De Nieuwe Taalgids. Jaargang 37

[p. 94]

Uit de tijdschriften.
(Januari-Februari).

De Gids Jan. In de rubriek Bibliographie bespreekt E.J. Dijksterhuis de nieuwe uitgave van Valerius' Gedenckklanck. - M. Uyldert beoordeelt de jongste roman van H.P. van den Aardweg: Een Hollander trok uit, en Droom de Geleider van Nine van der Schaaf.

Febr. E.J. Dijksterhuis velt een ongunstig oordeel over A. Hallema's boek: Hugo de Groot.

Groot-Nederland. Febr. Deze aflevering bevat een uitvoerige, waarschijnlijk nagelaten studie van Maurits Sabbe, de kenner van het ‘Plantijnse huis’, getiteld De Moretussen op den drempel van den adelstand, en dus gewijd aan ‘Een Antwerpsche patricische familie in de zeventiende eeuw.’

Roeping. Jan. J.M. Kramer geeft een beschouwing over Vorm en inhoud, naar aanleiding van een bestrijding van zijn vorig artikel (in de Dec.-aflevering) door Jan Derks in ‘De Tijd’. Hij levert een pleidooi voor ‘inhoud’, voor een menschelijkwaardevolle inhoud van de dichtkunst: ‘Het gemis hiervan schijnt mij het meest in het oog loopend euvel waaraan het overgroote deel der hedendaagsche poëzie laboreert’. - O. Dambre herdenkt in een artikel Justus de Harduwijn's drievoudig testament, het 360e geboortejaar van deze Vlaamse dichter. Hij bedoelt daarmee: zijn laatste wilsbeschikking, zijn ‘literair testament’, d.w.z. als ‘heraut van een geestelijke renaissance’, en zijn ‘volksch testament’, d.i. zijn belijdenis als Grootnederlander.

Febr. Gebriël Smit prijst het jongste werk van Arthur van Schendel: Een spel der natuur, waarin de Schr. ‘na de verschillende aarzelingen van de laatste jaren’ zich weer vertoont ‘in zijn zuiverste en edelste kracht’.

Het Boek XXVI, afl. 4. Een artikel van F. Kossmann: De ars amandi bij de rederijkers van het laatst der 16e eeuw handelt over vier uitgaven: Die conste der Minnen, Den sleutel der Liefden, beide van Marius Laurier, een dichtend boekverkoper in Yperen, TPrieel der Amoreusheyt en DBoeck der Amoreusheyt. Hot laatste en uitvoerigste verenigt bijna al deze verspreide stukken, en wordt dan ook bibliografisch het uitvoerigst besproken. De schr. deelt de volledige inhoud mede, met registers, en geeft aan

[p. 95]

het einde ook aardige proeven uit de tekst, nl. Meispraken, Bruidspraken en Epigrammen.

Levende Talen. Jan. In een artikel Mariken in de vreemde gaat G.W. Wolthuis na, hoe Mariken van Nymwegen, in Engelse bewerkingen, in het buitenland gewaardeerd is. Het blijkt even hoog aangeslagen te zijn als onze oude schilderkunst. - Bern. van Meurs S.J. bespreekt Het rapport-1941 inzake het Nederlands en het leesonderwijs. - In de rubriek Boekbesprekingen beoordeelt P.H. Schröder Mijnheer Oberon en Mevrouw van Arthur van Schendel. - Twee recensies zijn opgenomen van E. Kruisinga's studie over Diminutieve en affektieve suffixen in de Germaanse talen, door C.F.P. Stutterheim en door R.W. Zandvoort.

It Beaken. Dec. A.A. Verdenius schrijft over Amsterdamsk-Fryske parallellen yn it bigjin fen de 17e ieu, naar aanleiding van Brouwers boek over Jan Jansz. Starter, waarin beweerd was: ‘Ook in zijn (Starters) Hollandsch werk meenden wij wel eens sporen van Frieschen invloed te vinden’. Verdenius toont aan, dat alle aangehaalde verschijnselen en voorbeelden echt Noord-Hollands taaleigen geweest zijn. - A.E.H. Swaen behandelt Nogmaals de Menniste Vryagie. Hij publiceert o.a. een lang, berijmd ‘Antwoort op de Meniste Vryage’.

