Hartstikke
Hartstikke goed.
Hartstikke leuk.
Hartstikke duur.
Hartstikke moeilijk.
Een van de aardigste woorden uit het Nederlands; een jaar of tien, twintig geleden misschien nog als onbeschaafd veroordeeld, maar nu niet meer, hoewel men het niet in de Troonrede kan gebruiken.
Komt het van hard en stikken? Daarmee heeft het niets te maken. De oudste verbindingen van hartstikke met een bijvoeglijk naamwoord is die met dood: hartstikke dood. Een steek door het hart; gevolg: de dood. Hartsteke is een verbogen vorm van hartsteek; aangenomen kan worden dat de oorspronkelijke vorm zoiets als ‘bi hartsteke doot’ geweest is. In de zeventiende eeuw gebruiken de grote schrijvers het woord alleen in de verbinding met dood. Hooft: Toen... grijpt (ze) een mes en jaagt het hem door de ribben dat hij hartsteken dood bleef (Ned. Historiën).
Vroeger voorkomende spellingvarianten: hartstikken, hartstukken, hartstikkend. Tegenwoordig meest gehoorde uitspraak: ‘harstikke’.
Auteursrechtelijk beschermd