Taal en Letteren. Jaargang 10

Over interpunksie,

Veel menschen bederven hun goeden stijl door slordige punctuatie. Of zij schatten deze gering, òf zij houden zich krampachtig vast aan de voorschriften van hun taalboek omtrent de leesteekens. Met aandoenlijke trouw zetten zij komma's voor alle betrekkelijke voornaamwoorden en dus ook achter iederen tusschenzin, wat de periode soms verdeelt in krenterig kleine onderdeelen, en het lezen maakt tot een opeenvolging van kleine, onwelluidende stootjes. Met dezelfde trouw vermijden zij de komma voor het voegwoord ‘en’, wat dikwijs aanleiding geeft tot een ongewild komieke samenkoppeling van denkbeelden die niet bij elkander hooren, en het begrijpen moeielijk maken of den ernstigsten lezer een glimlach afdwingen. De meeste menschen zijn zóó aan die geijkte punctuatie gewend, dat bij het nazien hunner proeven het komische er van hun niet in het oog springt. En de lezers schijnen het ook niet op te merken. Maar wie een paar keer iets las, waarvan iedere zin en iedere zinsnede hem zonder inspanning klaar werd, en waarbij hij het innerlijk verband tusschen de zinsneden dadelijk ontdekte, die voelt wel degelijk den invloed der slechte punctuatie. En nu behoeft men wel niet zijn lezers alles voor te kauwen om hun alle inspanning te sparen, maar evenmin behoeft men hun het begrijpen noodeloos moeielijk te maken. Te meer daar helderheid van zegging

[p. 198]

volstrekt niet die diepte buiten sluit, die aan stille, klare meren eigen is; integendeel, ik zou denken dat hoe klaarder en helderder iemand zijn gedachten geeft, des te eerder wordt hun wezenlijke diepte gepeild door den vorschenden geest; en waar werkelijk diepte van gedachten bestaat, daar behoeft men op geenerlei wijze er den schijn van aan te nemen. Punctuatie, voor zooverre zij de helderheid en doorschijnendheid van den stijl bevordert, is dus werkelijk wel eenige aandacht waard.

door Nellie van Kol, Gids 1899, Nov.