| |
VIII
In dat hier voren staet ghescreven,
Heb ic u te kennen ghegheven
Van onser vrouwen boodscap zonderlanghe
En ooc van ons heren ontfanghe.
Ende int capitel hier voor oghen
Zal ik u ghewaerleke toghen
In waerre tale, in waerre woort,
Ons heren vleesschelike gheboort.
Welke gheboorte van onsen here
Niet begherden te ziene zere
Die inglen vanden hemel allene,
Maer die mensche met hen ghemeene.
Die helighe vaders, die inder hellen
Laghen in dat bitter quellen
In pinen ende in tormenten mede,
Na dese gheboorte was al haer bede.
Elc wachte na dese gheboorte lofsam
Ende riepen lude: zent huut dijn lam,
Want du best here boven al,
Die heersceip houden in terdsche dal.
Ooc riep zij: god der ewichede,
Zent huut dijn licht ende waerhede,
Toghe ons dijn glorieuse anschijn
Ende wij sullen behouden sijn.
Zent ons den zuene der waerheden,
| |
| |
Dien wij zouken ende na beiden.
Verghave god, dattie hemel te male
Scuerde ende hi neder dale
Ende ons loste vanden banden
Der hellen ende des viands handen.
Boghe den hemel ende dale
In de werelt huut dijnre zale.
Almachtich god, eweghe waerheit,
Reic huut dijn hand dijnre maiesteit
Ende los ons vander deimsterhede
Ende vander donker hellen stede.
Wilt ghedinken, hemelsch drochtijn,
Here, wi bidden u, dat ghi
Ghewerdicht te comen, dat daer bi
Dine vriende, dine helighe propheten,
Warachtich moeten zijn gheheiten,
Ende die belooften, die zij
Beloveden vander comste van di,
Moeten comen te dien fine
Bi dijnre comst warachtich te zine.
Daelt, here, huut uwes vader scoot,
Spoet u, here, met haesten groot;
Ne wilt beiden nochte letten,
Lost ons van des viands netten.
Gheen inghel noch mensche mede
Ons te lossen, dat es waerheit,
Van deser quader deimsterheit.
Nu los ons selve ende dale up deerde,
Die ons te sceppene gheweerde.
Met desen roupene, metteser bede
Was god met zire goedertierhede
Vermuerwet, dat hi neder quam
Ende de menscheit ane nam,
Om dat hi jeghen zinen vader
Over zine liede allegader
Ende hi te niete zoude doene
Smenschen bandoen ende pine,
Daer hem langhe in stont te zine.
Hi die wileneer zeide en trouwen,
Dat hem nalix was berouwen,
Dat hi den mensche had ghescepen,
| |
| |
Heift de mensheit an ghegrepen,
Om dat hine verlossen woude,
Die langhe ghevaen bliven zoude.
Ende dit was, als men ons leert,
Langhe te voren in vreimden doene
Bi den scinkre van pharaoene,
Ende hoet ghevel, dat vindi claer
In de figuur die volcht hier naer.
Nu hoort van desen scinker voorseit:
Hi was in vanghenesse gheleit
Ende in enen carker diep.
Up een tijt lach hi ende sliep
Ende zach, in waren dinghen,
Enen droom zire verlossinghe.
Dese scinkre van pharaoene
Zach voor hem enen wijngaerd groene,
Die utermaten scone bloeyde
Ende hadde na der waerhede
Drie scone thelghen, docht hem mede.
Dese wijngaerd, daer ghi of hoort,
Ne brocht gheen druven rechte voort,
Maer in zijn visioen hem dochte,
Dat hi altemet voort brochte
Eerst bloesemen ter selver stede
Ende daer na druven mede.
Ende doe docht hem voort an,
| |
| |
Dat in de hand die ghevanghen man
Hielt pharaons zijns heren nap
Ende duweder in der druven zap
Ende hi gaf drinken pharaoene,
Also hem dochte in visioene.
