‘Rationeel - emotioneel.’
De interpretatie welke Prof. Dr. A.L. Sötemann in zijn artikel ‘M. Nijhoffs “De moeder de vrouw”; een analyse in twee etappes.’, geeft van de verzen 2 en 3 van dit sonnet:
Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden
die elkaar schenen te vermijden,
en in het bijzonder de conclusies die hij hieruit trekt:
beginnen de raadselachtigheden van het gedicht te verdwijnen: de ‘twee overzijden’, zo misleidend concreet geïntroduceerd, vormen een, achteraf zeer simpele, metafoor voor het leven en het hiernamaals.
En hierop aansluitend:
‘Ik zag de nieuwe brug’ - de feitelijke oeververbinding evoceert de verbinding tussen het leven hier en het hiernamaals.
heeft m.i. Ida G.M. Gerhardt óok reeds, alleen veel eerder, getrokken. In haar gedicht ‘Begrafenis M. Nijhoff’ (uit de bundel ‘Het Levend Monogram’, Van Gorcum, Assen 1955) geeft zij nl. in de laatste vier verzen hetzelfde weer, wat prof. Sötemann uit zijn analyse van de verzen 2 en 3 uit het gedicht van M. Nijhoff concludeert, zodat men nu - misschien - mag spreken van een rationeel (Sötemann) en een emotioneel (Gerhardt) beschouwen van M. Nijhoffs ‘De moeder de vrouw’. Als afsluiting hieronder het gedicht van Ida G.M. Gerhardt.
Begrafenis M. Nijhoff
Gedenk nu de aarde opengaat
het kind, dat leefde in zijn gelaat
en dat de lei heeft volgeschreven
God alleen wist dat het nadien
de grote nieuwe brug wou zien.
De engelen gaven vrijgeleide.
Hij is reeds aan de overzijde.
a. schaalma