Onze Taal. Jaargang 50

Niet helemaal - helemaal niet

In het januari-nummer van het vorig jaar deed ik u een taalspelletje aan de hand voor een regenachtige vakantiemiddag: Verzamel zinnen die alleen door de woordvolgorde in betekenis verschillen. Bijvoorbeeld:

1a. Hij is niet gelukkig hier.
1b. Hij is gelukkig niet hier.

Uiteraard wens ik u weer het goede toe, maar misschien kunt u op een ander moment deze fascinerende bezigheid verheffen tot gezelschapsspel. Hier volgen ter opwekking enkele voorbeelden van O. Bottema, Delft; M.C. Godschalk, Den Haag; H. Kielich, Hengelo; E.J. Polak, Middelburg en W.J.A. Schouten, Utrecht.

2a. Ik bak de lever.
2b. Ik lever de bak.
3a. Je was te laat thuis.
3b. Laat je was thuis.
4a. Ik vroeg hem laat te komen.
4b. Ik laat hem te vroeg komen.
5a. Ik stal de fiets in de schuur.
5b. Ik schuur de fiets in de stal.
6a. Wat kosten jullie de ramen?
6b. Wat ramen jullie de kosten?
7a. Ze fietsen de bergen op.
7b. Ze bergen de fietsen op.
8a. Ik hoop op een stap in die richting.
8b. Ik stap in die richting op een hoop.
9a. Onze jongens zeilen op die plassen.
9b. Die jongens plassen op onze zeilen.
10a. Ze heeft haar werk niet mooi afgemaakt.
10b. Ze heeft haar werk mooi niet afgemaakt.

11a. Hij is lang niet gek.
11b. Hij is niet lang gek.
11c. Hij is niet gek lang.
12a. Vaak wordt verwoest een leven bij eerste pilsjes, met volle teugen genoten in de jeugd nog wel.
12b. Vaak wordt bij eerste pilsjes verwoest een leven, met volle teugen nog wel genoten in de jeugd.
13 a t/ml.
Ik betreur het dat ze zo vaak erg zeurt.
Ik betreur het dat ze zo erg vaak zeurt.
Ik betreur het dat ze vaak zo erg zeurt.
Ik betreur het zo dat ze vaak erg zeurt.
Ik betreur het zo dat ze erg vaak zeurt.
Ik betreur het zo erg dat ze vaak zeurt.
Ik betreur het zo vaak dat ze erg zeurt.
Ik betreur het erg dat ze zo vaak zeurt.
Ik betreur het erg dat ze vaak zo zeurt.
Ik betreur het erg vaak dat ze zo zeurt.
Ik betreur het vaak erg dat ze zo zeurt.
Ik betreur het vaak zo erg dat ze zeurt.

Het laatste voorbeeld, variëteiten van de heer Godschalk, zal niet gauw worden overtroffen. Maar wanneer u voortborduurt op een oud voorbeeld van Charivarius:

14a. Zeus donderde vanaf de Olympus.
14b. Zeus donderde van de Olympus af.

krijgt u er spoedig plezier in.

Op dit spel zijn natuurlijk variaties denkbaar. Wanneer u alleen let op de uitspraak, is het volgende voorbeeld ook acceptabel.

15a. Meer die boot voor 't huis, man!
15b. Die man bood meer voor 't huis.

En wanneer een zinspaar de waarde van een zegswijze kan krijgen, is smokkelen toegestaan.

16. Er zijn vrouwen knap van verre en vrouwen verre van knap.
17. Sommige mensen zijn verschrikkelijk eenvoudig; andere mensen zijn eenvoudig verschrikkelijk.

Ik hoop dat u veel vindt. Nou kom, u vindt dat ik veel hoop? Kom nou!

J.R.