Taal en Tongval. Jaargang 41

In memoriam drs. Pieter Goossens

Op 3 oktober overleed plotseling en onverwacht drs. Pieter Goossens, medewerker van de Nijmeegse Centrale voor Dialect- en Naamkunde (NCDN) van de Katholieke Universiteit Nijmegen. De dood trof hem terwijl hij op zijn kamer in het Erasmusgebouw werkte aan het project waarmee zijn wetenschappelijke leven zo nauw verbonden was, het Woordenboek van de Limburgse Dialecten (WLD).

Pieter Goossens werd op 15 april 1931 te Ottersum geboren. Na zijn middelbare schooltijd op Rolduc studeerde hij Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Nijmeegse Universiteit. Hij werd daar in 1965 als vast-assistent benoemd bij de NCDN. Na zijn doctoraal examen werd hij in 1969 bevorderd tot wetenschappelijk ambtenaar en in 1976 tot wetenschappelijk hoofdambtenaar. Steeds was hij in het bijzonder belast met het redacteurschap van het WLD.

Het is moeilijk in enkele woorden uit te drukken wat Pieter Goossens voor de NCDN en voor iedereen die daar met hem heeft samengewerkt, heeft betekend. Hij was de belichaming van een soort van collegialiteit die hoogst zeldzaam is en die men ervaren moet hebben om te weten wat die inhield. Het opvallendste kenmerk daarvan was zeker een schier grenzeloze hulpvaardigheid. Gespeend van ieder eigenbelang stond Pieter Goossens werkelijk altijd

[p. 99]

klaar om anderen met raad en daad te helpen. Zijn collega's hebben van deze uitzonderlijke eigenschap voortdurend mogen profiteren. Maar ook anderen hebben ervaren wat voor tijd en energie hij wilde steken in de verhoging van de kwaliteit van andermans werk. Tekenend daarvoor was de belangeloze wetenschappelijke begeleiding van het werk van tal van amateur-lexicografen. Dat deed hij bijvoorbeeld bij de dialectwoordenboeken van het Tegels, het Gronsvelds, het Nijmeegs en het Venraais; de laatste tijd deelde hij zijn grote dialectologische kennis ruimhartig met de leden van de werkgroep die een Genneps woordenboek voorbereidt. Zijn dienstbetoon aan de goede zaak maakte hem ook het ideale bestuurslid van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde en een zeer actief lid van andere instellingen ter bestudering van de Limburgse taal en cultuur zoals Veldeke, het Limburgs Geschiedkundig en Oudheidkundig Genootschap, de Kring Maas en Niers. Pieter Goossens was geen wetenschappelijke globetrotter. Zijn wetenschappelijke wereld was de nabije wereld van de Limburgse taal en cultuur. In dit taal geografische areaal was hij zeer thuis. Zonder twijfel was hij in Nederland de grootste kenner van de enorme fonetische verscheidenheid in dit gebied. De afleveringen van het Limburgs woordenboek die hij verzorgd heeft en zijn andere studies vormen daarvan de blijvende getuigenissen. Pieter Goossens' wetenschappelijke habitus werd gekenmerkt door een degelijkheid en acribie die verhinderden dat enig feit beschreven werd dat niet voor honderd procent of meer gedocumenteerd was. Wetenschap bestond voor hem uit de beschrijving van waargenomen feiten, en niet uit vermoedens, gissingen of interpretaties. Deze strenge, arbeidsintensieve empirie liet zich niet zomaar schikken in hectiek van een wetenschapsbeoefening die haar zegeningen vooral ook in letterlijke zin geteld wil zien. Toen hij enkele jaren terug een signaal kreeg dat verstandig leek het wat rustiger aan te doen, heeft hij ervoor gekozen vervroegd uit te treden. Formeel bleef hij voor een klein tijdsdeel als adviseur aan het Limburgs woordenboek verbonden, maar feitelijk verscheen hij gewoon iedere dag op het instituut, alsof zijn taak niet veranderd was. Het enige verschil was misschien dat zijn altruïsme alleen nog maar sterker werd. Hij bleef sterke band met het instituut onderhouden, maar hij was, zo is gebleken nog slechts met een dunne draad met leven verbonden. We zullen hem missen. De Limburgse en Nederlandse dialectologie zullen zijn nagedachtenis in ere houden.

A.M. Hagen