Afrikaanse Lehnübersetzungen uit het Frans?
Tegen 1690 waren de Hugenoten in de Kaapkolonie (of liever gezegd: op het verversingsstation van de O.I.C.) relatief talrijk, - zowat een vijfde van de Europese bevolking: 150/750. Desondanks is er op het ogenblik, voor zover ik weet, niemand meer die beweert dat het Frans een wezenlijke invloed heeft uitgeoefend op het ontstaan van het Afrikaans. Alle pogingen om o.a. de eigenaardigheden van de Afrikaanse syntaxis op die manier te verklaren zijn op niets uitgelopen. T.o.v. van het vocabulaire wordt eveneens gesteld dat slechts heel weinige woorden rechtstreeks - dus niet via het Nederlands - aan het Frans zijn ontleend, en wel de vier vaktermen pawie (fr. pavie, een soort perzik,) pompemoer (fr. pomme d'amour), bermotsersan (het tweede deel van het woord is een verbastering van [poire] crassane) en sermein (peer uit [Saint]-Germain). Nu vraag ik mij af of de lexicologische invloed toch niet wat ruimer is geweest. Immers, bij het lezen van Afrikaanse teksten kom ik steeds weer enkele uitdrukkingen tegen die mij heel sterk aan het Frans doen denken. Bij voorbeeld:
'n draai maak (faire un tour, in de zin van ‘een kleine wandeling maken’);
stories vertel (raconter des histoires, d.w.z. ‘leugentjes verkopen’);
bly (rester, in de populaire betekenis van ‘wonen’);
op die plek (sur le champ, ‘onmiddellijk’).
Deze uitdrukkingen kunnen naar alle schijn niet uit het Nederlands afkomstig zijn. Er is ook - behalve wat het laatste geval betreft: auf der Stelle - geen equivalent in het Duits.
p. brachin
Auteursrechtelijk beschermd