Verdere aanvullingen bij Kloos' ‘Als een heir...’
In het voetspoor van J. Smit (N.Tg. 54, 251) werden meerdere plaatsen verzameld waar de groep ‘als plus substantief’ als subject of object fungeert, die het W.N.T. II, le stuk, kol. 249 niet vermeldt (N.Tg. 55, 146, 326). Daaraan kunnen nog worden toegevoegd de volgende citaten.
Marnix van St. Aldegonde, Biencorf der H. Roomsche Kerke, slot: Hervet's seyndbrief, Dat III. Kapittel, Van den aert ende verscheydene soorten der bien - waar aan het einde van de eerste alinea staat: ‘... ende men canse (d.w.z. de monachi) daer uyt onderscheyden, dat sy als een kapken oft kovelken op het hooft hebben.’
Hildebrand, Camera Obscura, De Familie Stastok, hoofdst. Er komen menschen etc. (in de 39e druk, pag. 68) waar men in de eerste alinea leest: ‘...Als men onder de tafel kijkt, ziet men als twintig vurige oogen, van wege vier stoven; de vijfde vonkelt niet, het is een steenen.’
Filip de Pillecyn, Schaduwen, de novelle De aanwezigheid, in het Verzameld Werk 1, Leuven, z.j. (1959), pag. 13, schrijft: ‘...Haar hals draagt als de schijn van een donkere warmte, alsof de doffe glans van haar bloed onder de matte huid zichtbaar wordt.’ De eerste druk van Schaduwen verscheen in 1937.
F. van der Meer, Paasmorgen, Utrecht-Antwerpen, MCMLIX, pag. 34: ‘...Voorzichtig, met één vinger, raakte Hij de blinde ogen van Homerus aan en zei, in het Grieks: “word ziende” - en aanstonds verspreidde zich een glimlach over het doorgroefde gelaat, en was er tussen den Heer en den zanger, ik durf het nauwelijks zeggen, als een blik van verstandhouding.’
Bij Marnix lijkt invloed van het Frans, gezien de voorgeschiedenis van zijn Biencorf, onmiskenbaar. Men zou ook kunnen denken aan invloed van bijbelvertalingen. Deze laatste gedachte dringt zich bij de toekomstige Dominee Beets sterker op. In het derde geval, het citaat uit De Pillecyn's werk, lijkt opnieuw invloed van de Franse constructie met ‘comme...’ de meest plausibele verklaring. Prof. van der Meer schrijft in Paasmorgen bewust archaïserendbijbels. Zijn ‘als-constructie’ kan men dan ook het eenvoudigst toeschrijven aan die bijbelse instelling.
P.E.L. Verkuyl
Auteursrechtelijk beschermd