De eenheid van spelling herwonnen?
Eindelijk is het herstel van de spellingeenheid nabij gekomen! Na een aarzeling van twaalf jaren heeft de tegenwoordige regering een einde gemaakt aan de onhoudbare toestand. De spellingstrijd van een halve eeuw was uitgelopen op het compromis-Marchant van 1934. Met door tastendheid was deze vereenvoudigde spelling bij het onderwijs ingevoerd, maar de meerderheid van het oudere geslacht nam een afwachtende houding aan, in de mening dat deze spelling ook officieel ingevoerd diende te worden. Toen de regering oordeelde dat overleg met België vooraf diende te gaan om eenheid over het gehele taalgebied te verkrijgen, hoopte de behoudende partij in het Noorden, dat tegenstand in het Zuiden op uitstel of afstel uit zou lopen. Gelukkig is dat niet het geval geweest. Het overleg, door een gemengde kommissie, leidde tot een verrassend resultaat. Zonder lange aarzeling werd de nieuwe spelling in het Zuiden officieel aanvaard, nog voordat in het Noorden de beslissing gevallen was. Dat deze nu weldra volgen zou was niet twijfelachtig meer: zonder hoofdelijke stemming werd het wetsvoorstel in ons parlement aangenomen.
Dat dit heuglijke feit allen die in het moedertaalonderwijs belangstellen voldoening zal geven, valt niet te betwijfelen. Met wijs beleid heeft de jongste kommissie de spelling 1934 als grondslag genomen: een voordeel is nog dat de onverdedigbare seksuele-n van de schoolspelling kan verdwijnen, want dat het taalonderwijs de buigings-n over de gehele linie zou herstellen, is ondenkbaar.
De Vereniging tot vereenvoudiging van onze spelling kan dus ontbonden worden, en de verschijning van het orgaan gestaakt. Voor georganiseerde propaganda is geen plaats meer. Maar is daarmee alle propaganda overbodig geworden? Menig lezer zal verwonderd zijn dat wij achter ons opschrift een vraagteken plaatsten. En toch, wie in de langdurige spelling-strijd de hardnekkigheid van fanatieke tegenstanders, maar ook de behoudzucht van de gemiddelde Nederlander heeft leren kennen, zal niet zo optimistisch zijn, dat hij de toekomstige eenheid binnen een paar jaar verwacht. Ook de spelling van De Vries en Te Winkel is niet zo spoedig tot stand gekomen. Weliswaar zijn de omstandigheden nu gunstiger. Vooral in de laatste jaren is het terrein voorbereidend bewerkt. Terwijl dagbladen in de nieuwe spelling uitzonderingen bleven, gaven de meeste weekbladen het goede voorbeeld. Menige vereniging heeft de nieuwe spelling reeds officieel toegepast, maar vele andere bleven aarzelen. Van groot belang is dat de dagbladen vóórgaan. Een aandrang van toongevende zijde kan dat begunstigen. Van het lezende publiek is nu geen overwegende tegenstand meer te verwachten.
Dat hier te lande de omkeer in snel tempo en met volle overtuiging plaats heeft, is vooral ook van belang voor het sukses in Zuid-Nederland. Hoewel de regering daar met loffelijke spoed vóórgegaan is, zal tegenstand van het publiek en van autoriteiten daar waarschijnlijk groter zijn dan bij ons. Daar heeft in de laatste tientallen jaren een krachtige propaganda en - wat meer betekent - de ruime toepassing ontbroken.
Wij besluiten dus met een beroep op onze lezers, voor een groot deel taalkundig geschoold: zorg in uw omgeving voor deskundige voorlichting, maar bovenal: bevorder zoveel mogelijk onder het oudere geslacht de toepassing van de nieuwe spelling!
C.G.N. de Vooys.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd