De Nieuwe Taalgids. Jaargang 40

[p. 284]

Aankondigingen en mededelingen.

Twee Zuid-Afrikaanse proefschriften: Dr S.A. Louw: Taalgeografie (Pretoria - J.L. van Schaik - 1941), - Dr B. Kok: Die Vergelijking in die Afrikaanse Volkstaal (Pretoria - J.L. van Schaik - 1942).

Dr Louw, die zijn studie in Nederland op touw zette, gaf aan zijn proefschrift de bescheiden ondertitel ‘Inleidende gedagtes oor Dialekstudie’. Het is een oriëntering op een in Zuid-Afrika nog onontgonnen terrein. Een beoordeling van bevoegde hand zal in de volgende jaargang verschijnen.

Dr Kok, die bij Prof. Malherbe te Stellenbosch promoveerde, koos een rijk onderwerp, waarvoor hij overvloedig materiaal uit de Afrikaanse volkstaal verzamelde en grondig bewerkte. Behalve uit de volksmond werden ook uit romans en verhalen allerlei vergelijkingen bijeengebracht en systematisch gerangschikt: vergelijkingen bij substantieven, bij verba, bij adjektieven, in alfabetische volgorde, en dus gemakkelijk op te zoeken. Ook voor Nederlandse lezers biedt dit boek interessante gegevens en beschouwingen.

Walch's Nieuw Handboek tot de Nederlandsche Letterkundige Geschiedenis herdrukt.

Dat dit Handboek, in ons tijdschrift (XXXVIII, 91-93) bij het verschijnen beoordeeld, in een behoefte voorzag, blijkt uit het feit dat het na twee maanden uitverkocht was, en vrijwel onmiddellijk herdrukt moest worden. De tweede herziene druk is onlangs, na het overlijden van de schrijver (December 1946), bij dezelfde uitgever verschenen (Den Haag - Martinus Nijhoff - 1947, Prijs f 16,50). De schrijver heeft nog gelegenheid gehad, op ondergeschikte punten zijn werk ‘eenigszins te verbeteren’ op grond van uitgebrachte kritiek¹⁾. Aan het bezwaar dat de chronologie in het eerste gedeelte in het gedrang kwam, is hij ten dele tegemoet gekomen door toevoeging van een Tijdtafel (blz. 770-778), maar tijd en gelegenheid hebben hem ontbroken om mijn voornaamste bezwaren in overweging te nemen. Dat zou trouwens tot een ingrijpende omwerking geleid hebben, waarbij de negentiende-eeuwse letteren vooral ook in Zuid-Nederland beter tot hun recht gekomen zouden zijn, desnoods met besnoeiing van de vorige perioden. Walch spreekt ergens van een ‘opvolger’. Als die een derde uitgave te verzorgen krijgt, verwachten wij van hem in dit nuttige boek door evenrediger compositie de onmisbare aanvulling.

1) Op blz. 637 is Potgieter's ‘onontvankelijke eigenwijsheid’ (geconcludeerd uit een boek9eoordeling van ‘Bakhuizen’!) gehandhaafd (zie N. Taalg. XXXIX (1946) blz. 1).

Schriftelijke opgaven van de examens Middelbaar onderwijs voor de akten Nederlandse Taal en Letterkunde, Geschiedenis en Aardrijkskunde 1939-1946 (Groningen - J.B. Wolters - 1947. Prijs f 2,50).

De voorzitter van de examenkommissies, Dr W. van den Ent, zal menige candidaat een dienst bewezen hebben door de examenopgaven te verzamelen en uit te geven. Daaruit kan men het gemiddelde peil van deze examens opmaken.

Jan Frans Willems herdacht.

In een openbare vergadering van de Koninklijke Vlaamsche Academie, op 16 Juni 1946, werd de grote Vlaamse voorganger na een inleidende

[p. 285]

toespraak van Leo van Puyvelde herdacht door twee sprekers, namelijk W. van Eeghem, die op grond van de briefwisseling de vriendschap van Jan Frans Willems en Bilderdijk behandelde, en J. van Mierlo, die zijn voordracht betitelde: Jan Frans Willems en de studie van de Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde, maar die meer bood dan de titel beloofde, nl. ook een levensbeschrijving en de uiteenzetting van zijn grote betekenis voor de Vlaamse strijd.

Plaatsnaamkunde.

In een beknopt handig boekje Que signifient nos noms de lieux? (Bruxelles - Office de publicité - 1947, 91 blz. Prijs fr. 25) gaf Auguste Vincent een overzicht van de oorsprong der Belgische plaatsnamen, waarbij zowel de Vlaamse als de Waalse ter sprake komen.

Ontvangen herdrukken.

Dr A.J. de Jong: Nederlandse Letterkunde, I. Vijfde herziene druk.

W. Kramer: Literatuur- en stijlstudie. Zevende herziene druk.

W. Kramer: Taalstudie en stijloefening, III. Tiende druk.

E. Rijpma: Beknopte Nederlandse spraakkunst. Vierentwintigste druk.

M.J. Koenen: Verklarend Zakwoordenboekje der Nederlandse taal, Twaalfde druk, verzorgd door Th. Lancée.

(Alle bij J.B. Wolters - Groningen - 1947).

C.d.V.