De Nieuwe Taalgids. Jaargang 37

Losse notities.

Gezelle en Erasmus.

Gezelle's prachtige gedicht uit Tijdkrans: ‘Den avond komt zoo stil, zoo stil’ is onder de titel: ‘'t Halven Mei’ en met een aanmerkelijk andere en mindere tekst oorspronkelijk verschenen in De Ware Vlaming, Juni 1882. Hij droeg daar het later geschrapte motto: ‘Dulce bellum inexpertis!’ De Jubileum-uitgave vermeldt dienaangaande op bl. 195 van boek VIII (d.i. het middengedeelte van Band. III) het volgende:

‘Dit lemma, is zeer waarschijnlijk door Gezelle zelf samengesteld naar aanleiding van enkele teksten uit Horatius, die hij uitmuntend kende, Zie o.m. HOR. Epist., I, 18, 86-87:

Dulcis inexpertis cultura potentis amici.
Expertis metuit.

En Carm., 3, 2, 13: Dulce et decorum est pro patria mori.’

Deze veronderstelling echter, die aan Gezelle's genie nu ook het dichterschap van Latijnse spreuken toeschrijft, verliest iedere grond als men weet, dat ‘Dulce

[p. 221]

bellum inexpertis’ één van de grootste en beroemdste Adagia van Erasmus is, door hem in 1515 aan zijn bundel toegevoegd, en in 1517 als apart boekje uitgegeven. In de aanhef beweert Erasmus, dat de spreuk, die hij in het Grieks citeert, zeer verspreid is: ‘Et elegans cum primis, & multorū literis celebratum adagium est, Γλνύνς ἀπέιϱψ πóλεμoς, id est, Dulce bellum inexperto.’

Ofschoon dus de mogelijkheid bestaat, dat Gezelle deze tekst onafhankelijk van Erasmus heeft ontleend aan dezelfde auteurs, blijft een directe ontlening aan Erasmus m.i. toch het meest waarschijnlijk.

G. St.