Het Gezegde & Co.
- Is het schaartje waarmee we papier knippen ineens een ander schaartje geworden zodra we er karton mee knippen of onze nagels mee schoonmaken? De meeste mensen denken dat het hetzelfde schaartje is. En de meeste mensen hebben gelijk. Althans, als het om taalkwesties gaat, zoals hier. En Gerrit Krol heeft ongelijk, met zijn idee dat het woord boom waarmee we iets in onze voortuin aanduiden, ineens een andere betekenis heeft zodra we ermee naar een populier of een eik verwijzen. Alleen kinderboekenweektaalfilosofen menen dat het papier en het karton en de nagels onderdeel van het schaartje zijn. Geen enkel kind is zo dwaas. Ook bestaat in die hoek (nu is alles mogelijk) de opvatting dat taal een zintuig is, waarmee je aan de weet komt wat in iemand anders zijn gedachten leeft. Zoals we met onze neus iemand kunnen ruiken die terugruikt.
- Op dinsdag 13 en woensdag 14 december organiseert het Instituut voor Vertaalwetenschap van de Universiteit van Amsterdam een colloquium over ‘De relevantie van vertaaltheorie voor de vertaalpraktijk en de opleiding van vertalers’. Er zullen acht lezingen gehouden worden, steeds gevolgd door een discussie. De sprekers zijn Alex Brotherton, Jacqueline Guillemin-Flescher, Juliane House, José Lambert, Kitty van Leuven-Zwart, Henri Meschonnic, Peter Newmark en Katharina Reiss. Het colloquium wordt gehouden in het gebouw Oudemanhuispoort van de Universiteit van Amsterdam. De deelnamekosten zijn f 125,-. Het inschrijfgeld kan worden overgemaakt op gironummer 9437030 t.n.v. Representatie I.v.V., onder vermelding van: ‘Colloquium I.v.V.’. Het adres van het instituut is: Oude Turfmarkt 145-147, 1012 GC Amsterdam.
- Op 28, 29 en 30 augustus 1984 zal aan de kht het viot-taalbeheersingscongres 1984 plaatsvinden, viot staat voor Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing, en wat kht betekent, weet ik toevallig wel maar het viot zegt het ons niet.
Het congres zal gaan over de volgende thema's: Argumentatietheorie, retorica, conversatie-analyse, sociolinguïstiek, taalbeheersing binnen organisaties, taalbeheersing en psychologie, en taalvaardigheidsonderwijs. De inschrijfkosten voor niet-viot-leden zullen ongeveer f 100,- zijn voor drie dagen en ongeveer f 40,- voor één dag. Voorviot-leden en studenten zijn de kosten respectievelijk f 75, - en f 30,-, en f 45,- en f 15,-. Het adres van het secretariaat is: Vakgroep Nederlands Rijksuniversiteit Leiden, P.N. van Eyckhof 1, Postbus 9515, 2300 RA Leiden.
- Met literaire boeken kun je een literaire prijs krijgen, met dissertaties een doctorsbul, met natuurwetenschappelijke boeken een Nobelprijs, met postcodeboeken de zenuwen en met huishoudboekjes houd je geld over. Als je het tenminste goed doet. Maar voor boeken over taal bestaat er niet een passende vorm van publieke waardering.
Je zou je voor kunnen stellen hoe het Genootschap Onze Taal, in de ban van de sfeer van Gouden Griffels, Edisons en Kroontjespennen, jaarlijks een trofee, een wisselbeker, een legpenning of een rond bedrag ter beschikking stelt aan de auteur van het beste boek over het Nederlands van dat jaar. Wil iemand dit voorstel misschien eens op een jaarvergadering van ons Genootschap in het midden brengen? Ik doe het liever niet zelf want ik ben vast van plan binnen afzienbare tijd zèlf zo'n boek te schrijven. En dan is het net alsof..., enfin, u begrijpt me wel.
Ondertussen vind ik dat dit jaar Battus' boek Rekenen op taal in aanmerking zou komen. 't Zou me verbazen als dat in twee maanden tijd nog overtroffen wordt.
- Niet het sprankelendste, het inspirerendste of het meest ter zake kundig geschreven boek, maar desondanks een waardevol werk is B.C. Donaldson, Dutch. A linguistic history of Holland and Belgium. Uitg. M. Nijhoff, Leiden 1983 (f 39,50). Deze Australische pleitbezorger van de Nederlandse taal, die al eerder een gedegen Nederlandse grammatica voor buitenlanders schreef (Dutch Reference Grammar), heeft nu een geschiedenis van het Nederlands geschreven voor buitenlanders.
Er wordt aan heel wat universiteiten in de wereld onderwijs in het Nederlands gegeven, en hiervoor bestaat maar weinig goed materiaal. Zelfs als de studenten daar reeds zelf in het Nederlands kunnen lezen, is hun maar betrekkelijk weinig aan te bieden over de geschiedenis van het Nederlands.
Donaldson heeft belangrijk werk verricht. In de eerste plaats voor hen die onze taal als tweede taal leren, maar ook voor de geïnteresseerden in Nederland en België.
- Ten slotte noemen we nog De talen van Suriname, door Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken.
Uitg. Coutinho, Muiderberg 1983. Het kost ook iets, maar ik weet niet meer hoeveel.
J.M. van der Horst
Auteursrechtelijk beschermd