Zwevende dollarkoersen
Misschien hebt U in Uw vakantie wel geprofiteerd van zwevende vakantieguldens: ze geven weinig houvast, maar wel meer Franse francs. De term zweven is in koersverband opeens een heel gewone geworden. Tot nu toe waren het altijd de koersfluctuaties of -schommelingen die U wakker hielden. Of geeft zweven meer het proces en fluctueren meer de koersresultaten aan? In het Frans is nu naast het bestaande fluctuation ook flottation aan de beurs genoteerd.
Omdat de dollarkoers steeds meer naar onze rijksdaalderkoers zweeft (= eufemisme voor: daalt), vroeg ik me af welk etymologisch verband er eventueel bestond. Resultaat.
Vanaf eind 15e eeuw werden in het Tiroolse plaatsje St-Joachimsthal zilveren munten van goede kwaliteit geslagen. Ze raakten algemeen als (St-Joachims)thalers in gebruik. De platduitse uitspraak daler verschilt nauwelijks van de dollar: de Amerikanen hebben de muntnaam zonder meer overgenomen. In het Nederlands is de daler verder ontwikkeld tot daalder, zelfs rijksdaalder. Het Franse woord dalle, in de uitspraak bijna identiek aan de Amerikaanse dollar, heeft er niets mee uit te staan.
Het is de gebeitelde steen, de grafzerk, waartegen noch dollars noch daalders een remedie zijn. Het dollarteken tenslotte $ is een verworden 8: de dollar was een stuk van 8 realen.
A.J.V.