Daer na, als hi wakende zij,
Hoorde van zinen drome hi
Interpretacie ende vray bediet
Zonder daer in te lieghen yet:
Als dat in drien daghen na dien
Hem verlossinghe zoude ghescien.
Na der lettre was dat wel
Dat rechte bediet ende niet el.
Maer dese droom es gheestelike
Figure ons heren zekerlike,
Also hier na wel word ghehoort.
Want vor gods menschelike gheboort
So was dat menschelike gheslachte
Ghevanghen in des duvels wachte,
In welken carker zij laghen ghebonden
Om des eersten menschen zonden.
Maer dat dese grote wijngaerd
Ghegroeyt uter erden waert,
Daer drie spruten stonden ane,
Hier bi es cristus te verstane,
Bi desen wijngaerd hier voorseit.
Hi es die wijngaerd der waerheit,
Die uter erden up es comen,
Ende mensheit heift anghenomen
Van marien, zijt zeker das,
Die een mensche van der erden was.
Dese wijngaerd inder waerheit
Drie spruten [heift], alst es voorseit:
Want in hem was menschelichede,
Eene ziele ende die gotheit mede.
Dese telghen waren .iij. wondren groot,
Doch waest also, want hijt gheboot.
Tere ander maniere machmen den lieden
Dese drie telghen ooc bedieden
Drie telghen dat sijn drie persone,
Die een de vader, die ander de zone,
Die helighe gheest die darde zij,
Daer de mensche verlost es bi
Vander ewigher deimsternesse
| |
| |
Ende vandes duvels vanghenesse.
Nu verstaet wel mijn bediet:
Ghelike dat die wijngaerd niet
Ten eersten vrucht voort brochte,
Also desen scinkere dochte,
Zo ne was de mensche rechte voort
Niet verlost na gods gheboort,
Maer als die wijn huut zire barst,
Dat es zijn zoete bloet. wert gheparst,
Ende dat den vader van hemelrike
Wart gheoffert properlike;
Binden darden daghe daer na
Ontghinc de mensche, elc versta.
Dese diere wijn, dit helighe bloet,
Brochte den vader ter sulker omoet,
Dat hi zine gramscap altemale
Up die menscheit liete dalen
Ende vergaf hem te dien stonden
Noch heift ons god onse here
Ghedaen gracien vele mere
Bi zire godliker caritaten
Ende heift ons desen wijn ghelaten
Ende ghestelt int sacramente
Up ertrike te dien atente,
Dat menne gode offere alle daghe
Over smenschen zonden ende plaghe.
Ende dit es grotelike van node,
Want alle daghe verbelghen wij gode.
Zine goedertierhede talre tijt
Moete dan zijn ghebenedijt,
Want waer wij bi hare niet behouden
Ewelike wij ghevaen zijn zouden.
Ghebenedijt zo moet ooc zijn
Marie, die zuver maghet fijn,
Van wien bi haerre zuverhede
Ende bi haerre omoedichede,
Om te beterne smenschen toren
Dese wijngaerd, god, woude zijn gheboren.
| |
| |
Als god dan gheboren zij,
Bloeyde die wijngaerd engaddi,
Die gods gheboorte bi figuren
Wel bediede na der scrifturen.
Ghebenedijt zo moete zijn
Die gheboorte shemels drochtijn
Ons pays ende nutsceip comen zij
Ende ons enten inglen mede
Glorie brochte. dats waerhede.
Bi gods menscheliker gheboort
Es de mensche, als ghi hebt ghehoort,
Verlost uten zwaren banden
Der hellen ./ ende der duvelen handen,
Ende dattie inglen waren ghevallen,
Dats verwonnen hier met allen.
Nu hebwij ghehoort in waerhede
Van deser gheboorte nuttelichede,
Maer noch en hebwij niet ghehoort
Die maniere vander gheboort.
