Een woordvoerdster van het rascisme (?)
De laatste tijd tref ik in verschillende dag- en weekbladen spellingen aan als aanvoerdster, actievoerdster, woordvoerdster enz. Ook lees ik nogal eens over het rascisme. Mijns inziens zijn beide vormen onjuist en zouden ze moeten luiden -voerster en rassisme of rasisme.
De vorm -voerdster is blijkbaar bedoeld als de vrouwelijke tegenhanger van -voerder. Maar de letter in dit woord is een invoegsel dat voorkomt na een l, n of r. Vergelijk: kelder (Duits: Keller), daalder (Taler), diender (Diener), beheerder (van beheren). Om bij het laatste voorbeeld te blijven: de stam van het werkwoord beheren is beheer. Daarachter zou het achtervoegsel -er moeten komen (vergelijk: zoemer, zeeschuimer, kleermaker enz.). Bij de vrouwelijke vorm komt in plaats van -er het suffix -ster, bij voorbeeld dienster (niet diendster), beheerster (niet beheerdster). Daarom moet het mijns inziens ook woordvoerster zijn.
Met ras(s)isme ligt het iets moeilijker. De Woordenlijst (1954) heeft dit woord nog niet. Van Dale heeft racisme, dat wil zeggen politieke rasleer. Dit is echter mijns inziens ontleend aan het Engelse racialism, samenhangend met race.
In het Nederlands schrijven we ras, wat met het suffix -isme zou leiden tot rasisme. In verband met de uitspraak van de a-klank zou ik echter meer voelen voor rassisme. De spelling rascisme zou een nieuw suffix -cisme invoeren, wat ik minder gewenst zou achten. De spelling fascisme daarentegen is juist: het achtervoegsel -isme volgt hier op de stam van fasces, dit is roedenbundel.
W.B. Rombouts
Den Haag
Auteursrechtelijk beschermd