Onze Taal. Jaargang 50

Reacties

Dat kost duur

Met enige schroom werp ik - als ‘orthodoxe’ leek - me in de strijd tegen onjuist gebruik van onze taal en van ‘Onze Taal’. In het juni-nummer houdt de heer Mars, zich aandienend als leraar Nederlands, een nogal rommelig en rammelend betoog ten gunste van het gebruik van de term ‘Dat kost duur’. Hij noemt het ‘orthodox’ te eisen dat men zegt en schrijft: ‘Dat is duur’. (Naar ik vermoed behoort de heer Mars dus tot de categorie ‘progressieve’ leraren) In de bijna twee kolommen die hij gebruikt ter ‘ondersteuning’ (??) van zijn betoog, haalt hij er van alles en nog wat bij. Het zou zonde van de tijd en plaatsruimte zijn daar op in te gaan.

De kern van 's heren Mars' betoog is: Waarom drukte maken over het gebruik ‘Dat boek kost duur’? Over twintig jaar zal het wel niet meer afgekeurd worden. Een merkwaardige opvatting voor een leraar Nederlands! In plaats van zich te verzetten tegen onjuist gebruik van het Nederlands werkt hij het in de hand. Zonde van onze taal, en onjuist gebruik van ‘Onze Taal’.

L.L.J. Harmsen, oud-ambtenaar, Zwolle

Einde van het ABN?

In Onze Taal van juli/augustus 1981 jaagt de heer J.M. van der Horst ons de stuipen op het lijf met zijn betoog dat onze cultuurtaal, het Algemeen Beschaafde Nederlands, zijn langste tijd heeft gehad. Sterker nog: dat het ABN, het spreekideaal van de betere kringen en wie daar graag bijhoort, omstreeks 1970 de geschiedenis is ingegaan. De betere kringen hebben zich in zijn ogen gebeterd nu de tolerantie ten aanzien van afwijkingen van de spreeknorm snel toeneemt.

Het is best wel een sympathieke gedachte om een ontwikkeling die anderen zien als een verzwakking van het kritisch vermogen, of ook wel als een toename van de onverschilligheid ten opzichte van het begrip beschaving, af te schilderen als een toename van de tolerantie. Tolerantie is immers per definitie een goede zaak in dit land. Maar ook al zou men de heer Van der Horst in deze gedachte volgen dan mist men een sluitstuk aan zijn betoog. Want het ter ziele gaan van het ABN als spreekideaal van de betere kringen zou een vacuüm scheppen dat snel gevuld zou moeten worden, in het bijzonder door degenen die de kolommen van Onze Taal helpen vullen.

H. Maier, Bilthoven

(In) de tuin (in)

Toen ik het artikel van mevrouw M. Gerritsen in Onze Taal van 7/8-1981 had gelezen, vroeg ik mij af of een zelfde onderzoek bij (in) de tuin (in) niet heel afwijkende resultaten op zou leveren. Zelf gebruik ik namelijk - ik ben overigens een ‘de tuin uit’-man - bij (in) de tuin (in) consequent het voorzetsel ‘in’, als het om een plaatsbepaling gaat, en het achterzetsel ‘in’, wanneer het een richting bepaling betreft.

Dit lijkt een simpele zaak. Je converseert dan als volgt: ‘Waar is Jan?’ ‘Hij loopt in de tuin.’ ‘Nee, hij liep net de tuin uit.’ ‘O, wacht, daar komt hij juist weer de tuin in.’ Zo eenvoudig zou de voorzetsel/achterzetsel-kwestie mijns inziens zijn, als de taal zich aan rekenkundige regels hield. Maar dat is natuurlijk niet zo.

Ik kan dan ook niet zeggen, dat ik de-zorgen-uit ben. Maar weer wel, dat ik het-land-uit ben geweest. Ik zou nooit zeggen: ‘hij was uit het land’, maar naast ‘Piet kwam net zijn huis uit’ verdraag ik ‘Piet kwam net uit zijn huis’ al beter.

Toch meen ik in zijn-huis-uit meer richting te voelen en in uit-zijn-huis meer plaats. Fantasie of werkelijkheid?

Misschien kan een van Onze Taalgenoten daar meer over vertellen.

Wim Koning, Haarlem