Daer om zo wille wij horen sciere
Van ons heren gheboort maniere,
Van welker manieren trechte doen
Beteikent die roede van aaroen.
| |
| |
Dese roede amandelin was,
Also ict in scrifturen las,
De welke vrucht drouch, zeit scrifture,
Maer dat was boven der nature.
Zoe drouch bladen ende vruchte mede
Bider cracht der godlijchede.
Ghelijc dat dese roede dan
Boven nature vrucht ghewan,
Zo drouch marie die helighe dracht
Boven der naturen cracht.
Brocht hare vrucht zonder poten;
Ende marie hare vrucht ghewan
Zonder toedoen van enighen man.
Dese roede beteikende in dhoude wet
Eenen priester zonder smet;
Ende marie drouch zekerlike
Den priester der priesters ewelike.
In der scurtsen, des bem ic vroet,
Vander amandele es de keeste zoet;
Dit beteikent gode te rechte,
Die buten hadde van zinen knechte
Die ghedaente. maer van binnen
Was de gotheit, wilt verzinnen.
Wij vinden in dese roede voorseit
Van den bladren die groenheit,
Van den bloezemen die zoethede,
Die nuttelicheit der vruchten mede.
| |
| |
Dus hadde marie voer waer
Die groenheit vander zuverheit claer,
Van zoetheden had zoe de maniere,
Want zoe was zo goedertiere,
Ende vrucht had zoe, dat verstaet,
Want ewelijc was zoe verzaet
Mids dier precieuser dracht
Ende ooc met ons heren cracht.
God onse here van nazareene,
Hine toghede niet alleene
Den juedschen lieden hier te voren,
Dat hi woude zijn gheboren
Maer hi gaeft ooc te verstane
Den ongheloveghen pagane.
God ne quam ooc alleene niet
Ter werelt om dat juedsche diet,
Maer hi quam om dat hi zoude
Alt volc bringhen ten behoude.
Omtrent die tijt dat god gheboren
Woude zijn, als ghi moghet horen,
Zo hadde de werelt. Octiviaen
Meest in zine heerscepye bevaen,
Ende vanden roomsche properlike
Want hi was keyser vanden rike.
Entie romeynen waren zo zot,
Dat zine hilden over got.
| |
| |
Ende oeffendene in dier ghebare.
Recht of hi zelven god ware.
Ende doe was daer int lant
Tvroetste wijf diemen yewer vant,
Ende was sibilla die prophetesse;
Zoe verstont der scrifturen lesse
Ende was zo vroet in allen dade.
Die keyser ghinc daermede te rade
Ende vraghede haer, of zoe hadde vernomen,
Dat enich ander here zoude comen
Up die werelt verre of bi,
Die meerre mocht zijn dan hi.
Nu ghevielt omtrent dien pas,
Dat cristus gheboren was,
Ende recht up den selven dach
Sybilla bi der zonnen zach
Te Rome enen guldinen rinc,
De welke eene maghet bevinc,
Die een kint hadde up haren scoot.
Dit docht hare wonder wesen groot
Ende rechte voort deid soet verstaen
Ende zoe zeide hem openbare,
Dat een meerre coninc ware
Ende machtigher verre te voren
Dan hi ./ ende stappans was gheboren.
O helich vader der waerhede,
Hoe groot es uwe moghenthede
Coninc der coninghen, here der heren,
Ghi bad upten mensche deren,
Dat zij waren in sviands handen
Ende ghi lostene uten banden
Als die keyser dit verstoet,
Liet hi zinken zinen moet
Ende duchte dese coninc groot.
Alom ende omme hi gheboot,
Dat menne niet meer heeten zoude
God. want hijs niet zijn ne woude.
Nu bidden wij gode rechte voort,
Dat wij zo eeren zine gheboort,
Dat wij moeten in ziere namen
Ontgaen des duvels banden. amen.
|
|