gebruik van het werkwoord gaan, en inderdaad, bij nauwkeurige analyse is dat woord ook een beetje overbodig omdat er al zal staat. Maar wat heeft dat precies met besmetting te maken? ■ Van welk epidemisch taalsyndroom is
zal gaan heten een symptoom? ■ En dan gaat er ineens een licht op. Natuurlijk, zal gaan heten valt onder de categorie optelefoneren, en is dus een contaminatie. ■ (U moet mij mijn hovaardij niet euvel duiden, maar taalvarianten kunnen, vind ik zelf, nooit erg fout zijn, als ik mezelf ertoe in staat zie zo'n variant in woord of geschrifte te verwezenlijken, en zal gaan heten behoort tot dit type varianten, wat wil zeggen dat ik al besmet ben, reden temeer voor Th.M. de Jongh om zich ongerust te maken - ik hoop dat u mij nog kunt volgen want aan mijzelf ontgaat de lijn enigszins van het tussen haakjes geplaatste.) ■ Goed, een contaminatie dus. En wat betekent contaminatie? ■ Precies, besmetting. ■ Had De Jongh maar meteen Latijn gepraat, dan hadden we elkaar direct begrepen. ■ Een mooie woordvorming overigens, besmetten. ■ Het betekent van origine een smet aanbrengen, zoals bedijken betekent een dijk aanbrengen. ■ Zo is ook bedisselen een dissel aanbrengen, beslissen een slis aanbrengen, bezwijken een zwijk aanbrengen en bestieren een stier aanbrengen. ■ Uziet: een mooi produktief procédé om uit woorden volgens een vast stramien nieuwe woorden te maken. Een morfologisch proces. ■ En zo verdient het ons aller instemming en bewondering (het aanbrengen dus van een wonder), als het cda in een advertentie beleidsmedewerkers (m/v) voor emancipatiezaken werft, die onder andere tot taak hebben het bureau te bewerktuigen en te besecretariëren. ■ Wat ze niet zeggen in die advertentie, maar waar het in feite wel op neer komt, is dat het bureau bepapierwinkeld moet worden en als het even kan ook nog berichtlijnd.
■ Nieuwe opdracht aan de lezer: spoor de contaminaties en tautologieën op in de volgende zin: als de voortekenen ons niet bedriegen, dan zullen ze ons niet veel goeds voor de toekomst voorspellen. ■ Authentieke zin, aangetroffen in een bloedserieus geschrift. ■ Naavlo pfandet alesfer za meldden zichsee vedee pressie velingen ommee negla sjuttever teren.
PCUdB
Auteursrechtelijk beschermd