Straks
Batavia heeft nog iets op het hart. ‘Hier in Indië heb ik “straks” horen gebruiken in geheel tegenovergestelde zin, dus als: “een korte tijd geleden”, evenals Quack dat doet in zijn “Herinneringen” (pag. 30, 2e druk) met: “Straks” wierp ik mij op Goethe, en liet mij geheel en al meeslepen door Shelley's gedichten, enz. - Kunt U mij nu vertellen of vroeger aan dit woord een andere betekenis werd gehecht dan tegenwoordig het geval is?’
Zeker, ‘straks’ bezigen wij in meer dan één betekenis. De gewone betekenis is: over korten tijd, op een naderend ogenblik; maar wij bezigen de uitdrukking toch ook wel om het begrip ‘zoëven, daareven, daarnet’ uit te drukken. ‘Daarstraks’ zeggen wij dan bij voorkeur; daarstraks ben ik hem nog tegengekomen.
Maar dat is niet het straks waar inz. over spreekt, het ‘straks’ van het citaat van Quack. Dat straks wil niets anders zeggen dan: vervolgens, een betekenisuitbreiding die gemakkelijk te verklaren is. Laat ons een ander citaat van Quack geven: ‘Het werd daar in de werkplaats een gedruisch, een gefluister, een gemompel, straks een gejuich, toen die bladzijden in proef het eerst werden gelezen.’ (Quack, Stud. 110).
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd