De Nieuwe Taalgids. Jaargang 31

[p. 41]

Aankondigingen en mededelingen.

Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1935-1936.

Dit deel bevat de lezing van Maurits Sabbe: Een en ander uit den taalstrijd in Zuid-Nederland tusschen 1815 en 1830 en een lezing van A.W. Byvanck over De oorsprong van het Nederlandsche volk en de archaeologie van Nederland. Onder de Levensberichten vermelden wij die van Jan Bergsma door G.G. Kloeke, van H. Logeman door E. Blancquaert, van J. Prinsen J.Lz. door J.E. van der Laan, van P. Roorda door E. Kruisinga, van L. Scharpé door J.W. Muller, van W. van Schothorst door F.C. Dominicus.

Nomina geographica neerlandica. Geschiedkundig onderzoek der Nederlandsche aardrijkskundige namen.

Van deze reeks verscheen onlangs het tiende deel (Leiden - E.J. Brill - 1936, 192 blz.). M. Schönfeld geeft een overzicht van het toponymisch onderzoek in Noord- en Zuid-Nederland gedurende de laatste jaren. A.A. Beekman handelt over de schrijfwijze van plaatsnamen in verband met hun betekenis. J.J. Salverda de Grave zocht de etymologie van flesch, als plaatsnaam, in het Frans. Een viertal bijdragen van J.W. Muller zijn getiteld: Over twee oude waterloopnamen: loos en kin, kene; Over koud(e) als eerste lid van plaatsnamen; Amestelle en Vogel(en)zang. P.L. Tack bestudeerde Walcherse plaatsnamen. F. Leyden spreekt over De ‘voorden’ in Noord- en Zuid-Nederland. W. de Vries draagt, behalve enige kleinere stukjes, een lange reeks Groninger topographica bij.

Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie X (1936).

A. Carnoy geeft een reeks voorbeelden van Contaminaties tusschen Germaansch, Keltisch en Romaansch in de Vlaamsche Toponymie. - L. Goemans bespreekt Oude Straatnamen en Dialectgeschiedenis. - Jan Grauls maakt Een vijfde uitstapje naar het Walenland. - A. van Loey handelt over de naam Leerbeek. - K. Heeroma bestudeerde De Nederlandse benamingen van de uier en legde de uitkomsten van zijn

[p. 42]

uitvoerig onderzoek neer in een grote kaart.¹⁾ L. Grootaers geeft een overzicht van De Nederlandsche Dialectstudie in 1935; H.J. van de Wijer doet hetzelfde voor De Vlaamse toponymie in 1935.

1) Deze studie verscheen afzonderlijk als publicatie van het Seminarie voor Vlaamsche Dialectologie van de Universiteit te Gent.

Iets over vergelijkende literatuurstudie, ‘perioden’ en ‘invloeden’.

Over dit onderwerp hield Dr. J. Fransen een ‘openbare les’, bij de aanvaarding van het privaat-docentschap in de ‘letterkundige betrekkingen tussen Frankrijk en de overige landen van West-Europa na 1600’ aan de Universiteit van Amsterdam.²⁾ De spreker gaf daarin een duidelijk overzicht van de verschillende opvattingen bij vooraanstaande buitenlandse geleerden.

2) Uitgegeven bij J.B. Wolters, Groningen, 1936.

De geschiedenis van de Nederlandse taal

door C.G.N. de Vooys verscheen onlangs in een tweede vermeerderde uitgave (Antwerpen - ‘De Sikkel’; Groningen - J.B. Wolters). De aantekeningen zijn uitgewerkt en aan de voet van de bladzijden geplaatst. Een register, dat in de vorige uitgave ontbrak, is toegevoegd.

De Werken van Vondel IX.

Dit voorlaatste deel van de W.B.-uitgave (1660-1663) bevat de David in Ballingschap, David herstelt, Samson en Adonias, toegelicht door C.G.N. de Vooys en C.C. van de Graft, de Bespiegelingen van Godt en Godtsdienst, toegelicht door B.H. Molkenboer; Joannes de Boetgezant, De Heerlijckheit der Kercke en de Batavische Gebroeders, toegelicht door H.W.E. Moller. De biografische inleiding is, als gewoonlijk van de hand van J.F.M. Sterck. Het werk is met grote zorg geïllustreerd.

Het Vondel-museum. Zeventiende verslag.

Behalve een In memoriam van P. Leendertz Jr., C. Bake en C.P. Burger bevat dit verslag opnieuw een fragment van Vondel's Tassovertaling, bezorgd door Aleida Nijland, met twee facsimilé's van de beide handschriften.

Recht van spreken.

De leerzame ‘openbare les’ van L.C. Michels over taalcorrectheid, afgedrukt in het Tijdschrift voor Taal en Letteren, is ook als afzonderlijke uitgave verschenen (Tilburg - Henri Bergmans en Cie).

[p. 43]

Het ‘Wien Neêrlands bloed’ en zijn dichter

door Dr. H.H. Knippenberg (Helmond - N.V. Boekdrukkerij ‘Helmond’ - 1936). Deze brochure in groot formaat gedrukt (23 blz.) is een uitgebreide en aangevulde uitgave van een artikel, dat de schr. in 1922 in het Tijdschrift voor Taal en Letteren publiceerde.

Het spreken en zijn voorbereding

door Prof. Dr. B. Faddegon (Amsterdam - H.J. Paris - 1936). Een rede, 13 Oktober uitgesproken, ter opening van de te Amsterdam georganiseerde ‘Colleges voor Welsprekendheid’.

Groot-Nederlands Boerenboek (Nijkerk - G.F. Callenbach - 1936).

De samensteller van dit smaakvol uitgegeven en rijk geïllustreerde boek, Anne de Vries, heeft de bedoeling gehad, de boerenbevolking van alle Nederlandse gewesten van Noorden Zuid-Nederland, met inbegrip van Zuid-Afrika, te typeren, niet alleen door afbeeldingen van personen, woningen en omgeving, maar ook in hun taal en gewoonten. Daartoe zocht hij medewerkers die voor elke streek een novellistische bijdrage leverden, n.l. Geert Blas (Groningen), R.P. Sybesma (Friesland), Anne de Vries (Drente), J.K. van Eerbeek (Overijsel), Joh. van Hulzen (Veluwe), Jan Roselaar (Noord-Holland), Jo Ypma (Zuid-Holland), D.A. Poldermans (Zeeland), Antoon Coolen (Noord-Brabant), Matthias Kemp (Limburg) Ernest Claes (Belgisch Brabant), Emile Buysse (Vlaanderen), Jochem van Bruggen (Zuid-Afrika).

Liefhebbers van volkskunde en volkstaal zullen hier veel van hun gading vinden.