[Mededeling]
□□□□□□
Rijmdwang. Jaren geleden was er in Eindhoven een winkel die als slogan voerde: De Magneet, goedkoper dan u weet. Zo'n winkel kan het op den duur niet rooien. Weet u waarom? □ Als we wisten hoe het mogelijk is dat sommigen onder ons in staat zijn kryptogrammen op te lossen, zouden we een eind verder zijn. Neem deze bijvoorbeeld: als de koe zijn stem verdraait, wordt hij vet. De oplossing is natuurlijk slaolie. Maar als de schrijver dezes dit niet zelf bedacht had, zou hij er ook nooit achter gekomen zijn. □ Bij het lezen van de vorige regels hebt u natuurlijk opgemerkt dat in de kryptogramopgave de geslachtsaanduiding van koe fout was. Maar misschien zag u het direkt. De oorzaak ligt wellicht in het feit dat de term koeien niet alleen voor runderen van het vrouwelijk geslacht, maar ook voor runderen tout court gebruikt wordt. Dezelfde transseksuele tendens kunnen we waarnemen bij poezen en kippen. □ Het voorafgaande is des te merkwaardiger omdat meestal de mannennaam ook als geslachtsloze uitdrukking gebruikt wordt. In elk geval bij mensen. We beschikken over achtervoegsels als -ster, -e, -euse, -esse en -in, om beroepen en functies te vervrouwelijken. Er zijn een paar uitzonderingen, ook bij mensen. Weduwen en bruiden zijn vrouwen. De mannelijke equivalenten hiervan zijn van de vrouwelijke grondvorm afgeleid. Is het toeval dat beide uitzonderingen iets met de burgerlijke staat te maken hebben? Is het toeval dat bij twee van de drie uitzonderingen in het dierenrijk (de kippen en de koeien) het de vrouwen zijn die het alleenrecht op zuivelproduktie bezitten? □ Over die achtervoegsels gesproken, is een vrouwelijke rapporteur een rapporteur of een rapporteuze? Problemen. □ Een secretaris is iemand die secretariële werkzaamheden verricht en bovendien òf een man is, òf goed betaald wordt voor die
werkzaamheden, òf helemaal niet betaald wordt. Secretariële werkers die vrouwen zijn èn slecht betaald worden, zijn secretaressen. We leven in een tijd van duidelijkheid, nietwaar? □ In een bepaalde Italiaanse grammatica komt de volgende dialoog voor: Spreekt u Italiaans? Nee. Ik ook niet. Het curieuze is dat die zinnen er in het Italiaans staan. □ Wie weet welke antieke woorden weer springlevend zullen worden in de nieuwe periode van de kabinetsformatie. Gedogen ging er de vorige keer in als koek. Afwachten en opletten, dames en heren taalpolitici.
P. Uit den Boogaart, Eindhoven
Auteursrechtelijk beschermd