Taal en Letteren. Jaargang 11

[p. 318]

Kleinigheden.

VI.
Korte mylen maken.

Naast de mijl op zeven gaan, d.w.z. in plaats van een mijl zeven vierendeelen van een mijl afleggen, dus een omweg maken, bezigde men in de 17e eeuw korte mylen maken in de beteekenis: met spoed te werk gaan, snel vorderen, weinig omslag met iets of iem. maken. Bijv.:

de deugde zwoegt en hygt.

En heeft veel jaren werck, eer zy ten eertop stygt;
Myn geld in tegendeel kan korte mylen maken.

Jeremias de Decker, Rym-Oeffeningen, 1726, bl. 105.

en soude met ons wel haast korte mylen, als men seyd, gemaackt hebben.
Journaal van Bontekoe, bl. 34.

Zooals men ziet, is in het laatste geval de uitdrukking geheel en al synoniem met korte wetten maken.

K. Poll.

VII.
Vogtlepel.

In Van Paffenrode's Hopman Ulrich (Ged. 1700, bl. 124) ontmoeten we het woord vogtlepel als benaming voor degen, zwaard, rapier:

Ik heb al lang genoeg gaan torssen met dit stuk koud yzer op de zy.
Hangt de vogtlepel in de wapenkas.

We hebben hier te doen met een schertsende verbastering van het oude vochtel (Hgd. Fuchtel), dat o.a. nog gebruikt wordt door Ten Kate in zijn Legende van St.-Christophorus:

Mijn vuchtel hongert in de scheide,

En 's levens beste tijd ontvliedt.

In de eigenlijke beteekenis komt vochtlepel voor bij Van Vloten, Kluchtspel II, bl. 14, waar een dronken boer zegt:

My dunckt dat my den vochtlepel begheeft,
By gans creeft, van dorst ick smacht in 't lesten,
Hier ben ick immers in drooghe ghewesten.

Leeuwarden.

K. Poll.