Taal en Letteren. Jaargang 14

[p. 408]

Kleinigheden.

XLV.
Deftig.

Naar aanleiding van bl. 473 van T. en L. en Tschr v. Ned. Taal en Letterkunde XIX, 230 vermeld ik nog uit Cats' Houwelick. Vierde Deel: Vrouwe:

Ghij, denckt dat ook een vrouw, al isse wonder slecht,
Een kloeck en deftigh man bijwijlen onderrecht.

Wie sal met beter aert het manne-breyn bewegen

Als sijn geminde vrou? die, naer het is gelegen,

Hem leyden, overgaen, en onderwysen mach,

Of door een deftigh woort, of door een soeten lach.

Hoe menigh selsaem hooft, vol grilligh onverstant,

Is door een deftigh wijf gehouden in den bant?

Daer syn verwaende mans, vol ongetemde vlagen,

Die niet een deftigh woort van iemant konnen dragen:

Draegh liefde, deftigh man, een liefde niet gebonden

Aen schoonheyt, dwaze lust, of dier gelycke gronden,

Maer aen haar eerste wet,

[p. 409]

 

Of wel een jonge vrou is schoon in al de leden,

 

Is geestigh uytter aert, en deftigh in de reden;

 

 

 

Heeft niet een kloecke vrou, tot David ingetreden,

 

Hem, door een soet gespreck en wel-beleyde reden,

 

Soo kunstigh aangetast, soo deftigh ondergaen

 

Dat sijn verbannen soon het hof is opgedaen?

 

 

 

Men schonck 'er geenen wijn, des riep de waert te felder,

 

Maar schoon hij deftigh sprack, de wijn bleef in de kelder:

 

Indien er iemant feylt, ontset u niet te seer,

 

Weest deftigh alle tijt, maer vinnigh nimmermeer.

 

 

 

Vermindert uwen slaep, en breeckt de lange nachten

 

Door vlijt tot deftigh werck, door reyne vroeghgedachten;

 

 

 

Wil haer van eersten af geen groote dingen seggen,

 

Geen saecken van gevolgh in haren boesem leggen:

 

Maer liever dit en gint, dat niemant schaden magh;

 

Al wort 'et openbaer oock van den eersten dagh.

 

Soo dan het deftigh wijf haer sluyt op uw bevelen,

 

En kan het kleyn beslagh met stille lippen helen,

 

Soo mooghje mettertijt een weinigh verder gaen,

 

Tot datse volle proef van swijgen heeft gedaen¹⁾.

De door Dr. Beets bestreden opvatting van Cats' karakter wordt ook weerlegd door een plaats uit hetzelfde boek:

Een yeder is begaen, en spant de gansche sinnen,
Om goet tot syn gebruyck, om gelt te mogen winnen;
Maar wat is van het goet, of van het loose gelt,
Indien een droeve koorts uw siecke leden quelt?

1) Een mooie plaats is aantehalen uit ‘Spookliefde’, Trouringh, 351:

Die met een mossel-schelp komt zeylen op de baren,
Daer noyt een deftigh schip is machtigh op te varen.

B.H.

[p. 410]

 

Wat voordeel kan het sijn te soecken, wroeten, delven,

 

Soo niemant draeyt een oogh omtrent syn eygen selven?

 

De ziel dient eerst besorght, en dan het swacke lijf,

 

En sonder dese twee is gelt maar ongerijf.

Cats heeft in de plaàts uit het Twee-en tachtigjaerig Leven een parafrase gegeven van Lucas XVIII, 25: Het is moeilik voor een rijke om zalig te worden; de rijke, die het desniettegenstaande wordt, is lofwaardig.

Rotterdam.

G. Engels.

XLVI.
Begijnekoek.

Uit Acquoy, Klooster te Windesheim, II, pag. 280 noot: ‘Van Hendrik Wetter of Vetter, eersten rector van het fraterhuis te Albergen, † 1466 (zie aangaande hem pag. 3-18 der Verzameling van stukken betrekkelijk het klooster Albergen, uitgeg. door de “Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch regt en geschiedenis”; vgl. Bourg. Bibl. M.S. n^o. 8849-8859, fol. 132^v-138^v, en Kon. Bibl. H.S. n^o. 346, fol. 8^v-9^r), wordt verhaald: Item dixit fratri qui tortulas acceperat a sororibus teutonice beghine koeken maledicta sunt omnia munera que a mulieribus veniunt fratribus meis precipue a sororibus et conculcabat tortulas illas sub pedibus suis (zie het genoemde H.S. n^o. 346, fol. 8^r; verg. de gemelde Verzameling pag. 8, alwaar tevens blijkt, dat de zoogenoemde “begijnekoekjes” dienden tot verzachting der borst).’

v.d.B.