De Noordnederlandse w en de Engelse v
De Noordnederlandse labiodentale w staat zo ver van de Engelse bilabiale w, dat een Engelsman die Nederlandse w eerder identificeert met zijn eigen v. Er zijn daar enige indirecte getuigen voor aan te halen, indirect, omdat de gevallen die ik hieronder citeer betrekking hebben op de Franse en de Duitse w, die overigens als mede-labiodentalen niet zoveel van de Nederlandse verschillen.
In Gerald Durrell's My Family and other Animals (Penguin 1963) komt op pp. 120 vlgg. een Fransman Durant voor, in wiens gebrekkige Engels de w aan het begin van een woord regelmatig als v wordt genoteerd. Pag. 120: ‘I vas stricken’ ... ‘I swore I vould never paint again ... Some time I vill start to paint again’. Pag. 123: ‘... and the next morning I vas paralysed.’
In Ian Fleming's James Bond, Moonraker (16e druk, 1964), pp. 78-79 wordt een Duitse Dr. Walter door Mr. Drax aan een Engelsman voorgesteld. De tekst luidt dan: ‘He sprang to attention and gave a quick nod of the head. ‘Valter’, said the thin mouth above the black imperial, correcting Drax's pronunciation’.
Dit betekent dat de voorsteller de naam met een Engelse w had uitgesproken, dat de voorgestelde Duitser daarna de correcte Duitse uitspraak gaf, en dat de auteur die Duitse w uitdrukkelijk als een Engelse v noteert.
Deze citaten bewijzen natuurlijk niet dat de labiodentale w en de Engelse v fonetisch identiek zijn - ik geloof niet dat iemand dat ooit beweerd heeft - maar wèl dat een Engelsman een labiodentale w als zijn v hoort. Volgens mijn ervaring met Australische beginnelingen in het Nederlands hangt hiermee samen ten eerste de moeilijkheid voor hen om het onderscheid te horen tussen een Nederlandse w en een Nederlandse v, en ten tweede hun geneigdheid om de Nederlandse v (die in ongeaffecteerd Noordnederlands beschaafd inderdaad, ook buiten assimilatieposities, vaak weinig stemtoon heeft), te horen als een f. Geldt dit ook voor de Duitse v? Een andere Duitser die in Fleming's boekje voorgesteld wordt, zegt: ‘Ferry pleased to meet you’, ‘You are ferry kind’ en ‘Sir Hugo is ferry exacting’ (pp. 79 en 80).
Melbourne, aug. 1964.
j. smit.
Auteursrechtelijk beschermd