Het Koninkrijk der Nederlanden
In NT 62.33 bestrijdt dr. Kruyskamp de helft van m'n bladvullingsbetoog uit NT 61.33, dat we in het Koninkrijk der Nederlanden met een germanogallicisme te maken hebben: der is een stuk van een duits naamvalssysteem en na woorden die een staatsvorm aanduiden krijgt het ABN nooit van, in tegenstelling tot het Frans: le royaume des Pays Bas, le duché de Brabant enz. Zoals gebruikelijk is zijn argumentatie diachronisch en de mijne synchronisch, zodat z'n betoog volledig langs dat van mij heen gaat.
Ondanks dit feit en ondanks de grote mate van onzekerheid die aan elk diachronisch onderzoek wezenlijk eigen is, wil ik een enkele kanttekening bij z'n opmerkingen maken. Van te voren wijs ik er nog even met nadruk op dat we bij vrijwel ieder diachronisch onderzoek impliciet zo lang mogelijk uit blijven gaan van de toepasbaarheid van onze moderne synchronische norm.
Dat doet ook dr. Kruyskamp als hij zegt: ‘De genitief in al deze formules heeft omschrijvende betekenis: het is het gemenebest, de republiek, de staat, het koninkrijk dat gevormd wordt door, bestaat uit de verenigde provincies, de landen die samen de Nederlanden vormen.’ (t.a.p.). M.a.w.: der Nederlanden enz. is hier geen naam; we hebben te maken met een geval als de republiek van de gevluchte metodisten, het hertogdom van de 100.000 eedgenoten, een graafschap van 20 dorpjes enz.
Dat zou juist kúnnen zijn als onze provincies elk een Nederland genoemd hadden kunnen worden, als m.a.w. in vroeger eeuwen Brabant is het grootste Nederland gezegd had kunnen worden, maar het WNT 9.1737vv. geeft hiervan geen enkel voorbeeld.
Zo ligt de veronderstelling voor de hand dat - in tegenstelling met de gevluchte metodisten enz. dat niet de naam van een staat enz. kan zijn en geen plurale tantum - de Nederlanden, de Verenigde Nederlanden enz. ook vroeger wél een plurale tantum geweest is, en dus evenzeer als Nederland, België enz. ook diachronisch enkel de naam van een staat enz. geweest is.
Dat is ook de opvatting van het WNT dat De Vereenigde Nederlanden citeert ‘Als naam voor de Republiek der Noordelijke gewesten’ en ‘Als naam voor den staat, door de Noordelijke en de Zuidelijke gewesten gevormd, van 1813 tot 1815’ (t.a.p.).
Dat weerlegt de opvatting van dr. Kruyskamp: ‘Er bestaat geen koninkrijk dat “de Nederlanden” heet’ (t.a.p.).
p.c. paardekooper
Auteursrechtelijk beschermd