Volkskunde. Nieuwe reeks II, No. 3. Jan de Vries geeft een artikel over Kultuurgeografische Problemen van het Sprookjesonderzoek, naar aanleiding van Maurits de Meyer: ‘Vlaamsche Sprookjesthema's in het licht der Romaansche en Germaansche Kultuurstroomingen’, een boek dat zeer geprezen wordt omdat het ‘nieuwe wegen voor het onderzoek der sprookjes geopend heeft’, nu men is gaan twijfelen aan de waarde van de historischgeografische methode van de Finse school, die vroeger veel aanhangers gevonden heeft. Hij wijst op de noodzakelijkheid om het rijke Vlaamse materiaal met Noord-Nederlandse gegevens, die reeds verzameld worden, aan te vullen. - Paul de Keyser schrijft over Sinter Greef en een onbekend 17e eeuws Lied van den Graaf van Halfvasten. - A.C.J. de Vrankrijker vervolgt zijn beschrijving van de Kinderspelen in het Gooi. De aflevering wordt besloten door een groot aantal Boekbesprekingen.

Taal en Leven. Jan. In een artikel Fonetiek en Fonologie betoogt E. Kruisinga dat de betekenis van de fonologie overschat wordt ten koste van de fonetiek, die van grote waarde blijft als grondslag van de linguistiek, en van een zuiver taalbegrip,

[p. 96]

en dientengevolge ook voor het praktisch schoolonderwijs onmisbaar. - Gerlach Royen spreekt in een artikel Gymnasiale taalmethodiek over zogenaamde ‘vergelijkende’ spraakkunst, en, in aansluiting bij zijn studie ‘Ongaafs Nederlands’, over Zuiver taalgevoel. Na een rubriek Kroniek en Kritiek volgen nog enige Boekbesprekingen, o.a. een prijzende beoordeling van De Jager's Ontwikkelingsgang van de taalkunst der Nederlanden door A.J. Schneiders.

Verslagen en Mededeelingen van de Kon. Vlaamsche Academie. Febr.-Maart. P. de Vroede publiceert teksten van Mechelsche Middelnederlandsche oorkonden van vóór 1300. - J.J. van de Velde vertelt een en ander Uit de geschiedenis der Alchemie. - L. Grootaers bestudeerde De aangeblazen H in het oosten van ons land, met een kaart toegelicht.

April. Een breed opgezet artikel van J. van Mierlo is gewijd aan De Ballade van Sinte-Geertruden-Minne, om te betogen dat deze ballade niet van Duitse oorsprong is, maar oorspronkelijk: ‘de Nederduitsche is een zeer zwakke, matte, onbeduidende en onbenullige navertelling van de Nederlandsche’. Door een nauwkeurige vergelijking wordt dit nader aangetoond.

Mei-Juni. Deze aflevering bevat de Verslagen der Keurraden over de uitgeschreven prijsvragen, die o.a. betroffen: ‘Een studie over de oude en moderne plaatsnamen van de stad Tielt’ en ‘Een nieuwe uitgave van de 14de eeuwsche Dietsche Oorkonden van de Abdij van Sint-Truiden, met een studie over Klank- en Vormleer der teksten’. In beide gevallen werd een antwoord ter bekroning voorgedragen. - J. van Mierlo bespreekt Het dramatisch conflict in Lanseloet van Denemarken, dat z.i. niet schuilt in het standsverschil, maar in de onhoofse behandeling van de liefde. - L. Grootaers bepleit een brede opgezette Voorbereiding van een Zuidnederlandsch dialectwoordenboek. - A.H. Cornette vraagt aandacht voor Twee vergeten Vlamingen, nl. zijn vader Arthur Cornette en Hendrik Baelden, beide ‘trouwe dienaars van onze taal en van ons volk’.

Bulletin du dictionnaire wallon XXI, No. 1-4 Armand Boileau publiceert een studie, getiteld Classification chronologique des emprunts germaniques en wallon liégeois (blz. 79-100).

Museum. Jan. K. Heeroma beoordeelt de publicatie over Het eiland Urk, in het biezonder de uitvoerige studie over het dialekt van het eiland, waarin hij verschillende leemten en tekortkomingen aanwijst.

C.d.V.