't Nederlandse volk en z'n opvoeding.
In een soort bespreking van ‘Dr. J.A. Dèr Mouw, Dr. J.M. Hoogvliet's opvatting van taalstudie en methode van taalonderwijs’ schrijft ten slotte Dr. J.H. Gunning, privaat-docent in de Paedagogie te Utrecht:
‘De schrijver maakt er geen geheim van, dat het eigenlijk doel zijner brochure buiten haar onderwerp ligt. Uitdrukkelijk verklaart hij, de methode-Hoogvliet slechts aan te bevelen voor de oude talen, zoolang die talen nog onderwijsvakken zijn. Maar het is hem te doen om die talen als paedagogicum, en daarmede het geheele Gymnasium in discrediet te brengen in de hoop, daardoor hun ondergang te verhaasten, dien hij met hartstochtelijk verlangen tegemoet ziet. Hij volgt dus op het gebied der oude talen het voorbeeld na van die ijveraars, die sints jaar en dag hun ideeën over het onderwijs in de moedertaal gebruiken als stormram tegen het Gymnasium.
Tegen die meer en meer in zwang komende samenkoppeling en vermenging van een simpele didactische en een kwestie van de hoogste volkspaedagogie, waardoor beiden vervalscht en verduisterd worden, meen ik ernstig te moeten protesteeren.’
De cursivering is van ons.
Het ontgaat dus nog altijd Dr. Gunning dat goed onderwijs in de moedertaal niet samen kan gaan met de klassieke talen als paedagogicum te gebruiken. (Zie daarover Taal en Letteren o.a. VIII, blz. 516 vv.)
Deze simpele(?) didactiese kwestie en de kwestie van de hoogste volks-pedagogie zijn in den grond één.
't Komt op de vraag aan: waartoe dient onderwijs en opvoeding voor een volk; en hoe moet dit dan ingericht. Moet het volk, zowel van hoger als lager stand, in eigen nasjonale richting ‘vooruit’ ontwikkeld, of moet die ontwikkeling ‘terug’ gewrongen in 't vreemd korset naar uitlands model van 2000 jaar geleden, zo on-nederlands mogelik.
Juist deze tegenstelling komt bij 't onderwijs in Nederlands, in de eigen moedertaal 't best en 't meest uit.
Hoe is 't dan mogelik, dat iemand als Dr. Gunning nog kan spreken van ‘vervalsing’ en ‘verduistering’? Juist daardoor wordt weer het principiéle weggedrukt voor bijzaken. En daartegen ‘meen ik ernstig te moeten protesteren’.
B.H.